Ev sahiplerinin yeni kiralık ev oyunu ifşa oldu! Vergiden böyle kaçıyorlar

Fahiş kira artışları ve bitmek bilmeyen ev sahibi-kiracı ihtilaflarına karşı kamu çeşitli önlemler alıyor. Bunlardan ilki geçen yıl hazirandan itibaren uygulanan kira artışlarında yüzde 25 sınırı olmuştu. Bu tavan uygulaması 2 Temmuz 2024’e kadar uzatıldı. İhtilafların mahkemelerde yıllarca devam etmesinin önüne geçmek için de 1 Eylül itibarıyla zorunlu arabuluculuk uygulaması başlatılıyor. Kira kaosuna karşı gündemde olan başka bir önlem de boş evlere vergi getirilmesi. İstanbul’da yaklaşık 500 bin evin boş olduğu tahmin ediliyor. Tüm bu önlemlere rağmen, ev sahipleri tavanı delip yüksek kira almanın bir yolunu buluyor. Yeni trend ise ‘eşyalı kiralık’ daireler. Posta'dan Meltem Kara'nın haberine göre; Mülk sahipleri, evlerini eşyalı kiraya vererek, ‘kısa dönem’ kiracıyı hedefliyor. Kısa dönem kiracı arayışının altında ise kolay tahliye ve yüzde 25’e takılmadan zam yapabilme imkanı yatıyor. Ev sahipleri kısa sözleşmelerle, tahliye için yıllarca süren dava süreçlerinden kurtuluyorlar hem de farklı kiracılarla sıfırdan yeni sözleşmeler yaptıklarından istedikleri fiyatı belirleyebiliyorlar. Ayrıca eşyalı dairelerin kiraları, boş daire kiralarına göre daha yüksek olduğundan da tercih ediliyor. Bir diğer sebep ise son günlerin yeni tartışma konusu olan ‘boş daire vergisi’ne takılmamak olarak öne çıkıyor. Emlak ilan sitelerinde son günlerde ‘yeni eşyalı’ kiralık ilanlarındaki artış bu yönelimi gözler önüne seriyor. Emlakjet verilerine göre, eşyalı konut aramaları geçtiğimiz aya göre yüzde 91 arttı. Eşyalı ev aramalarında yazlık etkisi sürerken, evini ve eşyalarını kaybeden depremzedelerin de bu talepte etkili olduğu belirtiliyor. Eşyalı kiralık konut aramalarının en çok arttığı iller şöyle sıralandı: Eşyalı daireler, kısa dönem avantajı sunduğu gibi daha yüksek fiyattan da kiraya verilebiliyor. Örneğin Balıkesir’de eşyasız bir dairenin ortalama kirası 6 bin 750 lira iken bu rakam eşyalıda 12 bin liraya çıkıyor. İzmir’de eşyasız 15 bin lira olan kira, eşyalı dairede 25 bin liraya yükselebiliyor. Muğla’da ise 17 bin lira olan eşyasız kira, daire eşyalanınca 40 bin liraya ulaşıyor. Emlakjet Üst Yöneticisi (CEO) Tolga İdikat, ev sahiplerinin uzun dönemli kiralamalarda sonraki dönemlerde sorun yaşamamak adına kısa dönem kiralamalara yönelmeye başladığını belirterek, “Pandeminin ardından giderek artan hibrit çalışma modeli ile birlikte uzaktan çalışanların, farklı illerde kısa süreli yaşaması yönünde gelişen trend de eşyalı kısa dönem kiralamaların nedenleri arasında yer alıyor. Uzaktan çalışanların, yaz mevsimini özellikle deniz kenarında bulunan illerde geçirmek isteği de bu illerimizde kısa dönemli eşyalı kiralama trendini yükselten unsurlardan biri. Yaz mevsiminin sona ermesi ile birlikte bu trendin hızını düşürmesini bekleyebiliriz. Ancak ev kiralarında yaşanan artış nedeniyle eşyalı ve kısa süreli konut kiralamalarının devam edeceğini söylemek mümkün” değerlendirmesini yaptı. Emlak Brokerleri Kulübü Başkanı Ulvi Özcan, ev sahiplerinin yüzde 25 sınırına takılmamak için evlerini eşyalı olarak dövizle yabancıya vermeye çalıştığını belirterek, “Çünkü yabancı kiracı hem dövizle kiralıyor, hem de çok uzun kalmıyor. Boş ev vergisi gündeminin somut bir yansımasını henüz görmedik ama bir psikolojik ettiği yarattığı çok belli” dedi. Özcan, yüzde 25 sınırlamasından sonra kiracılı evlerde satılıkların arttığını, bu kez de kiracıların yer göstermeme ve evden çıkmamayı beyan etme, hava parası isteme süreçlerinin başladığını ifade etti. Boş evlerin ekonomiye bir faydasının olmadığını söyleyen Bakan Tunç, “Vatandaşlarımızın özellikle evini boş tutarak kiraya vermemesi, konut arzının düşük tutulması, talebin fazla olması kira miktarlarını yukarıya çekiyor. Dolayısıyla vatandaşlarımızın bu boş evleri kiraya vermesini teşvik edecek bir sistem olabilir, o evlerin kayıt sistemi düşünülebilir. Bütün bunlar Ticaret Bakanlığı’mızla ortaklaşa yapabileceğimiz çalışmalar. Çalışmalar netleştiğinde kamuoyuyla paylaşırız” diye konuştu. Sektör uzmanlarına göre vergisel teşvik, kira geliri vergisi beyan döneminde istisna tutarının artırılması yoluyla olabilir. Ya da kira geliri ilk yıl vergi muafiyeti kapsamında değerlendirilebilir. Bu detaylar henüz net değil.