Türkiye için ürküten senaryo!

1- 29-31 Mart’ta meydana gelen don olayı, fındığı yaktı. Fındık üretimi bu yıl 500-600 bin tondan 150 bin tona düşecek

2- Don olayı kayısıyı da vurdu. Kayısıda 176 bin ton olan üretim yüzde 50-60 oranında düşerek 80 bin tona gerileyecek

3- Zeytin üretimi de 201 bin tondan 139 bin tona kadar düşecek. Bu üç önemli ihraç kaleminde Türkiye bu yıl zarar yazacak

Türkiye’nin ekonomik değeri en yüksek tarım ürünleri olan fındık ve kayısının üzerine ‘don kabusu’ çöktü. 29-31 Mart arasında meydana gelen don olayı nedeniyle fındık ve kayısı rekoltelerinde yüzde 60’lar civarında kayıp olacağı tahmin ediliyor. Kayıp, üretimle de sınırlı kalmayacak. Fındık ve kayısıda dünyada en büyük üretici olan Türkiye, yüksek fiyatlar oluşacağı için ihraç pazarlarını da rakiplerine kaptırma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.

Üretim bölgelerindeki üreticiler don olayının meydana geldiği yerlerin afet kapsamına alınmasını talep ederken, tarım sigortası yaptıran 30 bin üretici de hasar tespiti yaptırmak için Tarım Sigortaları’na başvurdu. Eksperler hasar tespiti yapmak için bölgelere doğru yola çıktı.

‘En büyük kayıp fındıkta’

Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, Türkiye’nin normal yıllarda 500-600 bin ton fındık ürettiğini, mart ayının son günlerinde meydana gelen olumsuz hava koşullarını nedeniyle bu yıl bu rekoltenin yüzde 60-70 seviyesinde düşeceğini söyledi. Yetkin, şu bilgileri verdi:

“Dünyadaki fındığın yüzde 70’ini Türkiye üretiyor. Fındık aynı zamanda Türkiye’nin en önemli ihracat kalemlerinden birisi. Türkiye’nin en iddialı olduğu tarım ürünü. Türkiye her yıl 1-1.5 milyar dolarlık fındık ihraç ediyor. Üretimde bu derece büyük kayıp olması ihracatın da duracağı anlamına geliyor. Çünkü böyle bir rekolte aslında bir gram fındık yok demektir.”

‘Rakiplere gün doğdu’

Fındıkta Türkiye’nin rakibi olan İtalya ve İspanya’nın uluslararası piyasada avantaj sağlayacağını kaydeden Yetkin, şunları söyledi:

“Rakibimiz olan bu ülkelere gün doğdu. İç piyasada geçen yıl 12-13 lira olan fındığın fiyatı bu yıl en az iki katına çıkacak. Bu durumda ihracat imkanı kalmayacak. Dışalımcı ülkeler daha ucuz fiyat veren diğer ülkelere yönelecek.”

Kayısı da darbe aldı

İbrahim Yetkin, mart sonundaki don olayından kayısının da çok büyük oranda olumsuz etkilendiğini belirterek, şöyle konuştu:

“Kayısıda yüzde 50-60 oranında rekolte kaybı var. Dünyada 239 bin ton kayısı üretiliyor. Bunun 176 bin tonunu Türkiye üretiyor. Üretim açısından Türkiye birinci konumda. Ürettiğimiz kayısının yüzde 95’ini ihraç ediyoruz. 360 bin dolar ihracat geliri elde ediyoruz. Ama bu yıl bu rakamları görmek imkansız.”

Eksperler yola çıktı

Türkiye’nin ekonomik değeri en yüksek tarım ürünlerinde meydana gelen hasarı tespit etmek için Tarım Sigortaları Havuzu da (TARSİM) harekete geçirdi.

TARSİM’in eksperleri, başta Giresun ve Malatya olmak üzere fındık ve kayısı üretilen illerdeki don zararını tespit etmek için yola çıktı.

Zeytinde ‘yok yılı’

Türkiye’nin önemli ihraç kalemlerinden olan zeytinyağında da düşük rekolte bekleniyor. İbrahim Yetkin, zeytinde yüzde 30 üretim kaybı olacağını ifade ederken, Ulusal Zeytinyağı Konseyi ve İzmir Ticaret Borsası yüzde 25 kayıp olacağını rekolte raporlarına kaydettiler. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçı Birliği’nin verilerine göre, yok yılının etkisi ve hava koşulları sebebiyle geçen yıl 201 bin ton olarak gerçekleşen üretim, bu yıl 130-140 bin tona kadar gerileyecek.

‘Çok ciddi hasar var’

Giresun Ziraat Odası (GZO) Başkanı Musa Keskin, zirai don nedeniyle fındıkta yüzde 60-70 oranında hasar oluştuğunu tahmin ettiklerini söyledi. Hasar tespiti için çalışma yaptıklarını vurgulayan Keskin, “Bahçelerde analizlerimiz sürüyor. İlk tespitlerimizde fındıkta ciddi hasar oluşmuş durumda. Riskli süreç devam ediyor. Fındıkta risk süreci 20 gün daha devam edecek. Yeni bir soğuk hava dalgasının gelmesi durumunda fındık tamamen olumsuz etkilenecek ve yok olacaktır.”

‘Afet bölgesi olsun’

Malatya Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç, “Don olayının çok üst seviyede olması nedeniyle yetkililerden Malatya bölgesinin afet bölgesi ilan edilmesini talep etmekteyiz” dedi.

Malatya’daki Ziraat Odası başkanları ortak açıklama yaparak acil kriz masası oluşturulmasını isterken, Akçadağ Ziraat Odası Başkanı Alibey Varlık da hükümetin çiftçiye destek olmasını talep ettiklerini söyledi. (Milliyet)