Aşırı konuşma zihinsel hastalık belirtisi olabilir! Uzmanı sıraladı, siz ve yakınınızda varsa mutlaka destek alın!
Zihinsel hastalıkların teşhisi benzer belirtiler nedeniyle zaman alabiliyor. Hastalıklar arasında nüanslar olduğunu söyleyen Uzman Klinik Psikolog Selin Erekli, depresyon, anksiyete, bipolar bozukluk ve diğer birçok zihinsel hastalığın benzer semptomlar sergileyebileceğine dikkat çekerken aşırı konuşmanın, özgüvenin yanı sıra DEHB, otizm, kaygı bozukluğu ve bipolar bozukluk gibi durumların da belirtisi olabileceğini söyledi ve hastalıkların belirtilerine dair bilgiler verdi.
Duygu Yeşilgöz/gazetevatan.com
Konuşmak, kendini ifade etmek; kendine güvenmenin, kişinin kendisiyle barışık olduğunun bir göstergesi olsa da her şeyin aşırısı gibi konuşmanın da aşırısı bazı sorunların göstergesi olabiliyor. Aşırı konuşmak dolayısıyla sadece bir özgüven belirtisi olarak değerlendirilemiyor. Bu davranış, bazen bireyin içsel bir gerginlik ya da kaygıyı yönetmeye çalışmasının bir yolu bazen de dikkat eksikliği, hiperaktivite, bipolar bozukluk veya diğer zihinsel sağlık durumunun belirtisi olarak kendini gösterebiliyor.
Doğru tanının, uygun tedavi planlarının oluşturulmasından kritik önemde olduğunu dile getiren Uzman Klinik Psikolog Selin Erekli, hastalıkların belirtilerine değinirken insanın yaş aldıkça neden daha fazla konuştuğuna dair de bilgiler verdi.
DÜŞÜNCELER ARASI HIZLI GEÇİŞ
Dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi belirtilerle kendini gösteren DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu)’in kişinin konuşma hızını etkilediğini söylen Erekli, aşırı konuşmanın DEHB'nin bir belirtisi olabileceğini belirtti.
DEHB'li bireylerin konuşurken düşünceleri arasında hızlı geçiş yapabildiklerini ifade eden Erekli, bu bireylerin sözlerini kesip başka bir konuya geçiş yaptıkları için konuşmalarının genellikle düzensiz ve kesik olduğunun altını çizdi.
SIK SIK SÖZ KESME
DEHB tanısı konulan kişilerde dikkat ve odaklanma sorunu baş gösterdiğinden, konuşma sırasında dikkatlerinin sık dağıldığına dikkat çeken Erekli, bu kişilerin konuşmasın sırasında aniden başka bir şeye ilgi duyabileceklerini ve dikkatlerini kaybedebileceklerini belirterek konuşulanlara tam olarak odaklanamadıklarını söyledi.
Çok söz kesme, dikkat dağılımı dışında DEHB’li bireylerin aşırı konuşma eğiliminde de olduğunu vurgulayan Erekli, bunun nedenini ise düşüncelerini ifade etme arzusu, enerjik bir kişilik veya dürtüsel davranışlarından kaynaklı olduğunu belirtti.
BELİRLİ KONULARA YOĞUNLAŞMA
Aşırı konuşmanın bir başka belirtisinin de otizm kaynaklı olabileceğine değinen Erekli, “Otizmli bireyler, çok fazla konuşabilir ya da belirli konulara yoğun bir şekilde odaklanabilir. Kendi kendine konuşmak, otizmli bireyler arasında yaygın bir davranıştır. Bu, iç sesle düşünmek veya anlam kazandırmak amacıyla sesli olarak konuşmak şeklinde olabilir. Bunun nedeni ise dil ve iletişim becerilerindeki zorluklar, sosyal etkileşim eksikliği veya sakinleştirici bir mekanizma olarak kullanılmasıdır. Karşısındaki dinlememe davranışı da otizmli bireyler arasında çok sık görülür.” Dedi.
Kaygı bozukluğu ile aşırı konuşma arasında da bağlantı kuran Erekli, kişilerin kaygılarıyla başa çıkmak için sürekli konuşma veya sürekli düşüncelerini ifade etme eğiliminde olabileceklerine vurgu yaptı.
Sosyal kaygısı olan kişilerin bazen aşırı konuşarak kaygılarını dağıtmaya çalıştıklarını belirten Erekli, sosyal kaygı yaşayan kişiler, kaygılarını azaltmak ve yönetmek için destek almalarını tavsiye etti.
MANİ DÖNEMİ BİR BELİRTİ OLABİLİR
“Bipolar bozukluk, mani ve depresyon dönemlerinin tekrarlayan bir şekilde yaşandığı bir ruh halinin mani döneminde, kişilerin enerji seviyeleri yükselir ve konuşma hızı artar. Kişi, aşırı konuşma, hızlı düşünce akışı ve zorlukla durabilme gibi belirtiler gösterebilir.” Diyen Erekli, bu dönemde kişilerin normalden daha hızlı konuştuklarını bazen de anlaşılması zor bir biçimde konuştuklarına da dikkat çekti.
Erekli ayrıca aşırı konuşmanın tek başına bir tanı kriteri olmadığını hatırlatarak semptomların kişinin tıbbi öyküsünü ve diğer belirtilerin değerlendirilmesiyle yapıldığını ve tanının bu şekilde konulması gerektiğini belirtti.
Erekli son olarak insanların yaş aldıkça neden daha fazla konuştuğuna dair de bilgiler verdi. İnsanların yaşlandıkça daha çok konuşmaya başlamalarının birkaç nedeni olabileceğine vurgu yapan Erekli, “Birincisi, yaşlanmanın getirdiği deneyimler ve bilgelik, insanların birikimlerini paylaşma isteğini artırabilir. Yaşlılık döneminde insanlar genellikle daha fazla zamanları olduğu için, sosyal etkileşime ve iletişime daha fazla odaklanabilirler.
İkinci olarak, yaşlanma süreci bazen yalnızlık veya izolasyon hissiyle birlikte gelebilir. Bu durumda, insanlar sosyal bağlantıları sürdürmek ve yalnızlık duygusunu azaltmak için daha fazla konuşma ihtiyacı duyabilirler.
Ayrıca, yaşlandıkça sağlık sorunları artabilir ve bu da insanların sağlık durumlarını ifade etmek, yardım istemek veya duygusal destek aramak için daha fazla konuşmalarına yol açabilir.” Dedi.