Türkiye kayıt dışı ile güzel

JCR Eurasia Rating Başkanı Orhan Ökmen, “Türkiye’de yetersiz de olsa ekonomik canlılığın devam etmesinin ve şoklara karşı direncin en önemli nedeni ve kaynağı kayıt dışılılıktır” dedi. Kayıt dışılığın uzun vadede Türkiye ekonomisine verdiği kalıcı zararlara rağmen şu anki konjonktürde piyasayı canlı tuttuğunu ifade eden Ökmen iç ve dış şoklara karşı en önemli koruyucu tamponun kayıt dışılık olduğunu iddia etti.

Elimine ediliyor

Ökmen, şu tespitleri yaptı: “Türkiye’de kayıt dışı ekonomi kayıtlı ekonominin iç ve dış şoklara karşı en önemli koruyucu tamponu haline gelmiştir. Bankacılık ve kamu dengelerinin yanında kayıt dışı ekonomi Türkiye’de üçüncü sıra ve önemdeki koruyucu unsurdur: Kayıtlı ekonomik faaliyetlerde küresel düzeyde ortaya çıkan dalgalanmaların etkileri, Türkiye’de oldukça yaygın ve geniş boyutlu olan kayıt dışı ekonomi tarafından elimine edilmektedir. Zira Türkiye’deki yüksek kayıt dışı ekonominin yarattığı düşük maliyetle hem rekabet avantajı sağlaması hem de maliyet enflasyonunu azaltması, yarattığı kullanılabilir gelir artışı ile tüketim canlılığı ve talep artışı sağlaması, ekstra oto-finansman olanağıyla fon ve tasarruf yetersizliğinin sınırlayıcı etkilerini gidermesi, işgücü birim maliyetlerini düşürerek yeni istihdam imkânlarını ortaya çıkartması suretiyle iktisadi büyüme üzerinde son derece koruyucu ve pozitif etkiler yaratmaktadır. Ekonomik aktivitelerin küçülmesini kayıt dışılık önlemektedir. Büyümenin İç ve dış talep koşullarının bozulduğu bu dönemsellik içerisinde Türk ekonominin hâlâ yüzde 2-3 aralığında büyümeye devam etmesinin en temel nedeni yüksek boyutlu kayıt dışı ekonomisinin yarattığı talep canlılığıdır.”

Dolarizasyonun temel kaynağı da kayıt dışı

Orhan Ökmen yeniden tırmanışa geçen dolarizasyonun temel nedeninin de yine kayıt dışılık olduğunu iddia etti. Ökmen, şöyle konuştu: “Kayıt dışılığın yarattığı dolarizasyon özel sektörün kur riski yönetiminin en temel koruyucu mekanizması işlevini görmektedir. Türkiye’de kayıt dışılık içerisindeki işletmeler ve birimler TL’de kaçmakta ve döviz varlıklarına yönelmektedir. Bu durum özel sektörün oldukça yüksek dış borçlarının yaratığı kur riski için işletme sahiplerinin başvurduğu en temel hedging yöntemidir.”