Çalışan milyonlarca vatandaşı ilgilendiriyor! Ödeme almak için süre 5 ay kısaldı yeni yönetmelik geldi

Kısa çalışma ödeneğinde düzenlemeye gidildi ve düzenleme, salı günkü Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu, kısa çalışma ile ilgili bu sene içinde yapılan ikinci düzenleme. 2024’ün Şubat ayında da İşsizlik Kanunu’nda yapılan düzenleme ile kısa çalışma ödeneğinin şartlarında değişiklik yapılmıştı. Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan konuyla ilgili detayları köşesine taşıyıp bilgi verdi: Kısa çalışma ödeneği başladığından bu yana geçen 19 yılda toplam 4.3 milyondan fazla kişiye 38.1 milyar TL kısa çalışma ödemesi yapıldı. Kısa çalışma ödeneği özellikle Covid salgını döneminde, ardından da 2023’te yaşanan Kahramanmaraş depremlerinde işverenlere ve çalışanlara can simidi oldu. Depremde 100 binden fazla çalışana kısa çalışma ödeneği ödendi. 2024’ün 5 ayında da 826 kişi kısa çalışma ödeneğinden yararlandı. Gelelim, yeni düzenleme ile kısa çalışma ödeneğinde nelerin değiştiğine. Madde madde anlatayım. * İşverenler; genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın, doğal afetler, seferberlik durumlarında kısa çalışma ödeneği için başvurabilecek. * Kısa çalışma dönemi, kısa çalışma başlama tarihi dahil 3 ayı geçemeyecek. * İşverenin kısa çalışmadan yararlanabilmesi için iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az 3’te bir oranında azaltılması veya iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması gerekiyor. * Genel ekonomik kriz, sektörel ve bölgesel kriz durumlarında kısa çalışma ödeneğine başvurulması için yönetim kurulu kararı gerekiyor. Yönetim kurulu kararı olmaması halinde işverenin yapacağı başvuru reddedilecek. Doğal afetlerde ise yönetim kurulu kararı gerekmeyecek. * Doğal afet durumunda işyeri, afetten doğrudan etkilenmeyip; nakit darlığı, ödeme güçlüğü veya pazar daralması gibi nedenlerden dolaylı etkilenmesi halinde kısa çalışma ödeneğine başvuramayacak. * İşveren kısa çalışma ödeneğine başvurup, kabul görmesi halinde çalışanların kısa çalışma ödeneği alabilmesi için kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 120 gün sigortalı çalışması ve son 3 yılda en az 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekiyor. Bu koşulları yerine getiren çalışanlara kısa çalışma ödeneği ödenebiliyor. Kısa çalışma ödeneği altında çalışana ödenecek tutar günlük ortalama brüt ücretin yüzde 60’ı kadar olacak. Bugün asgari ücretli bir çalışan için bu tutar günlük 400 lira demek. Tabi bu hesap, sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak yapılıyor. Buna göre, asgari ücretli bir çalışan için ödenecek kısa çalışma ödeneği tutarı günlük 334 lira oluyor. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği tutarı, uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini geçemeyecek ki, buna göre çalışanın alacağı kısa çalışma ödeneği 30 bin lirayı geçemeyecek. Kısa çalışma ödeneğinin süresi 3 ayı aşmamak üzere kısa çalışma süresi kadar olacak ve kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde, çalışılmayan süreler için aylık olarak hesaplanacak. Kısa çalışma süresi içinde çalışanın sigorta primi İşsizlik Sigortası Fonu tarafından SGK’ya aktarılacak. Kısa çalışma süresi 1 Mart 2024 tarihinden sonra başlayacak sigortalılar için kısa çalışma ödeneği olarak ödenen süreler, üç yıl içerisindeki hizmet akdi fesihlerine istinaden yapılacak işsizlik ödeneği ödemelerine ilişkin hak sahipliği sürelerinden düşülecek. Konuyla ilgili merak edilenleri Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram: “Kısa çalışma ödeneğine ilişkin yeni bir düzenleme hayata geçti. Burada kısa çalışma ödeneğinden faydalanmak için asgari yatırılması gereken 600 prim gün sayısı 450’ye indirildi.Nakit darlığından dolayı kısa çalışma ödeneği isteyen firmalara bu yol kapatıldı. Firmalar ekonomik etkilerden dolayı kısa çalışma ödeneğinden faydalanamayacak. Kısa çalışma ödeneği kapsamında yapılan ödemeler 3 ayı geçemeyecek. 4 haftadan az olmayacak. Yeni düzenlemede kısa çalışma ödeneğinden faydalanmak açısından kapsamın genişletildiğini görüyorum. İşveren tarafından ekonomik nedenlerle kısa çalışma ödeneğine başvurulmasının engellendiği görülüyor. Şu anda yeni düzenleme doğal afete bağlandı. Doğal afet nedenleri gibi şirketleri zorlayıcı sebepler olması durumunda kısa çalışma ödeneğinden yararlanılabilecek. Kısa çalışma ödeneği alabilmek için gereken prim gün sayısı 600 günden, 450 güne düşürüldü. Yani 5 ay daha az çalışan biri de ödeme alabilecek.Kısa çalışma ödeneği daha önce de hayatımızdaydı ancak, pandemide herkes tarafından öğrenildi. İşverenin işlerini sürdürebilmesi için önemli bir uygulama. Ülkemizde nisan ayında işsizlik rakamları yüzde 8.5’e gerileyerek son 12 yılın en düşük seviyesini test etti. Burada hedef yüzde 5’in altına inmektir. Ben bunun bazı teşviklerle olabileceğini düşünüyorum. Orta vadede yüzde 7.5 seviyelerine kadar gerilemesini bekliyorum. Gündemde olan hibrit çalışma, uzaktan çalışma gibi modeller var. Emek yoğun çalışanlar uzaktan çalışamaz ancak bilgisayar üzerinden çalışacak kişiler hibrit ve uzaktan çalışabilirler. Çalışma hayatının iyileştirilmesi adına atılacak ilk adım bu olabilir.Bir diğer beklenen düzenleme ise SSK ve Bağkur birleştirilerek tüm emeklilik sistemlerinin iyileştirilmesi bekleniyor. Bununla birlikte çalışma hayatı daha da iyileşecektir.”