Çocuklarda son 32 yılda 4 katına çıktı! Tablet ve telefon kullanımı da nedenler arasında
Dünyada 159 milyon çocuk obeziteyle savaşıyor. Tıp dergisi Lancet'te yayımlanan 2022 verilerine göre çocuklarda ve ergenlerde obezite oranı 1990'dan bu yana dört katına çıktı. Dünya Sağlık Örgütü obezite haritası ise Türkiye’nin yüzde 66.8’lik bir oranla Avrupa’nın en obez ülkesi olduğunu ortaya koydu. Ülkemizde ve dünyada çocuklarda görülen aşırı kilolu ve obez olma durumu önemli bir sağlık problemi haline geldi. Uzman Diyetisyen Elif Bilgin Baş, obezitenin çocuklar arasında hızla yayılmasının nedenlerini ortaya koyarken, beslenmede yapılan hataları sıraladı.
Çocukların karbonhidrat ve yağdan zengin olan besin tüketimlerinin artması sonucu obezite riskinde artış yaşandığını dile getiren Diyetisyen Elif Bilgin Baş, enerjisi yüksek yiyecek tüketiminin artması, fiziksle aktivitenin azalması, zararlı besinlere olan ulaşımın kolaylaşmasıyla birlikte obezite görülme sıklığının artışa geçtiğini söyledi.
Kantinler sağlıklı yiyecekte yetersiz
Özellikle okul kantinlerinin sağlıklı yiyecek konusunda yetersiz kaldığına dikkat çeken Baş, “Çocukların karbonhidrat ve yağdan zengin olan besinlere ulaşımının kolaylaşması, paketlenmiş gıdalarla enerjisi yüksek yiyecek tüketiminin artması obezite görülme sıklığını artırıyor” dedi.
Çocuklarda obezite inmeye de neden olabiliyor
Baş, obezitenin, tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon gibi hastalıkların görülme sıklığını arttıran bir faktör olduğunun da altını çizdi:
Çocukluk çağında görülen obezite ortopedik sorunları, kemik ve eklem sorunları, nefes darlığı, uyku problemleri, karaciğer hastalıkları gibi sağlık problemlerine sebep olabilir” diyen Baş, bunun dışında kardiyovasküler risk faktörlerini tetikleyerek ilerleyen yaşlarda görülebilecek olan kalp hastalığı, kalp yetmezliği ve inme gibi problemlere yol açabileceğini de vurguladı.
Obezitenin sonucu olarak da bozulmuş glukoz toleransı, insülin direnci ve tip 2 diyabet riskinde artış görülebileceğini dile getiren Baş, çocuklarlarda obeziteyi tetiklerin durumlardan birinin de genetik yatkınlık olduğunu söyledi ve ekledi:
“Genetik yatkınlık, aile bireylerinin yeme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite düzeyleri de çocukların kilo problemleriyle ilişkilidir. Anne veya babadan birinin veya ikisinin kilolu olma durumu çocukta da riski arttıran faktörlerdendir.”
Hormonel hastalıklar da obeziteyi tetikleyebilir
Hormonel hastalıklar ve bazı ilaç tedavileriyle obezite arasındaki ilgiye de dikkat çeken Baş, “Bazı hormonal hastalıklar, metabolizmayı etkileyerek obeziteye yol açabilir veya obezitenin artmasına katkıda bulunabilir. Örneğin, hipotiroidizm gibi tiroid bezinin yetersiz çalışması, metabolizmanın yavaşlamasına neden olabilir ve kilo alımını teşvik edebilir. Benzer şekilde, Cushing sendromu gibi kortizol seviyelerinin arttığı durumlar da obeziteye neden olabilir.” Dedi.
Hareket hayatlarında eksik
Bu ek olarak fiziksel aktivitenin azalmasıyla obezite görülme sıklığının artmasının da paralel olduğunu belirten Baş, küçük çocukların televizyon izleme süreleri, bilgisayar kullanımı ve tablet başında geçirdikleri sürenin günümüzde çok fazla. Bu sebeple çocuklar yeteri kadar hareket etmez, fiziksel aktivitede bulunamaz. Bu da aşırı kilolu veya obez olma ihtimalini arttırır.” İfadelerini kullandı.