Stüdyo ev ve otopark öncesi ruhsata hücum
Stüdyo daireyi kaldıran, otopark zorunluluğu getiren ve emsal dışı alanı yüzde 30 ile sınırlayan yeni yönetmelik öncesi müteahhitler ruhsata koştu. Temmuz’da yayınlanan yönetmeliğin 1 Ekim’de yürürlüğe girmesiyle 3 ayda 486 bin 207 daireye ruhsat verildi, 9 ayda yüzde 32 artış oldu
İnşaatta kuralları sil baştan yazan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği, inşaat ruhsatlarında patlama yaptı. İnşaatlarda dairelerin metrekare büyüklüklerinden tiplerine, asansörden bahçelere, otoparklardan teraslara kadar tüm süreçleri düzenleyen, stüdyo daireyi tarihe gömen ve emsal dışı alan hakkını yüzde 30 ile sınırlayan yönetmeliğin, Temmuz’da yürürlüğe girmesi bekleniyordu. Bu beklenti yılın ilk yarısındaki yapı ruhsatı verilen bina sayısını yüzde 7.6 artırmıştı. 3 Temmuz’da yayımlanan yönetmelikte sektörün hazırlık yapabilmesi için yeni tarih 1 Ekim olarak açıklanmıştı. Net tarihin 1 Ekim olması, yılın üçüncü çeyreğinde müteahhitleri belediyelere koşturdu. Böylece, belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısında, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32 artış görüldü. Binaların yüzölçümü yüzde 52.2, değeri yüzde 82.6, daire sayısı yüzde 57 arttı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Ocak-Eylül dönemine ilişkin Yapı İzin İstatistikleri’ne göre, yapı ruhsatı verilen bina sayısı 125 bin 849 adet olurken daire sayısı da 1 milyon 106 bin 389’a yükseldi.
3 ayda 486 bin daire
Yılın üçüncü çeyreğindeki yönetmelik telaşı rakamlara net olarak yansıdı. Ocak-Haziran döneminde 74 bin 210 binada 620 bin 182 daire için ruhsat verilmişti. Yönetmeliğe hazırlık dönemi olan üçüncü çeyrekte, 486 bin 207 daireye daha izin çıkmış oldu ve 51 bin 636 binanın daha inşaatına onay verildi. Bu rekor talep, müteahhitlerin yeni kurallar devreye girmeden önce mevcut yönetmeliğin getirdiği haklardan yararlanmak için adeta sıraya girdiğini gösterdi.
1.1 milyon yeni daire
9 ayda yapı ruhsatı verilen 222.4 milyon metrekarenin 125.9 milyon metrekaresini konut, 46.6 milyon metrekaresini konut dışı ve 50 milyon metrekaresini ortak kullanım alanı oluşturdu. Kullanma amacına göre 173.7 milyon metrekare ile en yüksek paya 2 ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar sahip oldu. Bunu 12.6 milyon metrekare ile kamu eğlence, eğitim, hastane ve bakım binaları izledi.
Yapı sahipliğine göre ruhsatlara bakıldığında özel sektör 189.6 milyon metrekare ile en büyük payı aldı. Onu 28.6 milyon metrekare ile kamu ve 4.2 milyon metrekare ile yapı kooperatifleri takip etti. Daire sayısına göre toplam 1 milyon 106 bin 389 dairenin 1 milyon 31 bin 681’i özel sektör, 61 bin 734’ü kamu ve 12 bin 974’ü yapı kooperatifleri tarafından alındı.
568 bin konuta iskan çıktı
Yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre belediyeler tarafından yapı kullanma izin belgesi (iskan) verilen yapıların bina sayısı yüzde 7, yüzölçümü yüzde 10.5, değeri yüzde 31.3, daire sayısı yüzde 11.6 arttı.
Yapı sahipliğine göre, özel sektör 96.7 milyon metrekare ile en büyük paya sahip oldu. Bunu 13 milyon metrekare ile kamu ve 2.8 milyon metrekare ile yapı kooperatifleri izledi.
Daire sayısına göre, toplam 568 bin 162 dairenin 524 bin 920’si özel sektör, 30 bin 765’i kamu ve 12 bin 477’si yapı kooperatifleri tarafından alındı. Daire sayılarına göre, İstanbul 114 bin 547 adet ile en yüksek paya sahip olurken, bu ili 47 bin 642 adet ile Ankara ve 36 bin 198 adet ile İzmir izledi. Daire sayısı en az olan iller Hakkari, Şırnak ve Ardahan olarak kayıtlara geçti.