Araba alacakları ilgilendiriyor! Araba pazarını derinden etkileyecek, fiyatlar uçuşa geçecek

Küresel yarı iletken krizinden en çok otomotiv üretiminin etkilendiği belirtiliyor. Araştırmada, 2020 yılının ikinci yarısında otomobillere olan talebin beklenenden daha hızlı toparlandığı ancak buna karşın, çip krizi nedeniyle otomotiv üretiminde 18 milyondan fazla araç açığının yaşandığı vurgulanıyor. Araştırmaya göre, çip krizinin Avrupa otomotiv sektörüne maliyeti 2021 ve 2022 genelinde 100 milyar euroyu bulabilecek. Allianz Trade araştırmasına göre göre, çip krizinin en fazla otomotiv sektörünü etkilemesinin bir başka nedeni ise çip üreticilerinin üretim kapasitelerini bilgisayarlar ve veri merkezleri gibi talebin hızla artışa geçtiği nihai pazarlara kaydırması oldu. Çip sıkıntısı nedeniyle otomobil üretiminin 2019 seviyesinin çok altında kaldığı vurgulanan araştırmanın sonuçlarına göre, sektörün küresel olarak toplam üretim kaybı 18 milyon adedin üzerinde. Araştırmada, araç üretiminin 2021 yılında 13 milyonla benzeri görülmemiş seviyelere gerilediği Avrupa'da durumun daha kötü olduğu belirtilirken, Çin’deki karantina kapanmaları ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesiyle ortaya çıkan ek tedarik zinciri aksaklıkları nedeniyle üretimdeki toparlanmanın yeniden sekteye uğradığı ifade ediliyor. Çip sıkıntısının yol açtığı üretim yavaşlamasının Avrupa ekonomisine maliyetini hesaplamak için 2021 ve 2022 üretiminin 2019 seviyeleriyle karşılaştırıldığını dile getiren yetkililer şunları kaydettiler: “Hesaplamalarımıza göre 2021 yılında 50 milyar euronun üzerinde bir kayıp var; bu da bölge GSYH’sinin yüzde 0,4’üne eşit bir rakam. Avrupa’da otomotiv üretiminin 2022 yılında bir kez daha yüzde 1 azalacağını varsayarsak 47 milyar euroluk bir kayıp daha yaşanabilir ve toplam kayıp 98 milyar euroya ulaşabilir. Otomotiv sektörü toplam katma değerin daha büyük bir payını temsil ettiği için Almanya, 2021 ve 2022'de 47.5 milyar euro katma değer kaybıyla en büyük darbeyi aldı. İşin iyi yönünden bakılırsa, perakendecilerdeki tarihi düşük stok seviyeleri göz önüne alındığında, üretimin 2023 yılında yeniden hareketlenmesi yukarı yönlü büyük bir potansiyel yaratabilir Araba fiyatlarıyla ilgili hükümet tarafından atılan adımlar sonrası fiyatlarda bir miktar düşüş gerçekleşti. Yaşanan düşüşün ardından piyasa uzmanları fiyatlarla ilgili değerlendirmelerde bulunarak kritik tarihi açıkladı. Gazetevatan.com'dan Alican Yıldırım'ın haberine göre; Araba almayı planlayanlar otomobil piyasasındaki fiyat değişikliklerini yakından takip ediyor. Hükümetin 6+6 hamlesi sonrası fiyatlar düştü. Özellikle indirim ve ÖTV beklentisi araç fiyatlarının yönünü aşağıya çevirdi. Otomobil almak isteyen vatandaşlar beklemeye geçerek araç alımını durdurdu. Bu durum da piyasada durağanlığa neden oldu. Uzmanlar araba fiyatlarının artmasının altında yatan sebeplerden bahsederek önümüzdeki süreçte gereken adımların atılmaması durumunda fiyatları tekrar yükselişe geçeceğini ifade etti. Otomotiv Distribütörleri Derneği Genel Koordinatörü Dr. Hayri Erce araba fiyatlarıyla ilgili açıklamalarda bulunarak, Otomotiv sektöründeki fiyatları etkileyen ülkemizde 3 tane parametre var. Bunlardan birincisi döviz kurudur. Döviz kuru arttığı zaman fiyatlar otomatik olarak artıyor. Özellikle euro kuru arttıkça fiyatlar artıyor.Euro kurunda bir gevşeme olursa fiyatlarda bir gerileme olabiliyor. İkincisi üretici firmaların maliyet artışları. Biliyorsunuz dünya enflasyonist bir ortamdan geçiyor. Dolayısıyla üreticiler de artan maliyetlerini fiyatlara yansıtıyorlar. dedi. ÖTV düzenlemesinin fiyatlara olumlu anlamda etki edeceğini ifade eden Erce, Üreticiler fiyatlarını arttırdığı zaman fiyatlar artıyor. Azaltması gündeme gelirse de fiyatlar otomatik olarak düşüyor. Bir de tabii bizim ÖTV yapımız. ÖTV yapımızı biliyorsunuz ÖTV matrahlarına göre farklı ÖTV oranlarına sahip. Bu ÖTV matrahlarında bir düzenleme olması lazım ki fiyatlarda bir düşme gerçekleşsin. Bizim bu noktadaki beklentimiz en son geçen sene ağustos ayında yapılmıştı. Daha sonra ocak ayında bir ufak düzenleme olmuştu. Artan kura paralel olarak ÖTV matrahlarının güncellenmesi gerekiyor. Bu yapılırsa fiyatlarda bir miktar gerileme olabilir. ifadelerini kullandı. Otomobil yazarı Levent Köprülü ise, araba fiyatlarının neden arttığıyla ilgili konuşarak, Bilindiği gibi çip krizi pandeminin başlangıcından beri devam eden bir konu. Çip krizi, çip üreten firmaların gerek sokağa çıkma yasakları gerek grevler, gerekse de yangınlar nedeniyle üretimlerini belli bir miktar kısması ve otomotiv üreticilerine verdikleri malları azaltarak elektronik eşyalara kaydırmaları gibi nedenlerden kaynaklanıyordu. Sonrasında özelikle otomotiv sektöründe pandeminin etkisiyle başlanan kişisel mobilite ihtiyacı otomobil fiyatlarını patlattı. Yeterli arz olamadığı için otomotiv talepleri karşılanamadı ve siparişler birikti. Bu da Türkiye dahil olmak üzere birçok ülkede otomobil fiyatlarına artmasına neden oldu. dedi. Çip krizinin ne zaman biteceği hakkında bilgi veren Köprülü, Bu konuya çözümün 2022 yılı içerisinde bulunacağı söyleniyordu. Fakat bu giderek ötelenmeye başladı. Çünkü henüz yeni çip yatırımları yeterince devreye giremedi. Hala talebi karşılamaktan uzak görünüyor. Özellikle elektrikli araçlara yönelen üreticilerin daha fazla çip ihtiyacı duyması nedeniyle bu sorunun çözüleceğine ilişkin umutlar 2023'e ardından da 2024'e ertelenmek zorunda kaldı. 2024'ün ilk yarısını adres gösteren bir sürü yönetici var. ifadelerini kullandı. Çip krizinin yanında fiyatların artmasında birçok parametre olduğunu ifade eden Köprülü, Ukrayna savaşının ortaya çıkması Ukrayna ve Rusya'dan yapılan yan sanayi tedariklerinin azalmasına neden oldu. Bu da bir takım üretim kayıplarına neden oldu. Bunun yanında küresel ticaretin pandemi sonrasında artması çeliğe talebin artması, çelik fiyatlarını fırlattı. Konteyner bulunurluğu azaldı. Lojistik pahalandı. Akaryakıt fiyatlarının artması nedeniyle birçok fiyatları tetikleyici etken söz konusu oldu. Ayrıca Avrupa bölgesindeki ana üreticilerin zamları otomobillerin Türkiye fiyatlarının da artmasına sebep oldu. Türkiye'de zaten otomobil fiyatları bir süredir yüksek seyrediyordu. Neden derseniz? Türkiye'de vergilerde yapılan değişiklikler ve getiren bir takım düzenlemeler ister istemez araç fiyatlarını arttırdı. Bunun yanında maalesef kurda yaşanan çok ciddi yükselmeler söz konusu oldu. Araç bulunurluğu azaldığı için bugün siparişini verip 3 ay sonraya almaya kalktığınız aracın fiyatları arttı. Yine üreticilerin her ay yapmak zorunda olduğu zamlar nedeniyle bugünden 3 ay sonrası için fiyatlar katlanarak gitmeye başladı. Bir süre sonra otomobili yatırım olarak gören bireysel tüketiciler otomobilde kuyruk oluşturmaya başladı. Bu süreç ikinci el araba fiyatlarına da yansıdı. şeklinde konuştu. İkinci el otomobil fiyatlarıyla ilgili de konuşan Köprülü, İkinci el araba fiyatları da yukarı çıkmaya başladı. Hatta ikinci ele yönelik 6 ay ve 6 bin kilometre kuralı bu yüzden getirildi. Özellikle lüks araçların fahiş fiyatlarla satıldığı söylenerekten böyle bir karar verildi. Bir de elbette şu var; ÖTV matrahları normalde 6 ayda bir yenilenmesi gerekirken şu an maalesef ocak ayından bu yana herhangi bir yenileme söz konusu olmadı. Dolayısıyla düşük dilimlere giren araç sayısı giderek azaldı. Hatta bazı dilimlerde hiç kalmadı. Bugün en ucuz otomobil 380 bin lira civarından başlıyor. dedi. Araba fiyatlarının düşüp düşmeyeceği konusunda da konuşan Köprülü, Çip krizinin 2023 içerisinde bilemediniz 2024'ün ilk yarısında çözülebileceği söyleniyor. Ama diğer etkenlerin çözülüp çözülmeyeceği şuan belirsiz. Ukrayna savaşı hala devam ediyor. Çelik fiyatları hala daha artmaya devam ediyor. Bu arada yurt dışında lojiktik ve konteyner bulunurluğunda yaşanan kısıtlamalar devam ediyor. Dolayısıyla otomobil fiyatlarında en azından Türkiye açısından söyleyeyim ÖTV matrahında herhangi bir düzenlemeye gidilmediği taktirde özellikle tedarikte bir ferahlama olacağını bu sene içerisinde düşünmüyorum. Önümüzdeki yılın sonuna kadar olabileceğini öngörmüyorum. Fiyatlar değdiğim gibi sadece tedarik krizine bağlı değil. Öncelikle ÖTV matrahının ayarlanması ve yeniden güncellenmesi gerekiyor. Yeniden güncellenmesi halinde otomobil fiyatlarında düşüşler olacaktır. Ama bu da bir süre idare edebilir. Çünkü dediğim gibi hem dövizdeki artışlar hem maliyetlerdeki artışlar ve Avrupa'daki enflasyonist bir takım gelişmeler araç fiyatlarındaki artışların tekrar başlamasına neden olabilir diye düşünüyorum. dedi.