Adana'nın güldüren geleneği: İpler misafirde güç davulcuda! Şaba geleneği nedir?
Adana halk kültüründe yer alan birçok gelenek günümüze kadar uzanıyor. Özellikle düğün törenleri sırasında yapılan uygulamalar şehrin birçok noktasında hala yaşatılmaktadır. Binlerce yıllık geçmişi ve birçok medeniyeti barındıran Adana'nın güldüren şaba geleneğini sizler için araştırdık.
Adana'ya ait gelenekleri dünyanın bir başka yerinde görmek imkansızdır. Yüzyıllardır süren bu uygulamalar Adana'nın pek çok ilçe ve köyünde hala yaşatılır. Bu adetlerden birisi de şaba geleneğidir. Peki şaba nedir? Şaba geleneği ne anlama geliyor?
ŞABA GELENEĞİ NEDİR?
Bu şaba geleneği düğün törenleri sırasında görülür. Aslında evlenme törenlerini özetleyen bir gelenektir Osmaniye ve Düziçi'nde sıklıkla rastlanır. Şaba ya da şabalanmak şu şekildedir:
"Düğün hazırlıkları başlar ve eş, dost düğüne davet edilir. Gelen davetliler davul zurna ile karşılanır. Kolonya, şeker ve sigara ikram edilşir. Abdal ağası, konuklarla tokalaşır. Şabanın başlaması bu işarete bağlıdır.
(Yörede davul-zurna çalma işini “Abdallar” yapar. Düğünde Abdalların organizasyonu düğün sahibinin akraba ya da arkadaşlarından gözü açık biri kişi yapar. Bu kişiye de ABDAL AĞASI denir.)
Saba çift davulla yapılır. Birinci davul aynı ritimde devam ederken diğerini çalan sağ diz ve sol ayak tabanı yerde olacak şekilde çöker. Bu konumda, sağ elini yere değdirir ve havaya kaldırır. Aslında düğünde tüm ipler misafirin elindeyken güç davulcuya aittir.
Misafir davulcuya ve abdal ağasına dilediğini yaptırabilir. Bu sırada bahşiş atar. Bu bahşişler davul ve zurnacının misafire göstereceği itibarın göstergesidir. Bahşiş devam ettikçe Abdallardaki coşku da artar ve ortaya enteresan bir ilişki çıkar.
Misafir işi uzattıkça davulcu arada bir onu şabayı vermeye davet eder. Yakasından tutar silkeler, “ver artık şu parayı” der gibi nağmeler de bulunur. Ancak misafirin paralı olduğunu görürse şabalamanın uzun sürmesi için her şeyi yapar.
Eğer davulcu akıllıysa misafiri deyim yerindeyse soyar. Misafir artık bu işin sona ermesini isteyince, düğün sahibine hediyesi olan parayı ortaya atar veya masaya bırakır.
Sonunda; miktar artsın yada artmasın davulcu parayı eline alır ve havaya kaldırarak herkesin göreceği bir şekilde meydanda gezdirdikten sonra götürüp abdal ağasına teslim eder. Abdallar kısa bir taksimden sonra davul-zurna çalmayı sonlandırırlar, misafire teşekkür edip, sırada bekleyen diğer kişileri şabalamaya geçerler.