Dang virüsü nedir, ölümcül müdür, nasıl bulaşır? Dang humması virüsü belirtileri nelerdir, Dang virüsü aşısı ve tedavisi var mı, Türkiye'de görüldü mü?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), yaptığı açıklamada dünya nüfusunun yarısının sivrisineklerden bulaşan dang virüsüne yakalanma riski altında olduğu uyarısında bulundu. Yapılan açıklamada son 2 yılda dang humması vakalarında 8 katlık bir artış yaşandığı belirtildi. Velayudhan, dang hummasıyla ilgili vakaların yüzde 80'inin semptomsuz olduğunu vurgulayarak, şu anda bu virüse karşın sadece Sanofi Pasteur'in aşı geliştirmiş olduğunu kaydetti. Peki, Dang humması nedir, Dang virüsü belirtileri nelerdir, ölümcül müdür, Dang humması Türkiye'de var mı, dang humması hastalığı nasıl bulaşır, neden olur? Dang humması virüsü aşısı ve tedavisi nasıldır?
DSÖ'nün tropikal hastalıklar birim başkanı Raman Velayudhan, Cenevre'de düzenlenen BM basın brifinginde, DSÖ'nün 2000-2022 yılları arasında dang vakalarında sekiz kat artış kaydederek 500 bin vakanın 4,2 milyona yükseldiğini söyledi. Velayudhan, örgütün son yıllarda daha fazla ve daha doğru rakamlar elde etmesi nedeniyle gerçek rakamın çok daha yüksek olabileceğinin altını çizdi. "Dünya nüfusunun yaklaşık yarısı dang riski altında ve dang yaklaşık 129 ülkeyi etkiliyor" diyen Velayudhan, günde yaklaşık 100 ila 400 milyon vakanın rapor edildiğini belirtti. Söz konusu açıklamanın ardından Dang humması virüsü için yapılan araştırmalar arttı. Peki, Dang virüsü nedir, Dang Humması virüsü belirtileri nelerdir, Dang hastalığı ölümcül müdür?
DANG HUMMASI VİRÜSÜ NEDİR?
Dang humması (Dengue humması), sivrisinekler tarafından taşınan bir viral hastalıktır. Flavivirüs adı verilen bir virüs tarafından oluşturulur ve Aedes türü sivrisinekler, özellikle Aedes aegypti türü, hastalığı insanlara bulaştırır.
Dang humması ayrıca "breakbone fever" (kemik kırılması ateşi) olarak da bilinir, çünkü hastalığı geçirenlerde yoğun kas ve eklem ağrıları nedeniyle bu terim kullanılır. Özellikle çocuklar ve yaşlılar gibi immün sistemi zayıf olan kişilerde daha şiddetli geçebilir.
DANG VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Enfekte sivrisineğin ısırmasıyla Dang virüsü deriden giriyor, kana karışıyor ve ateşin yükselmesinden 24 saat sonra hastaların kanında bol miktarda bulunuyor. Yüksek ateş, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları, döküntü, bulantı ve kusma gibi semptomlarla kendini gösterir. Şiddetli vakalarda kanama ve organ hasarı gibi ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
DANG HUMMASI ÖLÜMCÜL MÜDÜR?
Dang humması genellikle ölümcül olmayan bir hastalıktır ve hafif semptomlarla kendini gösterse de bazı durumlarda, özellikle çocuklar ve yaşlılar gibi zayıf bağışıklık sistemine sahip bireylerde ve bazı virüs alt tipleriyle şiddetli ve ölümcül komplikasyonlara neden olabilir.
Hastalığın şiddetli formları, "Dang Hemorajik Ateşi" (Dengue Hemorrhagic Fever - DHF) ve "Dang Şok Sendromu" (Dengue Shock Syndrome - DSS) olarak adlandırılır. Bu formlar, kanama eğilimi ve dolaşım sistemi sorunları nedeniyle ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve ölümcül olabilir.
DANG HUMMASI HASTALIĞI TÜRKİYE’DE VAR MI, NASIL BULAŞIR?
Dang humması, insandan insana doğrudan geçmez. Bu hastalık, sivrisineklerin (genellikle Aedes aegypti türü) insanlara virüsü sokması yoluyla bulaşır. Sivrisinek, enfekte bir kişinin kanını emdiğinde, virüsü alır ve sonra başka bir kişiye ısırarak virüsü bulaştırabilir.
Bu sivrisinek göreceli olarak temiz su kaynaklarını tercih ettiğinden evlerde su basmaları, kanalizasyon boruları gibi yerler bu türün yerleşimi için ideal olabiliyor, bu nedenle salgınlarda kentsel yayılım da gözlenebiliyor.
DANG HUMMASI TEDAVİSİ NASILDIR, DANG VİRÜSÜ AŞISI VAR MI?
Virüs hastalığın 5. gününe kadar kandan izole edilebiliyor. Dang hastalarında HIV tarama testleri yanlış pozitif sonuç verebiliyor. Hastalığa özel bir tedavi yok. Semptomlara yönelik tedavi uygulanıyor.
KORUNMAK İÇİN NE YAPILMALI?
Korunma yöntemlerinin başında sivrisinek ısırıklarına karşı alınacak önlemler geliyor. Kapalı giysiler, sivrisinek kovucular, cibinlik, korunmuş ve klimalı odalar tercih edilebilir. Dang ateşi için aşı çalışmaları devam ediyor.