Bir zamanlar insanların önünden bile geçmeye korktuğu Zindankapı, artık görülmek için sıraya girilen bir mekan haline geldi.
Bursa surlarının 6 kapısından biri olan, yüzyıllar önce işkencelerin yapılıp, infazların gerçekleştirildiği Zindankapı, 2 bin 500 yıl sonra sanatla hayat buldu. Bitinya Krallığı, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine tanıklık eden, 19’uncu yüzyıla kadar hürriyeti kısıtlayıcı cezalar ile işkence ve infaz gibi durumlar için de kullanılan Zindankapı, zamanında insanların önünden bile geçmeye korktuğu bir yerken, bugün ise görülmek için sıraya girilen bir mekan haline geldi. Girişinde, infazların gerçekleştirildiği 'Kanlı Kuyu'nun bulunduğu 3 kuleli Zindankapı, 2021 yılından bu yana dijital sergi alanlarıyla ziyaretçilerini ağırlıyor.
Orta Çağ şehir surları içinde bulunan, hürriyeti kısıtlayıcı ve bedensel cezaların uygulandığı kapalı mekanlar olarak tarif edilen zindanlar, Bursa’da sanatın gücüyle, insanların gezip görmek istediği mekanlar haline geldi.
Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından 2015'te başlatılan restorasyon çalışmalarında Bursa surlarının 6 kapısından biri olan Zindankapı da yeniden hayat buldu. Müze olarak 2021 yılında hizmete açılan Zindankapı’ya ismini veren zindanlar, güncel sanat galerisi olarak dizayn edilirken, Bursa surlarının tarihsel süreçleri de teknoloji ve interaktif alanlarla ziyaretçilere sunulmak üzere düzenlendi.
Bitinya Kralı 1'inci Prusias döneminde inşa edilen, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinde, 19’uncu yüzyıla kadar çeşitli zamanlarda onarımlardan geçirilerek, hürriyeti kısıtlayıcı cezaların yanı sıra işkence ve infaz gibi cezalar için kullanılan ve girişinde infazların gerçekleştirildiği Kanlı Kuyu’nun bulunduğu Zindankapı, bugün sanat galerisi ve dijital sergi alanlarıyla ziyaretçilerini ağırlıyor.
Zindankapı’nın, 2 bin 500 yıl sonra, sanatla hayat bulduğunu söyleyen Bursa Büyükşehir Belediyesi Kent Tarihi ve Tanıtımı Dairesi Başkanı Güney Özkılınç, "Zindankapı, milattan önce 2’nci yüzyılda Bitinya Kralı 1’inci Prusias tarafından, Bursa surlarının bir köşesinde 6 kapıdan birisi olarak aslında yapılıyor.
6 kapısı var surların. Zindankapı bu kapılardan bir tanesi. Hem hürriyeti kısıtlayıcı cezalar hem de bedensel cezaların uygulandığı bir yer burası. Aynı zamanda ölüm cezaları da burada yerine getiriliyor. Ama bunun yanı sıra ölümün dışında da işte hürriyeti kısıtlayıcı, 6 ay, 1 sene, 5 sene, 10 sene şeklinde, böyle cezalar da uygulanıyor burada.
Elbette buranın özelliği; Roma, Bizans ve Osmanlıların 19’uncu yüzyıla kadar burayı bir hapishane olarak, zindan olarak kullanması. Bulunduğumuz bölge aslında medeniyetlerin buluştuğu yer.
Roma, Bizans ve Osmanlı. Bu yönüyle de gerçekten ilginç izler taşıyan bir yer burası. 2015 yılında restorasyonuna başlandı, Bursa Müze Müdürlüğü ile birlikte. 2021 yılında hizmete açıldı.
Ve 2021 yılından itibaren burada aslında dijital sergiler izleyicilerle, Bursalılarla buluşuyor. Bu dijital sergiler devam edecek. Bu sergileri daha da çoğaltarak Bursalılarla ve tüm dünyayla buluşturacağız.
Ama bunun yanı sıra burada drama etkinlikleri de yapıyoruz. Çocuklarla örneğin, ‘Zindandan kaçış’ diye bir etkinlik yaptık. Bu sefer bunu gören yetişkinler, ‘Biz de Zindankapı'ya gidip, bu oyunda oynamak isteriz’ dediler. Onlara da bir atölye açtık. Onlar da buraya geldiler ve bu ‘Zindandan kaçış’ oyununda hepsi görev aldılar” diye konuştu.
24 TARİHİ BURSA ÇİZİMİ, YAPAY ZEKAYLA YENİDEN YORUMLANDI
Zindankapı’nın, bir zamanlar umutsuzluk ve acıyla çevrili zindanlarının duvarları, Osmanlı topraklarında yaşamış olan İngiliz gezgin-ressam ve yazar Mary Adalaide Walker’ın Bursa çizimleriyle hayat buldu. Walker’ın 1866-1870 yılları arasında yayımlanan Brousse Album Historique (Bursa Tarih Albümü) adlı eserindeki 24 tarihi çizimini, yapay zeka teknolojisiyle yeniden yorumlayarak sanatseverlerle buluşturduklarını belirten Özkılınç, “Mary Adalaide 1860’lı yıllarda Bursa'ya geliyor. Genç bir, İngiliz kadın. Ağabeyi İstanbul'da rahip. İstanbul'da, Kocaeli'de, Bursa'da birtakım incelemelerde bulunuyor. Geziyor ve Bursa'ya dair 24 çizim yapıyor Mary Adalaide. Biz bu çizimleri yapay zeka aracılığıyla hareketlendirdik. Serap Tuğba Yurtsever arkadaşımız ve Tülay Palaz arkadaşımız, sanatçılarımız can verdiler Mary Adalaide Walker'ın çizimlerine ve sergilerini açtık. Zindanlarda onun Bursa çizimleriyle karşılaşacaksınız” dedi.