Söylentisi bile fiyatları düşürdü!
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın açıkladığı komisyoncuyu aradan çıkaracak Hal Yasası hazırlıkları sebze ve meyve fiyatlarında gevşemeye neden oldu. TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Tüm tarafların görüşüyle kapsamlı bir çalışma yapılmalı” dedi. Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım ise “Bölgesel hallerde ürün analizi yapan, güvenli bir yapı oluşturulmalı” diye konuştu.
Yeni Şafak’tan Arzu Kurum’un haberine göre; Enflasyonla mücadelede kararlı olan hükümet, çalışmalarını hızlandırarak sürdürürken, yüzde 10 indirim kampanyasına katılım da çığ gibi büyüyor. Bu noktada atılan en önemli adımların başında ise; Hal Yasası değişikliği geliyor. Çalışmanın bu ay içeresinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) gelmesi beklenirken, ilgili yasa sayesinde aşırı fiyat artışlarının önüne geçilmesi amaçlanıyor.
TÜKETİCİNİN YARARINA OLUR
Düzenleme kapsamında, hallerin altyapısı yenilenecek ve yeni bir bakış açısıyla modernizasyonu sağlanacak. Üretici ve tüketici hakları açısından büyük önem taşıyan yeni yasanın, fiyat istikrarının sağlanmasına katkı vermesi bekleniyor. Sebze ve meyvenin borsası niteliğindeki hallerin sayısının düşürülmesi, ürün çeşitliliğinin ve işlem hacminin artması öngörülüyor. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, enflasyonun düşürülmesiyle ilgili halkı ilgilendiren en önemli konulardan birinin temel gıda maddelerinde ‘yeni bir düzenleme şartı’ olduğuna dikkati çekerek; “Yapılacak olan bu yeni düzenleme tüketicinin yararına olur. Yeni Hal Kayıt Sistemiyle birlikte tüketici tarafında ve fiyatlarda şu an bile bir gevşeme olduğu hissediliyor” diye konuştu. Palandöken, Hal Yasası’nın birkaç yıl evvel yapıldığını hatırlatarak; “Bir taraftan eksikleri var ama üreticinin korunmasıyla ilgili yer alan maddeler de var. Zincir mağazalar ürünü doğrudan tarladan alıp dükkana getirirse; fiyat kontrolünü yapmak hiç mümkün olmayacak” dedi.
MARKETLER BELİRLEYİCİ
Market zincirleri ve büyük otellerin uygun fiyatlardan ürün alarak, fahiş rakama sattığına vurgu yapan Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım ise; hallere çok fazla ürün gitmediğini söyledi. Fiyatların hal yerine, büyük market zincirleri tarafından belirlendiğini anlatan Yıldırım, manav ve pazarların da market fiyatlarına bakarak fiyat belirlediğini aktardı. Yeni düzenlemeyle birlikte bölgesel hallerin de kurulacağını belirten Yıldırım, şunları kaydetti: “Türkiye’de 175 civarında hal var. Bunların büyük bir bölümü şu anda kullanılmıyor. Orada bir yapılanmaya gitmek gerekiyor. Güvenli bir yapının oluşturulması çözüme büyük katkı sağlar.”
TARLA SAHİBİ DEĞİL KİRACI DESTEKLENMELİ
43 yerde denetim noktaları oluşturulacağını da anlatan Yıldırım, “Bizim sorunumuz şu an komisyoncudan çok üretimde. Üretim boyutunu çözersek sorun çözülür” dedi. Türkiye’de son yıllarda tarımsal üretimin tarla sahibi tarafından değil, kiracılar tarafından yapıldığı bilgisini paylaşan Yıldırım, “Kiralar çok yüksek. Tarla sahibi vergi ödemiyor. Adamın 100 dönüm arazisi varsa bin liradan, 100 bin lira kira geliri elde ediyor. Bu desteğin kiracıya verilmesi gerekiyor. Biz bu sorunları çözüp, denetimi arttırırsak; bu konuda iyi bir verim alacağımızı düşüyorum” diye konuştu.
YERİNE GÜÇLÜ BİRLİKLER KURULSUN
Ali Ekber Yıldırım, “Üretici birlikleri ve kooperatiflar güçlendirilerek; komisyoncunun üstlendiği girdi ve finansman desteği görevi bunların üzerinden yürütülürse ancak sorun çözülür” diye konuştu. 2012 tarihli Hal Yasası’nda, üretici birliğinin ticaret yapmasının yasak olduğunu hatırlatan Yıldırım, bunun değişmesi gerektiğini ifade etti.
