Emeklilik imkanı doğuyor! İşveren için zorunlu, işte prim ve sigorta detayı
Ev işlerinde çalışanlar için yeni dönem başladı. Evde 10 günden fazla çalışana sigorta zorunluğu var. Ev hizmetinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranlar işveren sayılmıyor, sadece sigortalılar adına iş kazası ve meslek hastalığı primi ödüyor. Sigortalı çalışan isterse bunun üzerine kendi de prim ödeyerek emeklilik ve genel sağlık sigortası yaptırabilir.
Temmuz başından itibaren asgari ücret yüzde 34 yükseldi, brüt 13.414 liraya, net 11.402 liraya çıktı. Günlük asgari ücret tutarı ise 447.15 lira oldu. Yeni asgari ücretle birlikte ev hizmetlerinde çalışanların primleri de 1 Temmuz itibarıyla artmış oldu.
Hürriyet'ten Noyan Doğan'ın yazısına göre; ev hizmetlerinde çalıştırılanların Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) prim ödenerek, sigortalanması zorunlu. Sigortalılık koşulları da bir ay içinde 10 günden az ya da 10 günden fazla çalışma süresine göre farklılık gösteriyor.
Eğer, ev işinde çalışan biri; bir ay içinde 10 günden az çalışıyorsa iş kazası ve meslek hastalığına karşı çalıştıran kişi tarafından sigortalanıyor ve prim de buna göre ödeniyor.
10 GÜNDEN AZ ÇALIŞANLAR
Ev hizmetinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranlar işveren sayılmıyor, sadece sigortalılar adına iş kazası ve meslek hastalığı primi ödüyor. Sigortalı çalışan isterse bunun üzerine kendi de prim ödeyerek emeklilik ve genel sağlık sigortası yaptırabilir.
Emekliler de ev hizmetlerinde 10 günden az çalışabilir ve bu durumda emekli aylıkları kesilmez, genel sağlık sigortası için de fazladan prim alınmaz.
Ev işinde çalışan, bir ayda 10 gün ve üzerinde çalışıyorsa, çalıştıran kişi işveren konumuna geçiyor. Bu durumda da işveren tarafından genel sağlık sigortası ve emekliliği de kapsayan sigorta yaptırılmak zorunda.
GÜNLÜK PRİM 8.94 TL
Peki, yeni asgari ücretle birlikte ev hizmetlerinde çalışanların primleri ne kadar arttı. Önce, 10 günden az çalışanlar için ödenecek prim tutarından bahsedeyim
. Çalışılan her bir gün için asgari ücretin günlük tutarının yüzde 2’si kadar prim ödeniyor. Sene başından 1 Temmuz’a kadar ev işlerinde çalışanlar için ödenen tutar günlük 6.67 liraydı.
1 Temmuz’dan itibaren bu tutar 8.94 liraya çıktı. Buna göre 1 Temmuz tarihinden itibaren ev hizmetlerinde ayda bir gün çalışan için 8.94 lira, ayda beş gün çalışan için 44.70 lira, ayda dokuz gün çalışan için 80.46 lira prim ödenecek.
YILLIK 60 BİN TL OLDU
Gelelim, ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar için ödenecek prim tutarına... Günlük asgari ücretin yüzde 37.5’i oranında prim ödeniyor.
Bu primin yüzde 34.5’i emeklilik ve genel sağlık sigortasından, yüzde 3’ü de işsizlik sigortasından oluşuyor. 2023 başından 1 Temmuz’a kadar günlük ödenen tutar 125 lira, aylık 3.753 lira, yıllık da 45 bin liraydı.
1 Temmuz’dan itibaren primler arttı ve ödenecek tutar günlük 167.68 lira, aylık 5 bin lira ve yıllık 60 bin lira oldu. Ev hizmetlerinde çalışan kişi ayda 15 gün çalışıyorsa 1 Temmuz’dan itibaren 2.515 lira, 20 gün çalışıyorsa 3.353 lira ödenecek.
Evde çalıştırdığınız kişilerin primlerini düzenli ödüyorsanız yüzde 5’lik prim indiriminden yararlanıyorsunuz. Böylece yüzde 37.5’i oranında ödeyeceğiniz prim yüzde 32.5’e düşüyor.
Yani, ev işlerinde bir ay çalıştırdığınız kişi için 5 bin lira prim ödeyeceğiniz yerde yüzde 5’lik prim indiriminden yararlandığınızda 4.359 lira ödeyeceksiniz.
Hangi işler ev hizmeti sayılır?
Ev içinde temizlik, ütü, yemek yapma, çamaşır, bulaşık yıkama, alışveriş ve bahçe işleri, çocuk, yaşlıların bakım işlerinin ev halkı dışındaki bireyler tarafından yapılması ev hizmeti sayılıyor.
Çocuk, yaşlı veya özel bakım işinin ev hizmetinde çalışanın evinde ya da hastane, bakımevi gibi yerlerde yapılması da bu kapsamda yer alıyor. Aynı evde oturan üçüncü dereceye kadar akraba olanların yaptıkları işler ev hizmeti sayılmıyor.
Evde hastaya bakan, çocuklara eğitim dersi verenler ev hizmeti kapsamında değerlendirilmiyor. Herhangi bir çalışması olmayanlar, isteye bağlı sigortalılar, Kurum'dan aylık ve gelir alanlar on günden az çalışabilir.
Ev hizmetinde ayda 10 günden az çalışanların sigortalılığı nasıl sağlanıyor?
Evinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranların bu kişiler için çalıştırdıkları her bir gün için asgari ücretin günlük tutarının yüzde 2'si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödemesi gerekiyor.
10 günden az çalıştırılanlar için e-Devlet üzerinden kolay işverenlik başvurusu yapılabilir. İş kazası ve meslek hastalığında 1 Temmuz-31 Aralık tarihleri arasında bir gün için ödenecek tutar 8.94 liradır. Ev işinde çalışanlar eksik günlerinin primini ödeyerek 30'a tamamlayabilir.
Ev hizmetlerinde çalışanlara yönelik sigorta uygulaması nasıl işliyor?
Ev işlerinin ay içinde 10 günden az ve 10 günden fazla yapılıp yapılmadığına göre işlem yapılıyor. Ayda 10 günden az çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı yönünden sigorta yapılıyor, primleri çalıştıran kişi tarafından ödeniyor.
Primini kendi ödeyenlerin de günlük 145 lira, aylık da 4 bin 359 lira yatırması gerekiyor. Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışması olanlar uzun vade ve genel sağlık sigortası primini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde sağlık yardımlarından yararlanabilir.
Sigortalılar isterlerse takip eden ayın sonuna kadar uzun vade (emeklilik) ve genel sağlık sigortası primi ödeyebilir. Ayda 10 gün ve üzerinde çalışanların primleri işverenleri tarafından kolay işverenlik uygulamaları çerçevesinde ödeniyor.
Ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranlar prim ödemesini nasıl yapacak?
Evine temizlik ya da başka bir iş için 10 günden az eleman çalıştıran "Ev hizmetlerinde on günden az çalıştırılacaklara ilişkin form" ile SGK'ya müracaat edebilir. Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar "www.turkiye.gov.tr" uygulaması aracılığıyla da bu işlemler gerçekleştirilebilir.
Çalışanların kolay tescil edilebilmesi, tahsilatın daha kolay yapılabilmesi için cep telefonu kısa mesaj servisi (SMS) aracılığı ile de işlem yapılabiliyor. Kullanılacak cep telefonu hattının mobil ödemeye açık olması gerekiyor.
Çalışanların kolay tescil edilebilmesi, tahsilatın daha kolay yapılabilmesi için cep telefonu kısa mesaj servisi (SMS) aracılığı ile de işlem yapılabiliyor. Kullanılacak cep telefonu hattının mobil ödemeye açık olması gerekiyor.
Ev hizmetlerinde çalışanlara kıdem, ihbar ödeniyor mu, yıllık izin hakkı var mı?
Ev hizmetlerinde çalışanlara 4857 sayılı iş Kanunu uygulanıyor. Bu kapsamda çalışanlar ihbar, kıdem tazminatından yararlanamıyor. Buna karşın Borçlar Kanunu kapsamında benzer tazminat hakları bulunuyor.
Buna göre ev hizmetlerinde çalışanlara ilişkin hizmet sözleşmesi feshedilirken, karşı tarafa önceden bildirim yapılması zorunlu. Bu süre İş Kanunu'na göre daha az olup, 3 yıldan fazla çalışanlarda 8 hafta, beş yıldan fazla çalışanlarda 6 hafta uygulanıyor.