EYT'de yeni emeklilik kapısı açılıyor! Madde madde açıklandı

Sigorta girişi 8 Eylül 1999 tarihi öncesi olmasına karşın primi yatırılmayan binlerce vatandaş mahkemenin yolunu tuttu. Çalıştığı halde işe başlangıcı Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilmeyen ya da geç bildirilen dava açarak EYT'li olabilecek. İş Kanunu'na göre emeklilik kapısı açabilecek bazı kritik soruların yanıtları şöyle: Sabah'tan Hazal Ateş'in haberine göre; Çalışmaların belgelerle ispatlanması, sigorta müfettiş raporuyla belirlenmesi halinde hak düşürücü süre işlemiyor. İki yıl sigortasız çalıştırıldıktan sonra girişi yapılarak 10 yıl çalışıp 2022 yılından işten ayrılan 2027 sonuna kadar sigortasız çalıştığı dönem için dava açabilir. Hizmet tespit davalarında beş yıllık zaman aşımı süresi bulunuyor. Şubat 1998'de işe girmenize karşın adına prim yatırılmamış ve sıfır gün olarak çalıştırıldıysanız iki yolla hakkınızı arayabilirsiniz. Birinci adımda SGK'ya başvurarak sigorta başlangıç tarihinin düzeltilmesini talep edebilirsiniz. Olumlu yanıt gelmemesi halinde hizmet davası açabilirsiniz Çalıştığınız iş yerinde en az bir ya da iki şahit göstermeniz davayı kazanmanıza yardımcı olur. Beş yıllık zaman aşımı süresi söz konusu olmaz. Sigorta yapılıp primlerin yatırılmadığının denetmen, müfettişlerce yapılan incelemede delillerin ortaya konması durumunda da zaman aşımı süresi işlemiyor. Hizmet tespit davasından önce arabulucuya gitme zorunluluğu bulunmuyor. Bu davalarda sigorta yapılmayan döneme ilişkin bordro ya da herhangi bir kayda ulaşmak büyük önem taşıyor. İş davaları muhakeme usulüne göre yaklaşık iki ayda bitiyor. Yüksek yargıya taşınması durumunda da bir ay içinde gerekçeli karar bildiriliyor. Hizmet tespitine konu işyerinde hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içinde mahkemeye başvurulabilir. Hizmet tespit davasını kişinin kendisi vefatı halinde mirasçıları açabilir. Aynı iş yerinden birden fazla giriş çıkışı olanların dava açma süresi ise işten ilk ayrıldıkları tarihten itibaren başlar. Yargıtay kararına göre aylık sigorta primleri bildirgesi 4 aylık sigorta primleri bordrosu, sigortalı hesap fişi gibi belgeleri sunan çalışanlar için hak düşürücü süre uygulanmıyor. Yüksek yargının, girişi olup da sigortası yatırılmayanlara ilişkin giriş bildirgesinin verilmiş olması zaman aşımını kaldırır yönünde kararı bulunuyor. Emeklilik için borçlanılan dönem, sigorta başlangıcı olarak gösterilemeyecek. Örneğin, Ocak 2001'de Emekli Sandığı Kanunu'na tabi çalışmaya başlayan bir kişi, 1996-1997 tarihleri arasında 1 yıl 6 ay olan askerlik süresini borçlanması halinde, borçlanılan bu süre toplam hizmet süresine eklenecek, ancak sigortalılık başlangıç tarihini değiştirmeyecek. Yurtdışında okuyanların bu döneme ilişkin borçlanmaları da sigorta başlangıcını değiştirmez. 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan esnaflardan, 1 Haziran 2002 tarihi itibarıyla 3 tam yıldan az hizmeti bulunan ve yaş haddi kademelendirilmeyen sigortalılar da kadın ise 20 tam yıl, erkek ise 25 yıl koşulunu sağlamaları halinde, yaş koşulu aranmaksızın aylığa hak kazanabilecek. EYT kanununun yürürlüğe girmesinden iki gün önce emeklilik dilekçesi veren bir kadın çalışan 23 Mayıs 2002 itibarıyla 2 yıl 11 ay hizmeti bulunduğu ve toplam fiili hizmeti de 22 yıla ulaştığı için 15 Nisan 2023 tarihinden itibarıyla emekli aylığı bağlatabilecek. Örneğin, 22 Haziran 1978 doğumlu, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 6 yıl hizmeti bulunması nedeniyle 56 yaşa tabi bir erkek sigortalı, toplam 26 yıl fiili hizmeti varken 30 Aralık 2022 tarihinde istifa ederek görevinden ayrılması halinde, emeklilik dilekçesi vererek, 1 Nisan 2023 itibarıyla aylık bağlatabilecek. Fili hizmet süresi zammı (yıpranma payı) prim ödeme gün sayısına ilave edilir. Yasada belirtilen oranda yaş haddinden indirilerek emeklilikte avantaj sağlar. Öte yandan Posta'dan Ekrem Sarısı EYT ile ilgili merak edilen sorulara cevap verdi. Cevap: Çırak sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. İlk defa 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar EYT kapsamında. Kasım 1999 başlangıcınızla maalesef EYT kapsamında değilsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması priminizi artırmasına karşın sigorta başlangıcınızı geri çekmediği için, askerlik borçlanmasıyla da EYT’li olamazsınız. 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 gün prim ödemiş olmanız şartıyla yine aynı tarihte yani 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak). CEVAP: İlk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar EYT kapsamında. Askerlik borçlanması, sigorta başlangıç tarihinizi bu tarihten geriye çekmediğinden maalesef EYT kapsamına giremiyorsunuz. Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 1626 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 4500 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, yine aynı tarihte yani 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak). Cevap: Memuriyetten ayrılıp sigortalı işte çalışırken askerlik borçlanması yapmanız halinde, sigorta başlangıcınız 20 Ocak 1999 olur. SSK’lı çalışmanızla SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, hem EYT kapsamına girer, hem de SSK’da emekli, olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. EYT’lilerden yaş aranmayıp, sigortalılık süresi ve prim şartı aranacağından, memuriyetten sonra SSK’ya ödediğinizi primi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte EYT kapsamında SSK’dan emekli emekli olabilirsiniz. CEVAP: Memuriyetten önceki sigortalılık geçerlidir. Ancak EYT’den yararlanmak için memurun sigortalılık süresinin 8 Eylül 1999’dan önce geçmiş olması gerekiyor. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı çalışması olmayan ve bu tarihten sonra göreve başlayan memurların memuriyet öncesi sürelerini borçlanmaları, emeklilik yaşlarını değiştirmiyor. Bu nedenle askerlik borçlanmasıyla da maalesef EYT kapsamına giremezsiniz. Emeklilik için, 25 tam yıl (9000 gün) hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam hizmet sürenizi (SSK ve Bağkur dahil) 25 tam yıla tamamlamak şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan borçlanma sigorta başlangıç tarihinizi 550 gün geri çekerek hem EYT’li olmanızı, hem de emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. EYT’lilerden yaş aranmayacak olup, prim ödemeniz de yeterli olduğundan, 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 21 Temmuz 2024 tarihinde emekli olabilirsiniz.