EYT ile ilgili son dakika gelişmesi! Yüksek emekli maaşı ve toplu para detayı

Milyonlarca kişinin gözü kulağı EYT düzenlemesine çevrildi. Peki EYT ne zaman yasalaşır, eğer süreç uzarsa EYT'liler maaşlarını toplu olarak mı alacak? EYT'liler işten bir anda ayrılırsa bir sıkıntı olur mu? İşte milyonlarca vatandaşın merak ettiği detaylar... AK Parti Grup Başkanvekili Yılmaz Tunç, EYT gündemine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Tunç konuşmasında şu ifadeleri kullandı: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’mızın teknik ekibi teknik çalışmaları tamamladılar. AK Parti Grup Başkanvekillerinin olduğu ortamda sunum yaptılar. Teklifin teknik detaylarının ne olabileceği, ne kadar kişinin yararlanabileceği, önceki yasa ve getirmek istediğimiz teklifte neler olabileceğine yönelik açıklamalar yaptılar. Şimdi tabi sıra kanun teklifine dönüştürme aşamasına geldi. Tabi ki TBMM’de bu taslak üzerinde AK Parti grubumuz var. Onlarla bir istişare yaptıktan sonra son değerlendirmemizi yapıp kanun teklifini TBMM’ye sunacağız. Çalışma önümüzdeki günlerde tamamlandığında TBMM’nin ilgili komisyonuna sevk edilecektir. Şu anda çalışmaların son aşamada olduğunu ifade edebiliriz. En kısa sürede diyebiliriz. Tarih vermek mümkün değil ama daha önceden sayın Bakanımızın açıkladığı gibi kısa süre içerisinde TBMM’nin gündemine getirmek ve kanunlaştırmak istiyoruz. Cumhurbaşkanımız 2 milyon 250 bin kişinin yararlanacağını ifade etmişti. Kanun teklifi yasalaştıktan yürürlüğe girdikten itibaren hemen emekli olabilecek kişi sayısı, daha sonra süreç içerisinde 4 milyon 800 bin kişi kanun teklifinden yararlanacak. Onlar da sigortalılık süresini önümüzdeki 1 yıl süre içerisinde tamamlamış olacaklar. Toplamda 4 milyon 800 bin vatandaşımız yararlanmış olacak. Tedbirleri alındı, 2 milyon 250 bin kişi emekliliğe hak kazanacak bunların büyük bölümü tekrar çalışmaya devam edebilecek yaştalar. Bunu düşünerek üretimin sürekliliği anlamında tedbirler alınması gerekiyordu. Kişi emekli olup maaşını almaya başlayıp çalıştığı iş yerinden ayrılmadan devam edebilecek. Burada işverene sigorta prim teşviki verilecek. Çalışmalarına devam etmesi teşvik edilecek. Bir anda emeklilik başvuruları olduğunda SGK’da yığılma şikayetleri var. SGK bu anlamda güçlü, bir anda 2 milyon 250 bin kişi nasıl emekli olacak diye sorular soruluyor. Bu anlamda SGK’nın teknik alt yapı hazırlıkları var. Kanun yürürlüğe girdiği anda emeklilik başvurusunda bulunduğunda başvurdukları tarihten itibaren emekli maaşlarını hak etmiş olacaklar. İşlemler 1-2 ay sürse bile emekli maaşlarını toplu olarak alabilecekler. 2000 yılı öncesi Bağ-Kur’luların SGK’ya geçmesi durumunda emekli aylığı yüzde 15-20 civarında artıyor. EYT’de de aylık bağlanırken son bin 261 gün dikkate alınacak Emeklilik planlaması yapan herkes emeklilik aylığını artırmanın formüllerini arıyor. Emekli aylığı prime esas kazanç, çalışma süresi, yıl içindeki zamlar, enflasyon verilerine göre değişiyor. İsteğe bağlı sigorta, Bağ- Kur yerine SSK'dan hem erken emeklilik hem de yüksek aylık imkânı veriyor. 2000 yılı öncesi Bağ-Kur'luların SGK'ya geçmesi durumunda emekli aylığı yüzde 15-20 civarında artıyor. Bağ-Kur'da kadınlar 7200, erkekler ise 9 bin gün prim ödemek zorunda olup, SGK'da ise 5 bin-7 bin 200 gün prim ödenerek emekli olunabiliyor. SGK'da 8 Eylül 1999 öncesi işe başlayanlarda 3600 günle emeklilik hakkı varken, Bağ-Kur'da en az 5400 gün prim ödemesi halinde emeklilik hakkı bulunuyor. Emeklilik için 25 yıl, 9 bin gün şartını yerine getirmesine 3.5 yıl kalan Bağ-Kur'lu kalan 3.5 yılı (1261 günü) prim ödemelerini SSK'lı olarak tamamlarsa emeklilik statüsünü SGK'ya çevirmiş olur. Böylece daha az prim ödeme ve daha yüksek emekli aylığı alma avantajı elde edilir. Emeklilikte aylığı artırmaya yönelik merak edilen kritik detaylar şöyle: Bir sigortalının çalışma hayatı içinde hem SSK hem Bağ-Kur prim ödemesi varsa emeklilikte son 7 yılın en sonuncusu 2.520 günün priminin statüsüne bakılır. Hangi statünün primi fazlaysa sigortalı fazla olan sigortanın şartlarından emekli olunur. Bağ-Kur sonrası 1260 gün SSK primi oluşması halinde EYT kapsamında SSK emeklilik hakkı oluşur. Bu durumda SSK'dan emekli olabilirsiniz, aylığınız daha yüksek olacaktır. 1 Ekim 2008 ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar çalışma hayatı boyunca en fazla hizmetinin bulunduğu statüden emekliliğe hak kazanır. Bu tarihten önce sigorta girişi olanlar son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla statüden, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu statüden bağlanır. Emekli aylığı alınacak zam ve ikramiyeler de ona göre hesaplanır. SGK'YA bildirilen prime esas kazanç emekli aylığını artırmada büyük önem taşıyor. Aylık hesabında, Ocak 2000 öncesi, Ocak 2000 ile Ekim 2008 arası ve bu tarihten sonrası olmak üzere üç önemli dönem bulunuyor. 2000 öncesi dönem aylık hesabı gösterge, memur maaş katsayı ve aylık bağlama oranı çarpımı ile bulunuyor. Gösterge sisteminin esas alındığı 2000 öncesi primler emekli aylığını önemli ölçüde artırıyor. UZUN yıllar çalışmak, prim gün sayısının artması tek başına aylığı artırmaya yetmez. Brüt kazancın yüksek yatırılması önem taşıyor. Bildirilen matrah artınca emekli aylığı da yükseliyor. Emeklilik başvurusu yapılırken bakmakla yükümlü eşle beraber çocuk sayısı da bildirilir. Bakmakla yükümlü kişiler olması aylık bağlama oranını artırır. Emekli aylığı çalışanın ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutar aylık olarak bağlanıyor. SOSYAL güvenlik uygulamalarında, çalışmaya başladığı tarihten önce malul olan, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlana, çalışma gücü kaybı olan, maden işyerinin yer altı işlerinde çalışan, erken yaşlandığı tespit edilenlere kolay şartlarda emeklilik imkânı sağlanıyor. EMEKLİaylığı bağlanırken prim günü, aylık bağlama oranı, prime esas kazanç tutarı gibi birçok parametre dikkate alınır. Son on yıllık ortalama kazanç 2000 öncesi çalışmalarda dikkate alınır. Çalışırken kazancı yüksek bildirilenlerin son 10 yıl ortalaması, düşük olanların da son 5 yılı dikkate alınır. 2000 yılından sonra işe başlayanların yüksek emekli aylığı alabilmesi için prim gününü artırması, yüksek kazanç bildirmesi gerekiyor. Öte yandan Yaklaşık 2 milyon 200 bin kişiyi yakından ilgilendiren EYT düzenlemesinin önümüzdeki günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine gelerek yasalaşması bekleniyor. Emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmayı planlayanlara yönelik Yargıtay'dan çok önemli bir karar çıktı. Yüksek Mahkeme; emeklilik sebebiyle işten ayrılan çalışanın tekrar aynı işyerinde çalışmaya başlaması halinde, emekli olunan tarihte kıdem tazminatı ödendiği için çalıştığı 2. dönem için kıdem tazminatı ödenmemesi gerektiğine hükmetti. Uzmanlar, çalışmayı planlayan EYT'iler için kıdem tazminatı uyarasında bulunuyor. Yüksek Mahkeme; emeklilik sebebiyle işten ayrılan çalışanın tekrar aynı işyerinde çalışmaya başlaması halinde, emekli olunan tarihte kıdem tazminatı ödendiği için çalıştığı 2. dönem için kıdem tazminatı ödenmemesi gerektiğine hükmetti. Uzmanlar, çalışmayı planlayan EYT'iler için kıdem tazminatı uyarasında bulunuyor. Davalı şirket, talep edilen alacaklardan sorumlu tutulmalarının yerinde olmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etti. Mahkeme, kıdem tazminatını işçinin istifa ettiği aydaki aldığı ücret üzerinden hesaplanması gerektiğine hükmetti. Kararı taşeron şirket, kararı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.Kararda; davacının Sosyal Güvenlik Kurumundan yaşlılık aylığı almaya başlamasına rağmen asıl işverene ait işyerindeki çalışmasına kesintisiz çalıştığı, bu çalışmasının istifa ile sonuçlanması sebebiyle kıdem tazminatına hak kazanamayacağı hatırlatıldı. Kararda şöyle denildi: Emeklilik tarihine kadar geçen süre için kıdem tazminatı alacağına hak kazandığı sonucuna varılmıştır. Mahkemece davacının emeklilik tarihine kadar olan çalışma süresi yönünden kıdem tazminatı alacağına hükmedilmesi yerinde ise de, tazminata esas ücretin belirlenmesinde hata yapıldığı anlaşılmaktadır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının 30.06.2012 tarihindeki ücreti ile o tarihteki yol yardımı toplamı dikkate alınmak suretiyle, tazminata esas ücretin 1.193,03 TL olarak belirlendiği anlaşılmaktadır. Davacının emeklilik tarihinden sonraki çalışması istifa ile sona erdiğinden bu döneme ilişkin çalışma süresi ile bu dönem sonundaki ücrete göre kıdem tazminatı hesaplanması yerinde değildir. Kıdem tazminatının hesaplanmasında esas alınması gereken (son) ücret, davacının emeklilik tarihindeki ücrettir. Gerek ücretin, gerekse ücrete ilave edilecek yardımların parasal değeri belirlenirken davacının emeklilik tarihi olan 25.07.2011 tarihi esas alınmalı, bu tarihteki tazminata esas ücret miktarı üzerinden hesaplama yapılmalıdır. Kıdem tazminatına esas ücretin belirlenmesinde hata yapılarak hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir. Öte yandan uzmanlar, EYT düzenlemesiyle emekli olup, aynı işyerinde çalışmayı planlayanlar için kıdem tazminatı uyarısında bulundu. Uzmanlar, Yaşlılık aylığı bağlandığı andan itibaren kıdem tazminatınızı alın. Çalışmaya devam etseniz de Yargıtay'ın kararında olduğu gibi mağdur olabilirsiniz. İlerleyen yıllarda mağduriyet yaşamamak için emekliliğe ayrıldığınız tarihte tazminatınızı alın dedi.