Emeklilik sistemi değişiyor! Tamamlayıcı emeklilik geliyor, tazminat detayı belli oldu

Bir süredir tüm kesimler tamamlayıcı emeklilik üzerine tartışıyor, tartışmalar da kamuoyuna yansıyor. Yansıyınca da özellikle çalışan kesimin kafasında soru işaretleri ve tedirginlik oluşuyor. Neden? Çünkü tartışma tamamen kıdem tazminatı üzerinden yürüyor. Tamamlayıcı emeklilik denilir denilmez, belirli kesimlerden hemen ‘kıdemime dokunma’ tepkisi geliyor. Şimdilik bilindiği kadarıyla, tamamlayıcı emeklilik konusunda tüm merak edilenleri Hürriyet'ten Noyan Doğan anllattı. Bu yılın sonunda ya da en geç 2025’in başlarında tamamlayıcı emeklilik sistemine geçilecek. Peki, sistem nasıl işleyecek? Bugün Bağ-Kurluların dışında her çalışan, işvereni tarafından zorunlu olarak bireysel emeklilik sistemi kapsamındaki otomatik katılım sistemine dahil ediliyor ve çalışanın aylık maaşının yüzde 3’ü sisteme aktarılıyor. Devlet de çalışanın maaşından kesilen tutar üzerinden yüzde 30 katkı sağlıyor. Bu sistemde işverenin ise hiçbir katkısı bulunmuyor. Çalışan istediği zaman sistemden çıkabiliyor. Yani giriş zorunlu, çıkış serbest. Kısa adı TES olan, tamamlayıcı emeklilik ile kurgulanmak istenen sistemde, çalışanlar işverenleri tarafından yine sisteme zorunlu olarak dahil edilecek. Yeni sistemin bugünkü uygulamadan iki farkı olacak. Birincisi ve en önemlisi, artık işveren de katkı yapacak. İşveren katkısının tutarı henüz net değil ama genel kabul gören oran yüzde 3. Uzmanlar, sistemin başlarında bu oranın yüzde 1 de olabileceği, ancak zamanla yüzde 3’e çıkması gerektiği konusunda hem fikir. İşveren katkısının yüzde 3 olduğu varsayımından örnekleyecek olursak; bugün asgari ücretli bir çalışan, tamamlayıcı emeklilik sistemine girdiğinde maaşından 600 lira kesilecek, işveren 600 lira katkı yapacak, devlet de 180 lira katkı sağlayacak, böylece çalışanın sadece bir aylık birikimi 1.380 lira olacak. İkinci önemli fark, tamamlayıcı emeklilikte çıkışlar serbest olmayacak. Emeklilik sistemi olduğu için tamamlayıcı emekliliğe giren, belirli şart ve koşulları sağlayana kadar sistemde kalıp, emekliliği için biriktirecek. Peki, sonunda ne olacak? Çalışan sosyal güvenlik sisteminden emekli olduğunda tamamlayıcı emeklilik sisteminden de emekli olacak; hem SGK’dan emekli aylığı alacak hem de tamamlayıcı emeklilik sisteminden aylık ya da isterse toplu para alacak. Buradan da anlaşılacağı üzere tamamlayıcı emeklilik, sosyal güvenlik sisteminin alternatifi olmayacak; çalışanın emekli olduğunda maaşını tamamlayacak. Gelelim o kritik konuya; kıdem tazminatına. Tamamlayıcı emeklilik, sosyal güvenlik sisteminin alternatifi olmayacağından, sosyal güvenliğin yerini almayacağından, sadece çalışana emekliliğinde ek gelir sağlayacağından; kıdem tazminatı ile de uzaktan yakından ilgisi olmayacak. Kıdem, İş Kanunu kapsamında çalışanın hakkı ve bu hak çalışan, işveren, sosyal güvenlik sistemi çerçevesinde devam edecek. Tamamlayıcı emeklilik ise bundan tamamen ayrı yürüyecek. Bunlar tamamlayıcı emeklilik konusunda bilinenler. Daha doğrusu sistemin çatısı böyle kurgulanacak. Bilinmeyenler neler? İşveren katkısının ne kadar olacağı, mevcut çalışanların sisteme nasıl dahil edileceği (emekliliğine birkaç yıl kalmış kişiler dahil edilmeyecektir), sistemde ne kadar süre zorunlu kalınacağı gibi konular bu yılın ortasından sonra şekillenmeye başlayacak. Eğer tamamlayıcı emeklilik sistemi tartışılacaksa işte bu bilinmeyenler üzerinden tartışılmalı, her kesim görüşünü ortaya koymalı. İşin odak noktasına kıdem tazminatını oturtup, olmayan bir şey üzerinden tartışma yürütmenin kimseye faydası olmaz.