Yeni vurgunun adı: İkili opsiyon

Yatırımcılar ikili opsiyonlarla, doların belli bir süre içinde belirlediği aralıkta hareket edeceğine oynuyor. Kurlar bu sınırların dışında çıktığında yatırımcı yüksek kaldıraç oranı nedeniyle bütün parasını kaybedebiliyor. Mağduriyetlerin ise yasal bir çözümü yok.

Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) günlük işlem hacmi 5 milyar TL’ye ulaşan foreks piyasasını denetimi altına almasıyla lisans sahibi olamayanlar şimdi de “ikili opsiyon” ile voliyi vurmaya çalışıyor. Hiçbir denetime tabi olmayan opsiyon işlemleri yine internet siteleri aracılığı ile yaptırılıyor. İkili opsiyon işlemleri basit olarak bir döviz kuru veya emtianın belli bir zaman içerisinde belli sınırlar (alt ve üst) içerisinde hareket edeceğine yatırım yapmak mantığı ile çalışıyor. Örneğin, bir yatırımcı 1.8050 TL’den işlem gören dolar kurunun belli bir süre içerisinde (yarım saat, 1 saat, 5 saat, 1 gün gibi) 1.82 TL’yi geçmeyeceği ve 1.79 TL’nin altına inmeyeceği opsiyonu satın alıyor. Eğer kurlar opsiyonda olan sürede belirlenen alt ve üst sınır içerisinde kalırsa yatırımcı kazanıyor, aksi halde kaybediyor. Opsiyonlarda da forekste olduğu gibi yüksek kaldıraç oranlarının olması yatırımcının bir anda tüm parasını kaybetmesine neden olabiliyor. Yani 1.000 TL ile 100 bin TL’lik işlem yapılabiliyor. Yüzde 1’lik bir harekette yatırımcı anaparasının tamamını kaybedebildiği gibi yüzde 100 getiri de elde edebiliyor. Ancak uzmanlar, Türkiye’de hiçbir denetimin olmadığı bu tür opsiyon işlemlerinin tamamen kumar mantığı ile çalıştığı ve bu işlemi yaptıranlar için kâr marjının yüzde 85-90 düzeyinde olduğunu söylüyor. ’İkili opsiyon’ olarak pazarlanan uygulamanın, opsiyonlardan bağımsız ve opsiyonları taklit ederek sunulduğu ve arka planında gerçek bir opsiyon olma olasılığının son derece düşük olduğu vurgulanıyor.

Amaç voliyi vurmak

Türkiye’nin en fazla ziyaretçi alan internet sitelerine ilan veren bu şirketlerin “SPK bizi yasaklayana kadar zaten iyi para kazanırız” mantığı ile hareket ettiği söyleniyor. Bu tür işlemlerde yaşanacak mağduriyetlerin çözümünün mümkün olmadığının altını çizen foreks işlemi yaptıran bir aracı kurum yetkilisi, “Türkiye’de foreks piyasası da bu şekilde başladı. Bu işi doğru yapanların yanında çok sayıda sahtekar da vardı. Bunlar foreks piyasasının denetim altına girmesiyle ‘ikili opsiyon’ adında yeni bir icat çıkardılar. Hatta ikili opsiyon işlemi yaptıran bazı internet sitelerinde ‘Yakında SPK’dan izin çıkacak, bunun üzerinde çalışma var’ tabirleri yer alıyordu. SPK da bu tür bir çalışmanın olmadığına yönelik açıklama da yaptı. Türkiye’deki ikili opsiyonların normal opsiyonlara kıyasla fiyatlanmasında ciddi tutarsızlıklar var. Fiyat hareketlerinde görülen ani yükseliş ve düşüşler mağduriyetlere neden oluyor” dedi.

Bu tarz enstrümanları sunan organizasyonların, bu ürünleri İsrail, Rusya, Doğu Avrupa gibi yabancı ülkelerden kaynaklandırması nedeniyle SPK kontrolünün sadece şikayet olduğunda gerçekleştiği belirtiliyor.

Aylık hacim 100 milyon TL

Kayıt olmaması nedeniyle ikili opsiyonlarda ne kadarlık bir işlem hacminin yapıldığı net olarak bilinmiyor. Ancak uzmanların tahmini aylık 100 milyon TL civarında olabileceği yönünde. Forex piyasasının Türkiye’deki toplam günlük işlem hacmi 10-12 milyar TL civarında. Bu rakamın yaklaşık yarısı regülasyon dışı firmalar tarafından sağlandığı düşünülürse Türkiye’de foreks piyasalarında günlük 5-6 milyar TL civarı bir işlem hacmi gerçekleşiyor. İkili opsiyonların, bu işlem hacminin yüzde 1-2’si gibi bir miktarı teşkil etmiş olabileceği düşünülüyor.

Biri kapanıyor diğeri açılıyor

SPK, 7 Haziran’da yaptığı açıklamada, bazı internet siteleri tarafından ‘ikili opsiyon’ olarak tanıtılan ve finansal araçların fiyat artışının veya azalışının tahminine dayalı olarak internet siteleri aracılığı ile sunulan hizmetler hakkında son dönemde SPK’ya ulaşan şikayetlerin artttığı belirtilerek, “İnternet siteleri yetkililerince kurulumuzdan bu tür işlemler için yakın zamanda lisans alınacağı ve buna ilişkin çalışmalar yapıldığı yönünde açıklamalarda bulunulduğu belirlenmiştir. Bahse konu internet siteleri yetkililerince yapılan bu açıklamalar gerçeği yansıtmamaktadır. Kurulumuzca “ikili opsiyon” ve benzeri adlar altında www.optionfair.com, www.optionrally.com, www.tradesmarter.com, www.vopsiyon.com, www.anyoption.com ve www.multiyatirim.com internet siteleri üzerinden sunulan ürünler veya yürütülen faaliyetlerin, nitelikleri itibarıyla SPK mevzuat çerçevesinde, sermaye piyasası aracı veya sermaye piyasası faaliyeti olarak değerlendirilemez” denildi.

SPK ayrıca bu sitelerle ilgili olarak Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulundu ve söz konusu sitelere erişimin engellenmesi için Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na başvuracağını açıkladı. Ancak adı geçen sitelerin hepsine hala internetten ulaşılabiliyor.Uzmanlar, yasak gelen sitelerin başka adres ile yeniden faaliyete geçtiklerine dikkat çekiyor.