Ucuz ihale polemiği

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Köprü ve otoyollar ile Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ (Başkentgaz) gibi bazı önemli özelleştirme ihalelerinin yeniden değerlendirilebileceğinin açıklanmasının ardından gözler Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun (ÖYK) vereceği nihai karara çevrildi. Başkentgaz özelleştirmesin kazanan Torunlar Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Torun ise verdiklerin miktarın yüksek olduğunu söyledi.

Doğalgaz Mühendis ve Müteahhitleri ve Üreticileri Derneği Başkanı Ramazan Ergün, “Başkentgaz bir türlü istenilen fiyat noktasına, daha doğrusu olması gereken fiyata çıkmış değil” dedi. Geçen ay köprü ve otoyolların özelleştirme ihalesine katılan Nurol Holding de yeni süreci dikkatle izliyor.

Ergün, Başkentgaz'ın daha önceki üç özelleştirme ihalesinin çeşitli nedenlerle başarısızlıkla sonuçlandığını anımsattı.
Ergün, 18 Ocak'ta gerçekleştirilen son ihalede verilen en yüksek teklif olan 1 milyar 162 milyon doların, 2008 yılındaki 1 milyar 610 milyon dolarlık ve 2010'daki 1 milyar 521 milyon dolarlık teklifin altında kaldığına dikkati çekti.

Ergün, “Uzun zamandır defalarca ihaleye çıkılan Başkentgaz, bir türlü istenilen fiyat noktasına, daha doğrusu olması gereken fiyata çıkmış değil. Yatırımcılar açısından sorun teşkil eden yüzde 20'lik belediyeye ait kısmında blok satışa dahil edilmesine rağmen fiyatın düşük kalması, bu şartlarda özelleştirmeye engel teşkil edebilir. Başkentgaz'ın tarifelerinin 2017 yılı sonuna kadar sabitlenmiş olması ışığında özelleştirme rakamının bir miktar daha fazla olması gerektiğini düşünüyorum” diye konuştu.

“Yeni talipliler, özellikle de yabancı yatırımcılar çıkmış olabilir”

Başkentgaz için yeni talipliler, özellikle de yabancı yatırımcıların çıkmış olabileceğini dile getiren Ergün, 2008'den beri şirket için verilen tekliflerin sürekli düştüğünü, gelecek dönemde de rakamın olması gereken seviyeye çıkacağına ihtimal vermediğini ifade etti.

Ergün, tüm bunlara rağmen Başkentgaz'ın özelleştirilmesinin bir şekilde tamamlanması gerektiğini belirterek, “İhalelerin sürekli iptal edilmesi ya da ihaleyi alan şirketlerin ödeme yapamaması, muhtemeldir ki gelecek dönemde şirketin özelleştirilmesini daha da zorlaştıracaktır” değerlendirmesinde bulundu.

Başkentgaz'ın, İstanbul Gaz Dağıtım AŞ'den (İGDAŞ) sonra Türkiye'nin en büyük şehir gaz dağıtım şirketi olduğuna işaret eden Ergün, “Her iki şirketin de kanunla özelleştirme idaresine devredilmiş olması, özelleştirme süreçlerinin birbirinden ayrı düşünülemeyeceği gerçeğini ortaya çıkarıyor. Bu sebeple Başkentgaz için ortaya çıkacak özelleştirme rakamları İGDAŞ için de referans kabul edilecektir” dedi.

Başkentgaz ihalesi, daha önce üç kez iptal edildi

Başkentgaz'ın özelleştirilmesi için 2008, 2010 ve 2012 yıllarında üç kez ihaleye çıkılmış ancak her üç ihale de çeşitli nedenlerle iptal edilmişti. Bu üç ihalede şirketin Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne ait yüzde 20'lik kısmı özelleştirme kapsamının dışında tutulurken, geçen ay gerçekleşen son ihalede şirketin yüzde 100'lük kısmı için blok satış yöntemiyle ihaleye çıkılmış ve ihaleyi Torunlar Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, 1 milyar 162 milyon dolar ile kazanmıştı.

Şirketler yeni süreci izliyor

Özelleştirmelerle ilgili olarak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında Özelleştirme Yüksek Kurulu nihai kararı verecek. Kurulda, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım yer alacak.

Başbakan'ın açıklamaları sonrasında yeni bir ihale sürecinin nasıl şekillenebileceği de ihale süreciyle halen ilgilenen şirketler tarafından yakından takip ediliyor.
Köprü ve otoyolların özelleştirilmesi ihalesine katılmak için şartname alan 13 şirketten biri olan ve 3,83 milyar dolarla ihaleye başlangıçta en yüksek teklifi sunan Nurol Holding-MV Holding-Alsim Alarko-Kalyon-Fernas Ortak Girişim Grubu (OGG) yeni süreci dikkatle izliyor.

Nurol İnşaat Yönetim Temsilcisi ve İş Geliştirme Sorumlusu Emre Tokluoğlu, “Fiyatlarımız oylamaya çıktığı için, beklenen fiyatların daha yüksek olduğunun ifade edildiği düşünülürse, bizim durumumuz şu an için net bir şekilde belli olmaz. Bunun için bir şey söylemek için oldukça erken” dedi.

Yeni süreci yakından izlediklerini belirten Tokluoğlu, “Beklentileri görmek lazım, beklentilerin nasıl şekilleneceğini takip etmek lazım. Biz de aynı şekilde, aynı şartlarda belirlenmiş bir fiyatla tekrar girip, bunun daha üstüne ne kadar çıkabiliriz, bunların hepsinin tekrar oturup masaya yatırılması lazım” ifadelerini kullandı.
Tokluoğlu, Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun kararının zamanlamasına ilişkin olarak, “Süreçle ilgili mevzuatsal bir durum söz konusu değil. Bir yılı aşkın süredir kurulda bekleyen kararlar var” dedi.

Bu arada, geçen ay elemesiz ilk turda başlangıç bedeli 3,83 milyar dolar olurken, elemeli turda 5 milyar 720 milyon ABD doları veren Koç-Ülker-UEM ortaklığı ihaleyi kazanmıştı. Köprü ve otoyolların özelleştirme ihalesi, Türk Telekom'a verilen 6,55 milyar doların ardından Türkiye tarihinin en yüksek fiyatlı özelleştirmesi olmuştu. İhaleyi alan konsorsiyumda Koç ve Malezyalı UEM Grubu'nun yüzde 40'ar, Ülker'e ait Gözde Girişim'in ise yüzde 20 payı bulunuyor.

Otoyol ve köprülerde gelir 12 yılda yüzde 166 arttı

17 Aralık 2012 tarihinde özelleştirme ihalesi yapılan Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri ile otoyollardan 12 yılda, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün maliyetinin 11 katı kadar gelir elde edildi.

Toplam uzunluğu 1.975 kilometre olan köprü ve otoyollardan 12 yılda geçen araç sayısı yüzde 92, elde edilen gelir ise yüzde 166 arttı. Özelleştirme işlemi, işletme hakkının verilmesi yöntemiyle ve fiili teslim tarihinden itibaren 25 yıllık süre için gerçekleştirilen köprü ve otoyollardan, 2001 yılında 203 milyon 491 bin 549 dolar elde edilirken, 2012 yılında bu rakam yüzde 166 artarak, 542 milyon 285 bin 707 dolara yükseldi.

Söz konusu dönemde köprü ve otoyollardan geçen araç sayısı da 187 milyon 412 bin 615'ten yüzde 92 artışla 359 milyon 826 bin 775'e çıktı.