Aile içi şiddet, sürekli onaylanan ve cezalandırılan çocuklar zorbalık yapmaya daha yatkın
Son zamanlarda ilkokul, ortaokul çağlarındaki çocukların diğer yaşıtları tarafından fiziksel ve sözlü şiddete maruz kaldığı gündeme geliyor. Yaşanan bu olayların fazla meydana gelmesinin çocukların hem sosyal hayatta hem de eğitiminde yaşanacak problemlere davetiye çıkardığını belirten uzmanlar bu durumun toplumsal yankılarının olacağını da dile getirerek okullarda acil önlem alınması gerektiğini ifade etti.
Son zamanlarda özellikle sosyal medyanın da etkisiyle ilkokul ortaokul hatta lise çağındaki çocukların yatırlarına karşı uyguladığı fiziksel ve sözlü şiddet görüntüleri zaman zaman gündem oluyor. Yaşanan bu trajik olayların çocukların genelde bireysel olarak gelişmesin katkı sağlayan okul ortamlarında mahallesinde ya da arkadaş grubunda olması bireylerin ruhsal gelişimini de olumsuz etkiliyor.
Akran zorbalığının küçük bir olay gibi görünse de topluma etkilerinin zamanla ortaya çıkabilecek sorunların temelini oluşturduğunu söyleyen uzmanlar okulda ve aile içi eğitimlerle bu durumun kontrol altına alınması gerektiğini ifade etti.
ÖZEL ALANI ‘İŞGAL’ EDİLEN ÇOCUKLAR ZARAR VERİR
Akran zorbalığının okul çağındaki çocukların diğer çocukların özel alanlarını ‘işgal’ ederek ona zarar verdiğini ifade eden Klinik Psikolog Hayrettin Şahin, son zamanlarda bu kadar artmasının sebebinin çocukların hem sosyal medyada hem de çevresinde çok fazla şiddet görüntülerine maruz kaldığından kaynaklandığını dile getirerek bu durumun birçok sebepleri odluğunu dile getirdi.
AİLE İÇİ ŞİDDETE MARUZ KALAN ÇOCUKLAR ZORBALIĞA MEYİLLİ
Şahin, akran zorbalığını yapan çocukların genelde aile içinde huzursuz olabileceği davranışlara şahit olduğunu ve bundan etkilenerek çevresine karşı daha otoriter, güçlü görünmek için başkalarının canını acıtabileceğini söyledi. Şahin, ‘Genelde bu yaş grubundaki çocuklarda vicdani olarak tam gelişmişlik olduğu söylenemez ve bu yüzden yaptığı şeyin yanlış olduğunun da farkında değildir. Aile içinde şiddete şahit olan ya da şiddete maruz kalan çocuklar zorbalık yapmaya maalesef meyilli olabiliyor” İfadesini kullandı. Şahin, ebeveynleri tarafından sıklıkla cezalandırılan ya da sürekli onaylanan çocukların bu davranışları tekrarlamasının diğer çocuklara göre daha fazla olduğunu aktararak, “Aile içinde şiddetle yaşayan çocuklar da bu durumu bir süre sonra normalleştirirler. Hiçbir sebep yokken sınıfında, mahallesindeki yaşıtlarına ayna görevi görür ve bu davranışları sergiler.” açıklamalarına yer verdi.
ZORBALIK SADECE FİZİKSEL DEĞİL
Öte yandan akran zorbalığına maruz kalmış çocukların sosyal ilişkilerinin zedelenebileceğini; günlük hayatta daha özgüvensiz ve mutsuz olabileceğini ifade eden Şahin ilerleyen dönemlerde stres ve kaygı bozukluğu, panik atak, depresyon gibi ağır ruhsal rahatsızlıklarla karşı kalabileceğini dile getirdi. Zorbalığın yalnızca fiziksel olarak olmadığını ifade eden Şahin, lakap takılması, arkadaş grubunun içine alınmaması gibi durumların da zorbalığa girdiğini sözlerine ekledi.
ERKEK ÇOCUKLARINDA DAHA FAZLA
Bu baskıların fiziksel sözel ve duygusal içerikli olabilir Akran zorbalığı çocukların bireysel psikolojik, akademik ve sosyal gelişimlerini olumsuz etkiler. Zorbalık kavramında herhangi bir arkadaşlık ilişkisinin olmadığını söyleyen çocuk ve ergen psikoloğu Nesibe Sena Akkuş sürekli ve bilinçli olarak devam edebileceğini ifade ederek bu durumun kız çocuklarına oranla erkek çocuklarında daha fazla görüldüğünü aktardı.
OKULLARDA ZORBALIĞA KARŞI NE GİBİ ÖNLEMLER ALINMASI GEREK?
Akkuş akran zorbalığı ile başa çıkmanın sadece çocukların psikolojik sağlığının düzene oturtulması ile çözülebilecek bir olay olmadığını vurgulayarak; çocuk – aile – öğretmenlerin iş birliği içerisinde olması gerektiğini ifade etti. Akkuş, Eğitim kurumlarının bu durumlara karşı hem aileye hem de öğrencilere karşı eğitimler düzenlemesi ve bunu kontrollü gerçekleştirilmesi gerektiğinin önemli olduğunu altını çizdi. Akkuş, “Akran zorbalığına karşı topyekûn bir bilinçlendirme çalışmasının olması gerekir. Aksi takdirde önlem alınmadığı zaman toplumsal olarak çok daha büyük sorunlarla karşı karşıya kalabiliriz.” dedi.
ÖNLEM ALINMAZSA RUHSAL VE FİZİKSEL HASARLAR BIRAKABİLİR
Akkuş, okullarda alınması gereken önlemleri ise şöyle sıraladı: - “Eğitim kurumlarının bu konuda çok net kararlar alıp hayata geçirmesi gerekir. Bilinçlenme için eğitim seferberliği yapılması gerekiyor.
- Öğretmenlerin bu konuda çok bilinçli olması gerekiyor. Okullardaki psikolojik danışma rehberliklerinin daha aktif hale getirilmesi; zorbalık yapan ve zorbalığa maruz kalan çocukların mutlaka rehberlik birimiyle görüşmesinin sağlanması gerekiyor.
- Eğer fiziksel şiddet varsa bu konuda güvenlik önlemlerinin alınması gerekiyor. Eğer önlem alınmazsa bu durum çocuklar arasında güç gösterisi haline gelebilir ve karşı tarafta ruhsal ve fiziksel hasarlar bırakabilir.
- Zorbalığa uğrayan çocukların akademik başarılarında ve sosyal uyum becerilerinde düşüşler gözlemleniyor.
- Yetişkinlik dönemlerinde de düşük öz saygı, depresyon, ilişki kurmada güçlük çekme; zorbalık yapan çocuklarda da madde kullanımı, suça karışma ve aile içi şiddet gibi durumlarda daha fazla görülebiliyor.”
Bunun haricinde zorbalığa maruz kalmayan ancak zorbalığa şahit olan çocukların da zorba davranışlara yönelebilecekleri ya da okuldan uzaklaşabileceğini ifade eden Akkuş, önlemler alınması gerektiğini sözlerine ekledi.