Son dakika: Doğum yapan kadın işçiye müjde
Doğum sonrası kadın çalışanlara devlet tarafından ödenen yarım çalışma ödeneği bilinmediğinden çoğu kişi bu haktan yararlanamıyor. Erkek çalışanlara da belli şartlarda ödeme var. Yeni düzenleme ile yarım çalışma ödeneğinin etkin şekilde uygulanması sağlanacak.
Yarım çalışma ödeneği kamuoyunda bilinmiyor; bilinmediği için de sigortalı çalışanlar tarafından, özellikle de kadın çalışanlar tarafından yararlanılmıyor. Bu nedenle de ekonominin yol haritasını oluşturacak Yeni Ekonomi Programı’nda da yarım çalışma ödeneğine yer verildi. Programa göre, yarım çalışma ödeneğinin etkin şekilde uygulanması sağlanacak.
Peki, yarım çalışma ödeneği nedir ve kimler yararlanabilir? Hürriyet'ten Noyan Doğan'ın haberine göre, doğum yapan kadınlar belirli şartlar çerçevesinde bu ödenekten yararlanabiliyor. Doğum sonrası analık izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla kadın çalışanlara yarım çalışma ödeneği ödeniyor. Ödeme, doğum parasından sonra yapılıyor. Sadece doğum yapan kadınlar değil, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın ve erkek çalışanlar da yarım çalışma ödeneği alabiliyor.
ŞARTLARI NELER?
Bu ödenekten yararlanabilmek için de temel şart, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kayıtlı işçi olmak. Kayıtlı işçi olmak da yetmiyor, yarım çalışma ödeneği alabilmek için yerine getirilmesi gereken başka şartlar da var:
- Doğumdan öncesi 3 yıl içinde çalışılmış olması ve SGK’ya en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi yatırılmış olması gerekiyor.
- Çocuğun sağ olarak doğması ve yarım çalışma ödeneği alındığı sırada da hayatta olması gerekiyor.
- Haftalık çalışma süresinin yarısı kadar –ki, bu da 45 saatin yarısı yani 22,.5 saat ediyor- fiilen çalışılması şart.
- Doğum izninin bitiminin ardından yarım gün çalışılması gerekiyor.
Yarım çalışma ödeneği alabilmek için haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışma yapılabilen süreler çalışma süreleri; ilk doğum için 60 gün, ikinci doğum için 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün. Çoğul gebeliklerde ise bu sürelere 30 gün ekleniyor. Çocuğun engelli doğması halinde de yarım çalışma süresi 360 gün olarak uygulanıyor.
EN FAZLA 90 GÜN ÖDEME
Yarım çalışma ödeneğinden yararlanmanın da süreli var. Birinci doğumda, doğum izni sonrası en fazla 30 gün, ikinci doğumda en fazla 60 gün, sonraki doğumlarda ise en çok 90 gün ödenek ödeniyor. Çoğul doğumlarda bu sürelere ilave 30 gün için 15 gün yarım çalışma ödeneği veriliyor. Çocuğun engelli doğması halinde ise kadın işçiler en fazla 180 gün yarım çalışma ödeneği alabiliyor.
İşveren açısından değerlendirildiğinde ise öncelikle çalışanın yarım çalışma ödeneği alması için işverenden izin almasına gerek yok. Kadın çalışan, işverenine, yarım çalışma ödeneği hakkından yararlanacağı bilgisini verir ve dilekçe ile de bu bildirimi yapar. Çalışan ile işveren arasında yarım çalışma günleri belirlenir. Bu süre içinde işveren kendi adına çalışana yarım çalışma parası öder ve SGK’ya da bildirimi de bu şekilde yapar.
GÜNLÜK 67.65 LİRA ÖDENİYOR
Gelelim yarım çalışma ödeneğinin nasıl hesaplandığına ve kaç para ödendiğine. Kadın çalışanın maaşı ne olursa olsun; yarım çalışma ödeneğinde esas kriter, asgari ücret ve günlük asgari ücretin brüt tutarı kadar ödeme alınabiliyor. Yapılan ödemeden de damga vergisi hariç kesinti yapılamıyor. Bu yıl için alınacak yarım çalışma ödeneği tutarı günlük 67.65 lira. Yani, kadın sigortalı, ilk doğum sonrası yarım gün çalışacak ve ücretinin yarısını işverenden yarısını da İŞKUR’dan alacak. Ödenekten yararlanmak için kadın çalışanların doğum ve evlat edinme sonrası analık hali izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvuruması gerekiyor.
