EYT’de memurları ilgilendiren detay ortaya çıktı! İşte emeklilere verilecek en yüksek promosyon oranı...
EYT ile ilgili son dakika gelişmeleri yaşanmaya devam ediyor. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin ardından milyonlar emekli olma hayaline kavuştu. SGK ise yeni bir genelge yayınlayarak akıllara takılan soruları tek tek cevapladı. Bankalar, EYT sonrası emeklilere ödenecek promosyonları duyurmaya başladı. KGF kefaleti ile işverenlere kıdem tazminatında da detaylar ortaya çıktı. Altı ay ödemesiz 36 ay vadeli olması beklenen kredide faizler de netleşti. İşte EYT’de tarım işçilerinin emeklilik şartlarından askerlik borçlanmasına kadar en çok sorulan sorular ve yeni promosyon oranları...

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), EYT ile ilgili genelge yayınlayarak, kimlerin düzenlemeden yararlanıp emekli olabileceğine, kimlerin olamayacağına açıklık getirdi. Memuriyetten önce SSK’lı olanların durumu belirsizdi. Tarım işçilerinin düzenlemeden yararlanıp yararlanamayacağı konusunda soru işaretleri vardı. Askerlik borçlanmasının sigortalılık tarihini öne çekip çekmeyeceği tartışma konusuydu. Hürriyet gazetesi yazarı Noyan Doğan, EYT’de merak edilen soruları ve cevaplarını yazdı:

3 MART’TAN SONRA BAŞVURACAKLAR
SGK, genelgesinde tüm bu detaylara yer verdi, hatta örneklerle anlattı. Madde madde paylaşayım ki, daha net anlaşılsın.
İlk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesinde olan SSK’lı kadın çalışanlar; 20 çalışma yılını ve ilk sigortalı olduğu tarihe göre 5000 ila 5975 prim günü doldurmaları şartıyla 3 Mart 2023 (bu tarih dahil) tarihinden sonra başvurmaları halinde emekli olabilecekler.

SSK’lı erkek çalışanlar ise 25 çalışma yılını ve ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ila 5975 prim günü (uzun vadeli-yaşlılık, ölüm sigorta primi) doldurmaları halinde 3 Mart 2023’ten sonra başvuruda bulunmaları durumunda yaşa bakılmadan emekli olabilecekler.

3600 PRİM GÜNLE EMEKLİLİK
İlk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesinde olan Bağ-Kur’lulardan kadın sigortalılar 20 tam yılı (7.200 prim gün), erkek sigortalılar ise 25 tam yılı (9.000 prim gün) doldurmaları halinde yaş şartı aranmadan EYT’den emekli olabilecekler.

İlk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesinde olan tarım işçileri, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün koşulunu yerine getirmeleri şartıyla 1 Mart 2023 tarihinden sonra başvurmaları halinde EYT’den emekli olabilecek.

Örneğin, sigortalılık başlangıç tarihi 8.6.1998 ve doğum tarihi 30.7.1980 olan kadın sigortalının 1998 yılında SSK’lı olarak 47 gün sigortalılığı bulunuyor. 2002 ila Ocak 2023 tarihleri arasında da Bağ-Kur’lu olarak çalışan sigortalının SSK ile Bağ-Kur’dan kaynaklı toplam 7.457 prim günü bulunuyor. Sigortalının 3 Mart 2023 tarihinden sonra başvurması halinde, son 7 yıllık hizmet süresi olan Bağ-Kur kapsamında, EYT’den emekli olabilecek ve emekli aylığı bağlanabilecek.

9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan Emekli Sandığı’na bağlı memurlardan kadın memurlar 7200 prim gün sayısını, erkek memurlar da 9000 prim günü tamamladıklarında düzenlemeden yararlanıp emekli olabilecekler.

8 Eylül 1999 tarihinden önce SSK’lı ya da Bağ-Kur’lu olarak çalışanlar, sonradan memur statüsünde çalışmaya devam ederlerse emekli olabilecekler. Bu durumda Ekim 2008’den önce memur statüsünde çalışanlardan erkek çalışanlar 9000 prim, kadın çalışanlar 7200 prim günü tamamlamaları halinde EYT’den emekli olabilecekler.

MEMURLARDA DURUM FARKLI
8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olup da 1 Haziran 2022 tarihi itibarıyla üç tam yıldan az hizmeti olan memur çalışanlardan erkekler 25 tam yıl, kadınlar 20 tam yıl çalışma şartını yerine getirmeleri halinde EYT’den yararlanabilecek.

Memurlardan re’sen emekliye sevk edilen kadın ve erkek çalışanlar eğer 25 fiili hizmet yılını doldurmuşlarsa EYT’den yararlanıp, emekli aylığı alabilecekler.

Örneğin, 22 Haziran 1978 doğumlu ve 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 6 yıl hizmeti bulunması nedeniyle 56 yaşa tabi bir erkek memur; toplam 26 çalışma yılı bulunmakta iken 30 Aralık 2022 tarihinde istifa ederek görevinden ayrılmış. Bu kişi de EYT için başvurabilecek ve 1 Nisan itibarıyla da emekli aylığı bağlanacak.

Örneğin, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 2 yıl 11 ay hizmeti bulunan bir kadın memurun, toplam 22 çalışma yılı bulunmakta. Emekliye sevk edilen çalışana veya bu durumda en az 20 çalışma yılı olan çalışana 15 Nisan tarihinden itibaren emekli aylığı bağlanabilecek.

O KİŞİLER YARARLANAMIYOR
İlk sigortalı olduğu tarihten önce askere giden ve askerden sonra ilk kez sigortalı olanlar, askerlik borçlanması yaparak, sigortalılık tarihini öne çekebilecek ve EYT’den emekli olabilecekler.
Askerlik borçlanmasının sigortalılık tarihini öne çekmesi durumu, memurlarda farklı. Örneğin, 22 Ocak 2001 tarihinde memur olarak çalışmaya başlayan sigortalı, 1996-1997 yıllarında 18 ay askerlik yaptığında, bu süreyi borçlanması halinde sigortalılık başlangıç tarihine öne çekmiyor, bu durumda EYT’den yararlanamıyor.

İŞVERENE KIDEM DESTEĞİ
Örneğin, 25 Aralık 1999 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başlayan ve bu tarihten önce 18 ay askerlik yapan bir kişi, 22 Haziran 2001 tarihinde memur statüsünde çalışmaya başlamışsa; askerlik borçlanması yapsa da ilk sigortalı tarih öne çekilemeyecek ve EYT’den yararlanamayacak.

10 BİN LİRA ÖDEYEN VAR
Öte yandan Noyan Doğan, EYT’lilere prim desteği ile ilgili de şu ifadeleri kullandı: Bankalar EYT’lilerin alacakları emekli maaşına göre 3.500 ila 10 bin lira arasında promosyon vadediyor. Ayrıca 10 bin lira maaş alan emekliye, maaşını taşıması halinde 10 bin lira nakit bile ödüyor. Bazı bankalar da promosyon ödemesinin yanında düşük faizli kredi imkânı ile kredi kartına ekstra bonus fırsatı sunuyor. Hatta kimi bankalar, maaşını taşıyıp bir de fatura ödemeyi garantileyen emekli adaylarına, fatura başına 250 ila bin 500 lira arasında nakit ödemeyi taahhüt ediyor.

Peki, yüksek promosyon ücretlerinden yararlanmak için ne yapmalı? Emekli maaşını taşıyacak emekliler, taşıdıkları bankaya 3 yıllık taahhütte bulunuyor ve bu üç yılda da maaşlarını bir başka bankaya taşıyamıyorlar. Bunun karşılığında bankanın promosyon imkânlarından yararlanıyorlar. Üç yıllık süre dolduğunda da isterlerse maaşlarını başka bankaya taşıyor ya da maaş aldıkları bankanın promosyon imkânı daha avantajlı ise yeni bir taahhütle maaşlarını almaya devam ediyorlar.

NASIL YARARLANACAKSINIZ?
EYT’den emekli olup da ilk maaşlarını alacak olanlar; Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) formunda, maaş almak istedikleri bankayı seçebilirler. Seçtikleri bankanın emekli maaş promosyonundan yararlanabilirler. Bu, ister e-Devlet üzerinden, ister SGK şubelerinden yapılabiliyor.

PRİMİ YETMEYENE ‘EYT KREDİSİ’
Gelelim, bankaların ilk kez uyguladıkları EYT kredilerine. Malum, prim gün eksiği olanlar, doğum ve askerlik borçlanması yaparak prim günlerini tamamlayabiliyor. Böylece EYT düzenlemesinden yararlanarak emekliliğe hak kazanıyorlar. Bu yıl asgari ücretle birlikte borçlanma tutarları da ciddi anlamda arttı. İşte, şimdilerde bankalar bunu fırsat görüp, prim günü yetmeyip de borçlanarak emekli olacaklar için uygun şartlarda kredi vermeye başladılar. Adına da “EYT kredisi” diyorlar.

Bu kapsamda bankalar, 50 bin ila 125 bin lira arasında kredi veriyor ve kredi tutarına, vade sayısına göre maliyetler de yüzde 1.48 ila yüzde 3.19 arasında değişiyor. Borçlanma yapacakların EYT kredisinden yararlanmaları için prim gün sayısı ve sigorta başlangıç tarihine gösteren SGK tescil ve hizmet dökümü, SGK prim borcu yazısı ve gelir belgesini bankaya vermeleri yeterli.

Örneğin, prim gün sayısı yetmeyen kadın çalışan, bir çocuk için borçlanmak istediğinde, 720 gün üzerinden SGK’ya ödeyeceği prim 76 bin TL. Bir çocuk borçlanması için EYT kredisi kullanıldığında 12 ay taksitle, aylık ödeyeceği tutar 7.168 TL. Aynı şekilde prim gün sayısı yetmeyip de EYT’den emekli olamayan erkek çalışanlar; EYT kredisiyle 18 ay askerlik borçlanması yaptıklarında, SGK’ya ödeyecekleri 57 bin TL için 12 aylık taksitle bankaya yaklaşık 5.500 TL ödeyecekler.

İŞVERENE KIDEM DESTEĞİ
İşverenlerin, emekli olacak EYT’lilerin kıdem tazminatlarını ödeyebilmeleri için de Hazine ve Maliye Bakanlığı, KGF destekli düşük maliyetli EYT kredisini devreye aldı. EYT düzenlemesi işverenin üzerinde kıdem tazminatı yükü oluşturdu. Bu yükü de Hazine ve Maliye Bakanlığı üstleniyor.

Bu kapsamda işverene, Kredi Garanti Fonu (KGF) destekli, kredi imkânı sunulacak. Kredi, düşük faizli, 36 ay vadeli ve 6 ay ödemesiz olacak. Bu destek için 50 milyar TL’lik limit ayrıldı. Kredi tutarının, çalışanın hesabına kıdem tazminatı karşılığı olarak yatırılacağı gibi işverenin de hesabına yatırılması gündemde.