Asgari ücretliye, emekliye, çalışmayana ek ödeme müjdesi! 4 bin 389 lira hesaplara yatacak
Asgari ücretli, emekli, maaşı olmayana yüz binlerce vatandaşı ilgilendiriyor. Sadece memurlar, emekliler, asgari ücretliler değil, sosyal yardım alan vatandaşların da gelirleri artacak. Ayrıca yardımlardan faydalanmak daha kolay hale geliyor. Devlet yardım adı altında birden fazla destek sağlıyor. Bu destekler yeni yılda gelen ücret artışlarıyla beraber zamlandı. İşte asgari ücretli, yaşlı, engelli yüz binlerce vatandaşı ilgilendiren detaylar...

Memur maaşında yaşanan zam, asgari ücretteki artış ve 2022 yılı enflasyonu birçok destek ödemesinin miktarına yansıdı. İşte yaşlıdan engelliye, evde bakımda hastaya, anneden çocuğa birçok kişiyi etkileyen yardımlardan yeni meblağlar.

65 YAŞ MAAŞI
65 yaş üstü kişilerin nüfus cüzdanı ile başvurarak alabilecekleri aylık tutarı, bir memurun maaş katsayısının 4387 göstergeyle çarpılması ve yüzde 5 zam eklenmesiyle elde ediliyor. Memurların maaş katsayısı yüzde 30 arttığında aylık maaşı 1.536 liradan 1.997 liraya çıkacak.

Destekten yararlanabilmek için yeni asgari ücretle kişi başına düşen gelir sınırı artırıldı. 65 yaş aylığı için kişinin ve eşinin geliri dikkate alınır. Kişi başına düşen gelir 2.835 lira 50 kuruşun altında ise bu destek talep edilebilir.

EVDE BAKIM
Memurların maaş katsayısındaki artışa göre Şubat'tan itibaren yaşlı ve ihtiyaç sahibi engellilere 3 bin 336 lira evde bakım teşviki ödenecek. Asgari ücretin artmasıyla birlikte bu desteği kullanmak kolaylaştı. Hanehalkı geliri artık 3.666 liranın aksine 5771 lira 20 kuruşun altında olmalıdır.

ENGELLİLER
Memur maaş katsayısı yüzde 30 artarsa yüzde 40-69 olan engellilerin aylık maaşı 1.226 liradan 1.594 liraya, engellilerin aylık maaşı yüzde 70'e çıkacak. ve üzeri 1840 liradan 2392 liraya çıkıyor. Kişi başına geliri 2835 liranın altında olanlar artık bu maaşı alacak.

ENGELLİ YAKINLARI
18 yaş altı engelli yakınlarına ayda 1.226 lira ödeniyor, ancak bu 1.594 liraya çıkıyor. Bu destek, kişi başına düşen geliri 1.833 liranın altında olanları da kapsıyordu. Yeni asgari ücretle birlikte bu gelir sınırı 2835 liraya yükseldi.

HASTALAR
Verem veya SSPE hastalarına verilen destek, memur sayısı arttıkça 3336 liradan 4336 liraya çıkıyor. Ayrıca verem hastalarına aylık 600 TL ek ödenek ödenebilmektedir. Her iki ödemeyi de alanlar 4936 lira alabilecek. Silikosiz aylığı, bir memurun maaş katsayısına göre artan ödemelerden biridir. Hafif silikoz (-%34) aylığı 2650,59 liradan 3445 liraya, orta derece silikoz (% 35-% 54) aylığı 3029 liradan 3938 liraya, ağır silikoz (% 55 ve üzeri) aylığı 3375 liradan 4388 liraya yükseldi.

ÇOCUKLAR
Ailelere çocuklarına bakmaları için yapılan sosyal ve ekonomik destek (SED) ödemeleri de artacak. Okul öncesi eğitim kurumu için 1584 liradan 2059 liraya, ilköğretim için 2376 liradan 3090 liraya, ortaöğretim için 2535 liradan 3295 liraya, üniversitede okuyan bir çocuk için 2835 liradan 3708 liraya çıkacak. Ortaöğrenim düzeyinde olup hiç okula gitmemiş olanların ücreti 1584 liradan 2059 liraya, bir kurum bakımından ayrılan gençler için 1267 liradan 1648 liraya çıkacak.

İŞ ARAYANLAR
Gelir desteği alanlardan, çalışabilecek durumda olanlardan ve iş görüşmesine gönderilenlerden yılda en fazla 3 defa olmak üzere aylık net maaşın en fazla yüzde 10'u oranında destek verilir. Bu miktar 550 liradan 850 liraya çıktı.

İŞVERENLER
Gelir elde eden kişiye yılda bir kez iş bulduğunda brüt asgari ücretin 1/3'ü ödenir. Bu miktar 2157 liradan 3336 liraya yükseldi.

ANNELER
Doğum yapanlara emzirme karşılığı ödenir. Bu ödenek sigortalı kadına doğum yaptığında, sigortalı erkeğe sigortasız eşi doğum yaptığında ödenir. Ayrıca, kendi adına ve hesabına yapılan çalışma sonucunda gelir veya aylık alan hizmet ilişkisi içindeki kadına veya gelir veya aylık alan erkeğin sigortasız eşine emzirme desteği ödenir. Bu miktar her yıl yeniden belirlenir. Geçen yıl doğum yapanlar için geçen yılki ödenek 316 lira olarak belirlenirken, bu yılki miktar 2022 yüzde 64,27'lik enflasyonu yansıtan 520 lira olarak açıklandı.

YAKIN KAYIPLARI
İş kazası sonucu vefat eden sigortalı veya meslek hastalığı veya sürekli maluliyet, maluliyet, iş göremezlik veya yaşlılık aylığı veya en az 360 gün çalışabilme, yaşlılık ve aile geliri alanlar. sigorta primi beyan edilir, hak sahipleri cenaze hizmeti alabilirler. 1250 liranın yüzde 64,27'si olan enflasyona yansıyan ödenek 2054 lirayı buluyor.

Türkiye gazetesinden İsa Karakaş'ın yazısına göre; Sosyal Güvenlik Kurumu, birçok riske karşı sosyal sigorta yardımları sağlamaktadır. Bu yardımlardan biri de ölen sigortalıların eş, çocuk, ana-baba ya da kardeşlerine "cenaze ödeneği veya "ölüm yardımı" adı altında verilen paradır.

Yapılan yardım miktarı her sene değişmektedir. Dolayısıyla her değişiklikte gazetemize yazan bazı okurlarımız ölen memur yakınlarına, işçi yakınlarına göre daha fazla ödeme yapıldığı, bunun yasal mı, yoksa yapılan yanlışlık sonucu mu olduğu yönünde sorular gelmektedir. Daha önceki yazılarımızda da belirtiğimiz üzere her ne kadar tüm sosyal güvenlik kurumları tek çatı altında toplanmış olsa bile hålen birçok farklı uygulama bulunmaktadır. Bu farklılıktan dolayı memur, esnaf ve işçilerin hak sahipleri-ne farklı tutarda ödemeler yapılması söz konusudur.

CENAZE YARDIMINI ALMAYI UNUTMAYIN!
Sosyal Güvenlik Kurumu'nun yapmakta olduğu yardımlardan biri de halk arasında "Cenaze Parası olarak bilinen cenaze ödeneğidir. Ölen sigortalının yakınları bu hakkın farkında olmadığından çoğu zaman başka gerçek ve tüzel kişiler ya da belediyeler almaktadır. Cenaze ödeneği; İş kazası veya meslek hastalığı sonucu, Sürekli iş göremezlik geliri, malullük, vazife malullüğü veya Emeklilik (Yaşlılık) aylığı almakta iken ya da Kendisi için en az 360 gün malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş iken (ölüm tarihinde sigortalılık şartı gerekmemektedir).

Ölen sigortalının hak sahiplerine verilmektedir. Bu ödeneği, dul ya da yetim aylığı talebinde bulunurken aynı anda SGK'dan talep edebilirsiniz Cenaze ödeneği sayılan kişilere ödenememesi halinde cenazenin bu kişiler dışında gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırıldığının belgelenmesi durumunda, cenaze ödeneği tutarını geçmemek üzere belgelere dayanan tutar, masrafı yapan gerçek veya tüzelkişilere ödenir. Cenaze ödeneği için hak sahiplerince ölüm tarihini belirten bir dilekçe ile SGK'ya başvurulması şarttır.

Cenaze ödeneği tutarı her yıl bir önceki yıl için Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı tarafından açıklanan Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) değişim oranında artırılarak belirlenmek-tedir.2022 yılı için TÜFE oranlarında ortaya çıkan değişim oranının %64,27 olarak açıklanması nedeniyle 2022 yılında 1.250,00 TL olan cenaze ödeneği tutarı 2023 yılı için2.054,00 TL'ye yükseltilmiştir. Cenaze ödeneğini almamış olanlar sigortalının ölüm tarihinden itibaren 5 (beş) yıl içinde alabilirler. Emeklilik (yaşlılık, malullük veya vazife malullüğü) ay-lığı almakta iken veya kendi-si için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmiş olup da ölen 5510sayılı Kanuna tabi kamu görevlisinin hak sahiplerine kendi kurumları tarafından ilgili mevzuat gereği ölüm yardımı hariç cenaze gideri, cenaze nakil gideri ödeneği veya bu mahiyette bir ödemenin yapılması hâlinde, SGK tarafından ayrıca cenaze ödeneği ödenmemektedir.

ÖLÜM TOPTANÖDEMESİ VE İHYASI
Gerekli şartların yeterli olmaması nedeniyle ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanamaması durumunda, ölüm tarihi esas alınmak kaydıyla SGK (5510 s.) Kanununa göre hesaplanan ölüm toptan ödemesi yapılmaktadır. Bu ödeme de müteveffa sigortalının eşine, çocuklarına, ana ve babasına yine SGK Kanununda belirtilen hisseler oranında paylaştırılmaktadır. Ölüm toptan ödemesi yapılabilmesi için, hak sahiplerinin Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ile bağlı olduğu SGK il müdürlüğüne başvurması gerekmektedir. Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesine, Malul çocuklar için sağlık kurulu raporunun ilave edilmesi elzemdir.

SGK Kanununa göre toptan ödeme yapılarak tasfiye edilmiş sürelerle borçlanılarak veya yurt dışı hizmetleri birleştirilerek ya da sonradan hizmet tespiti nedeniyle hak kazanılan sürelerin eklenmesi suretiyle ölüm sigortasından yararlanmak için gerekli olan prim gün sayısının tamamlanması hâlinde, hak sahiplerinin yazılı isteği üzerine aldıkları toptan ödemenin ödeme tarihi ile yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan tutarın tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi hâlinde, bu hizmetler ihya edilmektedir. İhya sonucunda gerekli şartların yerine getirilmesiyle birlikte ölen sigortalının eşine, çocuklarına ve ana-babasına aylık bağlanması mümkün olabilmektedir.