Tapuda yeni dönem! 4000 lira sınırı ve...

Adalet Bakanlığı ve AK Parti grup komisyonunun çalışmalarını tamamladığı beşinci yargı paketi TBMM’ye sunulacak. Pakete göre yazılı sınavla alınacak hâkim ve savcı yardımcıları üç yıl görev yapacak. Stokçulara üç yıl hapis ve kademeli ceza getirilecek. Tapu işlemleri noterden yapılabilecek.

Çalışmaları uzun süredir devam eden ve zaman zaman kamuoyuyla paylaşılan yargı paketi tamamlandı. Adalet Bakanlığı ve AK Parti grup komisyonunun çalışmalarını tamamladığı metin, önümüzdeki günlerde TBMM’ye verilecek. Düzenleme ana hatlarıyla şu başlıklardan oluşuyor:

Yeni getirilen Hâkim ve savcı yardımcılığı üç yıl süreyle yapılacak. Adli yargı hâkim ve savcı yardımcıları, temel eğitim döneminde hâkim veya Cumhuriyet savcısı olarak atanacak şekilde ayrılacaklar. Görev döneminde yargı mercilerinde fiilen görev yapmaları ve akademide en az iki ara eğitimi almaları gerekecek.

SINAVI GEÇEMEZLERSE

Hâkim ve savcı yardımcılığı sonunda başarılı sayılmak için yazılı sınavı geçmeleri gerekecek. Başarılı olamayanlar, talepleri halinde bakanlıkça merkez veya taşra teşkilatında yazı işleri müdürü, idari işler müdürü, icra müdürü, icra müdür yardımcısı gibi kadrolara atanabilecek. Sınavda ilk üçe girenler listeden istediği yere atanacak.

MÜFETTİŞLERE MAAŞ ARTIŞI

Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) Teftiş Kurulu ile Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu’nun güçlendirilmesi amaçlandı. Teftiş programlarının, en geç iki yılda bir mahallinde denetimi sağlayacak şekilde düzenlenmesi şartı getiriliyor. Eksik müfettiş kadrolarının tamamlanması için de müfettişlerin maaşları arttırılacak. Müfettişlerin ek tazminatları 15 binden 30 bin liraya çıkartılacak.

YARGITAYA ÜYE AZALTMA

Yargıtay Başkanlık Kurulu’nun üye sayısı azaltılacak. 12 asıl 8 yedek olan üye sayısı, 8 asil 4 yedek olarak belirlendi.

NOTERLERE KOLAY ATAMA

Hürriyet'te yer alan habere göre boş kalan noterliklere atama yapılması kolaylaştırılacak. İki defa yapılan ilana rağmen, atama yapılamayan bir noterliğe, üst sınıf veya aynı sınıf noterler, bu sınıflardan isteklinin bulunmaması halinde, bir alt sınıf noterler arasından atama yapılabilecek.

TAPU İŞLERİ NOTERDEN

Görev tanımları değiştirilerek, tapu işlemlerinin noterlerden yapılmasına olanak sağlandı. Buna göre noterlerin taşınmaz satış vaadi sözleşmesi yapmak, bu sözleşmeyi taraflardan birinin talep etmesi, harç ve giderleri ödemesi halinde elektronik ortamda tapu siciline şerh koymak, ayrıca taşınmaz satış sözleşmesi yapma yetkisi olacak. Bu işlemler karşılığında noter ücreti dışında herhangi bir ücret alınmayacak. Noter ücreti taşınmazın değerine göre 500 Türk Lirası’ndan az ve 4 bin Türk Lirası’ndan fazla olamayacak.

NOTER VE TAPU DAİRESİ ARASINDAKİ FARK

Yapılması planlanan yeni düzenlemeye göre, tapu devir işlemleri noterlerde gerçekleştirilebilecek. Avukat Oğuz Kara, planlanan değişikliğe ilişkin önemli bilgiler verdi.

Noter ile tapu daireleri arasında yasal olarak ne gibi farklar var? Avukat Oğuz Kara, "Noter ile tapu daireleri arsındaki farklara değinirken öncelikle noteri ve işlevlerini tanımlamakta fayda var. Noterler, anlaşmazlıkları önlemek amacıyla taraflar arasındaki işlemleri belgelendirir. Noterler, bir belgeyi düzenleyebilir ve bir belgedeki imzaları onaylayabilir. Her iki yol da belgeye resmi belge sıfatını kazandırır. Noterlerde düzenlenen belgelerdeki yazılar veya imzalar inkâr edildiğinde ve belgedeki yazı veya imzanın sahteliği mahkeme kararıyla sabit olmadıkça belge kullanılabilir" diye konuştu.

Tapu dairelerinin ise temel fonksiyonu tapu sicillerini tutmak olduğunu söyleyen avukat Kara, "Tapu sicilleri gayrimenkuller üzerindeki hakların aleniyetini sağlamaktadır. Aleniyetten kastedilen ilgisini ispatlayan herkesin tapu sicilini görebilmesidir. Bu nedenle kimse tapu sicilindeki bir kaydı bilmediğini ileri süremeyecektir" dedi. Bununla birlikte tapu dairesinin de resmi olarak düzenleyebildiği bazı belgelerin mevcut olduğuna değinen Kara, noterlerin ve tapu dairelerinin görevleri, fonksiyonları bu yönleriyle farklılık gösterdiğini ancak görev alanlarının, hukuki işlemlere resmiyet kazandırabilme yetkisi bakımından benzediğinin altını çizdi.

NOTER DAHA MI GÜVENLİ?

Peki yapılması planlanan düzenlemeye göre 'noterler gayrimenkul alım satımlarında daha güvenli bir seçenektir' diyebilir miyiz? Avukat Oğuz Kara, "Gayrimenkul alım-satım sözleşmelerinin geçerli olması, resmi şekilde düzenlenmiş olmasına bağlıdır" dedi. Mevcut düzenlemeler uyarınca bu tür sözleşmelere resmiyet kazandıracak olan makamın tapu dairesi olduğunu söyleyen Kara, "Tapu Kanunu düzenlemesine göre de alım satım sözleşmesi ve gayrimenkul üzerinde düzenlenmek istenen diğer haklara ilişkin resmi belgeler ve senetler tapu sicil müdürü veya tapu sicil görevlileri tarafından düzenlenir" bilgisini verdi.

Gayrimenkul satış sözleşmelerinin tapu sicil memurları tarafından düzenlenmesi gerektiğini, her ne kadar Noterlikler sözleşmelere resmiyet kazandırma konusunda genel bir yetkiye sahip olsalar da Gayrimenkul satışına ilişkin sözleşmelere yalnızca tapu daireleri resmiyet kazandırabileceğinin altını çizen Oğuz Kara, "Bu sebeple, Noterlerde yapılacak gayrimenkul alım-satım sözleşmesi şu anki düzenlemeler uyarınca geçersiz bir sözleşme olacaktır. Yalnız şu ihtimale de değinmek gerekir: Yargıtay kararları uyarınca noterde usule aykırı bir şekilde yapılan sözleşmenin usulsüzlüğünü kötü niyetle ileri süren taraf başkaca şartların da bir araya gelmesi halinde sözleşmeye uymak zorunda kalabilecektir" ifadelerini kullandı.

SÜREÇ HIZLANACAK!

Noterlerin gayrimenkul satış sözleşmelerini düzenlemek konusunda yetkilendirilmesi halinde bürokratik işlemlerin yoğunluğunun azalacağı düşünülüyor. Gayrimenkul alım satımlarında noterlerin devreye girmesi devir işlemlerinde bürokrasiye takılma sorunu azaltacak mı? Avukat Oğuz Kara, "Esasen bu süreç motorlu araç alım satımındaki süreci andırıyor, güncel durumdan önce bir otomobilin satımı için noterde işlem yapıldıktan sonra trafik tescil bürosuna gitmek ve ruhsat başvurusunda bulunmak gerekiyordu, şu anda sırf noterlerde yapılacak işlemlerle satış gerçekleştirilebilmektedir" dedi.

Gayrimenkul satışında tapu işlemlerinin de işleyişine değinen Kara, "Tapu daireleri Gayrimenkul satışlarında nüfus cüzdanı, ödeme dekontları vb. bazı belgeleri talep edecektir. Aynı belgeler noterlerin yetkilendirilmesi halinde noterler tarafından da istenecektir İlgili belgeler hazırlandıktan sonra taraflar tapu dairesine giderek işlemlerini gerçekleştirirler" dedi. Randevu alınmasından işlemlerin tamamlanmasına kadar olan kısmın teoride ortalama bir gün sürdüğünü ileten Kara, bu sürenin aslında kısa olduğunun söylenebileceğini ancak tapu dairelerinin sayıca az olması, iş yüklerinin yoğun olması gibi sebeplerle sürenin uzadığını ve işlemlerin yavaşlayabildiğini söyledi.

ERİŞİM İMKANI SAĞLANMALI

Avukat Oğuz Kara, "Noterlikler de iş yükü yoğun kurumlar olmakla birlikte tapu dairelerine göre daha fazla sayıdalar. Bunun sisteme hız katması söz konusu olabilir" dedi. Sonuç olarak noterlerin yetkilendirilmesiyle sürecin daha hızlı olduğu bir sistemin kurulabileceğini ancak bunu yaparken güvenliğin sağlanması bakımından tedbirler alınması gerektiğinin altını çizen Kara, "Tapu sicilinin aleni ve herkes tarafından erişilebilir olması bu bağlamda önem taşır. Yani işlemi gerçekleştiren noterin de işlemin güvenliğini sağlamak için bir tapu memuru kadar bilgiye erişim imkânı olmalıdır" dedi. Bu hususlara dikkat edildiği sürece işlemin tapu dairesinde veya noterde yapılması arasında büyük bir fark olmayacağını söyleyen Kara, bu iki kurumun da gayrimenkul satış sözleşmesine resmiyet kazandırmaya yetkili kuruluşlar olduğunun altını çizdi.

STOKÇULARA HAPİS CEZASI

Pakette stokçulukla ilgili şu hükümler yer aldı: “İşçi ücretleri veya besin veya malların değerlerinin artıp eksilmesi sonucunu doğurabilecek bir şekilde, bu maksatla yalan haber yayan veya sair hileli yollara başvuran kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adli para cezası verilecek. Fail, ruhsatlı simsar veya borsa tellalı ise ceza ayrıca yarısı oranında artırılacak. (Mevcut yasada bu ceza, 3 aydan 2 yıla kadar uygulanıyordu.)

Belli bir mal veya hizmeti satmaktan kaçınarak kamu için acil bir ihtiyacın ortaya çıkmasına neden olan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. (Mevcut ceza 6 aydan 2 yıla kadar hapisti.)”