‘Cilo buzulları son 30 yılda yüzde 55 alan kaybetti’
Hakkari'nin 4 bin 135 rakımlı Cilo Dağları'nda bulunan 20 bin yıllık buzullar, küresel ısınma nedeniyle eriyerek her geçen yıl alan kaybediyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden (YYÜ) Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, buzul bölgesinin insan aktivitelerine tamamen kapatılması gerektiğini belirterek, "Son 30 yılda buzullarda yüzde 55 alan kaybı olduğunu görüyoruz. Geçmişte 200 metre derinlikte olan buzul tabakaları, şu an 50 metrenin altına düştü. O buzullar birer mirastır ve Anadolu coğrafyasının en eski kalıntılarına tanıklık etmiş birer doğa harikasıdır. Bu doğa harikasını korumamız gerekir" dedi.
Hakkari'deki 4 bin 135 rakımlı Cilo Dağları'nda, buzulların küresel ısınma nedeniyle her geçen yıl eriyerek alan kaybediyor ve yöre insanını endişelendiriyor. Cumhurbaşkanlığı kararı ile 2020 yılında 'milli park' ilan edilen dağlar, her yıl Türkiye'nin çeşitli kentlerinden gelen yüzlerce doğasever ve dağcı tarafından ziyaret ediliyor.
'200 METRE DERİNLİKTEKİ BUZULLAR 50 METRENİN ALTINA DÜŞTÜ'
Van YYÜ Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, buzulların alan kaybı yaşadığını, yıllar önce 100-200 metrelik dikey tabakanın da 50 metrelerin altına düştüğünü söyledi. Prof. Dr. Alaeddinoğlu, doğal miras olan buzulların korunması için bazı dünya ülkeleri gibi örtüyle kaplanması gerektiğini belirterek, şöyle konuştu:
"Dünyadaki sıcaklık derecesi 1,5 santigrat dereceyi aştı. Ekvatordaki bir sıcaklık ile kutup dairesine yakın bir yerdeki sıcaklık artışı aynı değil. Bir yerde 0.5'lik bir sıcaklık artışı olurken, kutuplara gittiğinizde 7-8 dereceye kadar çıkabilir. 4 bin 135 metre yüksekliğindeki Cilo Dağları'ndaki buzulların varlığı, maalesef göl seviyesine, ya da ülkenin daha alçakta olan alanlarına göre sıcaklık farkı çok daha yüksek. Oradaki erime çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşiyor. Son 30 yıla baktığımızda buzullarda yüzde 55 alan kaybı olduğunu görüyoruz. Geçmişte 200 metre derinlikte olan buzul tabakaları, şu an 50 metrenin altına düştü. Kaldı ki bu 50 metrelik derinlik de bir buzul kütlesinden ibaret değil. Buzulların iç kısmında önemli oranda erimeler gerçekleşmiş, çatlaklar var. Yani alttan erimeye bağlı olarak kanallar, tüneller oluşmuş. Hala ortada kalan buzul tabakaları da büyük ölçüde tahrip olmuş, zarar görmüş. Buradaki erimenin şiddeti çok daha yüksek. Buzullar eğer bir şekilde korunmazsa muhtemelen önümüzdeki 20 yıl içerisinde belki tamamı ortadan kalkar. O buzullar birer mirastır ve Anadolu coğrafyasının en eski kalıntılarına tanıklık etmiş birer doğa harikası. Bunu korumamız gerekir."
BUZUL BÖLGESİ İNSAN AKTİVİTELERİNE KAPATILMALI'
Cilo Dağları'ndaki buzulların korunabilmesi için 'milli park' ilan edildiğini, ancak bununla beraber birtakım koruma tedbirlerinin de alınması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Alaeddinoğlu, "Orası çok aktif insan ziyaretine açıldı. Yani insanlar orada buzulların üzerinde yürüme gerçekleştiriyor. O buzulların üzerinde yürümek de bir risk. Bir defa o alan tamamen insan hareketliliğine kapatılmalı, insanlar o alana gitmemeli. O bölgeye gidenler buzulları uzaktan fotoğraflamalı. Bu alanın dünyada örnekleri var. Orası bir mirastır, bu buzulları gelecek nesillere de bırakılması gerekir. Buzulların yüzeyini örten birtakım uygulamalar var. Bunun da dünyada örnekleri var. Burada da neden olmasın. Burası hakikaten bir doğa harikası ve geçmişten kalan bir miras. Bunun korunması ve bizden sonraki nesiller de bu coğrafyada, bu buzulların varlığını sadece kitaplarda okumasın, görselde de takip etsinler" diye konuştu. (DHA)