Bu kelimeleri bir Adanalılar bir de Fransızlar anlıyor!

Adana şivesi ülkemizde en çok dikkat çeken şivelerin başında gelir. Adana halkının sıklıkla kullandığı kelimeler arasında özellikle Fransızcadan geldiği düşünülen kelimeler bile vardır. Her biri farklı anlamlara gelen sözcükleri kullanarak özellikle günlük yaşama renklilik katan Adana şivesi günümüze Adanalı olmayan kişiler tarafından da kullanılmaya başlanmıştır. Adana'da geri vites ya da geri gitmek anlamında kullanılan anarya sözcüğü, Fransızcadaki ‘En arrière’den alınmış olduğu bilinmektedir. Büyük fare anlamındaki cardın da yine Fransızca bahçe demek olan Jardin den. İşgal yıllarının yerel ağıza etkisi olarak karşımıza çıkıyor. Adana’da özgü kelimeler ve konuşulan bazı eski Türkçe kelimeler ve anlamları ise şöyle; Az önce: BayahtanPatlıcan: BalcanTohum: BiderDomates: BanaduraAralık: GındırıkBahraç :Ayran ya su konulan kapÖlük : ÖlmüşKapsalık,kaspalık,gaspalık,gapsalık : Bahçe kapısı (Gaspalığı aç da içeri girsinler)Firez : Tarlada kalan ekin sapı.Dikeç : KazıkBük : Çalı ve diken topluluğu.Pür : Çam yaprağıÇot : Üstü kesilmiş ağaç bedeni.Gamalak-Kamalak: Çam kabuğu gövdesinden soyulduğunda, gövde ile kabuk arasında bulunan yumuşak kısım.Firik : Olgunlaşmaya yakın, olgunlaşmamış erik,çağla gibi meyve, buğday ve mısırGöbelek : MantarAvarlık : Ailenin ihtiyacı için, evin bahçesine ekilen sebze.Ayın Puharı(ayan por): Eyyam-ı Buhar, Ağustos ayında çöken buharlı havaSiyek : Saçak.Cırlavuk, cırnavuk : Ağustos böceği.Tomus : Temmuz ayıŞıkırdım gibi : Bütün dallardaki meyveler olgunlaşır, çok fazla.Gölük : Yük taşıyan at, beygir.Toğga : Sıcak veya soğuk olarak içilebilen, ayran ve dövme ile yapılan bir çorba çeşidi.pilavlık : Çocuk oyunlarında etkisi olmayan kişi, küçük çocuklar.demlik : tamamen ( Benle demlik mi konuşmayacaksn)sına, sinam : Deneme.Yörep: YokuşAnariye : Geri( Anariye anariye gel bakalım)Bocit : SürahiPeşkir : HavluDirgen : TırmıkÇapıt,çabut : Kumaş Parçası,bezBayak : Biraz öne, az önce ( Bayak gelseydin görüşürdün)Kele : Kadına hitap şekli(Kele Bacım gibi......)Tummak : (suya)DalmakGaçıl : Yol Açılmasını İstemek,Çekil. ( Kenara gaçılın)Helke : KovaGıska : küçük soğanCelfin: Genç tavuk davış . söylentizıypmak, zıypınmak : yüksek bir yerden kaymakzarpadanak, carpadanak: anidenyekinmek : kalkmak (nereye yekindin böyle)cebelleşmek : tartışmak, birisiyle uğraşmak (Ya ben kendi canımla cebelleşiyorum)pısmak, pusmak : saklanmakpimpirikli : evhamlıçingil : omuzhombil, hombili : sırtzibil :gübre, hayvan artığısoyka : ölen kimsenin elbisesiacar, acer : yenicovsıtmak : duyurmakvırtzırt: ani olarak, zamansız iliksiz : argoda sevgi hitabı (İliksiz hoşuna gider değil mi?)omisilli : iyi, güzel, hoş ( Omisilli ağaç ne hale gelmiş)pıstanpatır : saklambaç oyunuhapahap olmak : aniden karşılaşmakyumuş uşağı : bir kimsenin her dediğini yapan ( Sen yumuş uşağı olmuşsun)tinkitmek :sektirmek, yerinden oynatmak( Seni tinkitirim buralardan)dıkılmak :girmekninemeli : neme lazımçarkıt : eskimiş, hurda haline gelmiş ( Araba çarkıt olmuş)vıykırmak : feryat etmekcılkı çıkmak : özelliği bozulmak küncü : susamcıkıl : bozuk para ( Bu cıkıl paraları ne yapacaksın)cıkıl,cakıl : küçük taş parçaları( Buraya kim cakıl dükün dedi)Pinnik : kümespırtı: elbisekürrük : minik tayfol : tavuğun yumurtlaması için bırakılan yumurtafolluk : tavuğun yumurtladığı yergoz : cevizgalli : sincapcazzıtcuzzut: tahteravalli üfelemek: ovalamakgallep: güvercinhımbıl: mızmız, işi yavaş yapan kimsesedir : divansehen : tabakilişkir : et sucuğukertiş :kertenkeletaman: hani (örnek:Bize gelecektin taman, neden gelmedin?)