Sıfır arabalar tükendi, kimse araç bulamıyor! 30 bin TL kapora verip bekliyorlar, tarih verildi! Sıfır araç fiyatları ise...

Hürriyet'ten Taylan Özgür Dil'in haberi... Otomobil üretmek için çip ve diğer elektronik bileşenlere ihtiyaç duyan otomotiv sektörü, bu parçaların temininde zorluklar yaşamayı sürdürüyor. Arz talebin ancak yarısı kadar olunca Türkiye’de araçlar daha bayiye gelmeden satılıyor. Biz de geçtiğimiz yılın sonunda 6 ayın üzerine kadar çıkan teslimat sürelerindeki yani sıfır araç bulunurluğundaki son durumu öğrenmek için bayileri dolaştık.

Beş farklı otomobil bayisini gezerek, satış temsilcilerine, “Orta sınıfta ve orta donanımda otomatik vitesli bir otomobil almak istiyoruz. Hemen teslim edebilir misiniz? En iyi ihtimalle ne zaman alabiliriz” diye sorduk.

Ancak, değil istediğimiz aracı birkaç manuel veya üst sınıf otomobil dışında sıfır araç bulamadık. Buna rağmen, bayilerin özellikle eylül ayı sonrası için daha iyimser olduğunu gördük. Tedarik sorunlarının geçtiğimiz aylara göre bir miktar daha pozitif olduğunu belirten bayi yetkilileri ağırlıklı olarak ekim ayına işaret etti. Ağustos ayında ise herhangi bir sıfır araç bulmak neredeyse imkânsız.

30 BİN TL KAPORA

İstanbul Bayrampaşa’da yerli üretim otomobiller de satan bir bayinin satış temsilcisi, “Sıfır otomobilde sorunlar azalsa da devam ediyor. Yeterli sayıda araç gelmediği için gelen araç hemen satılıyor. Geçen ay bayimize sadece 10 otomobil geldi. Bunları da kapora veren ve yaklaşık 3 aydır sıra bekleyen müşterilerimiz satın aldı. Şu anda elimizde sıfır otomobil yok. Orta sınıfta en çok satılan Sedan ve Hatchback modellerimiz için eylül sonu ekim başında teslimat gerçekleştirebiliriz diye düşünüyoruz. 30 bin TL kapora alıp, araç satışı gerçekleştiğinde kur hangi seviyedeyse o seviyeden satışını yapıyoruz” dedi. Türkiye’de üretilen araçların satışını da gerçekleştiren farklı bir bayinin yetkilisi ise sıfır araç talebimize şu yanıtı verdi: “Hibrit modellerimizde tedarik sorunları devam ediyor. Batarya paketindeki tedarik probleminden ötürü 2-3 ay hibrit yok. Diğer otomobillerden isterseniz eylül sonu ekim ayı başı gibi mutlaka teslim edebiliriz diye düşünüyoruz.”

‘LİSTE 2023’E UZARDI’

Yalnızca ithal araçların satışını gerçekleştiren Zeytinburnu’ndaki bir otomobilin bayisinin yetkilisi ise, “Tedarik sorunları devam ediyor. Biz şu anda ne bir kapora alabiliyoruz ne de sıra yazabiliyoruz. Eğer liste yapmış olsaydık size ‘2023 yılının sonunda tekrar gelin’ derdik. Kasım-Aralık aylarına kadar araç teslim etmemiz çok zor. Bu yüzden maalesef yardımcı olamıyoruz” dedi. Tedarik konusunda daha iyi durumda olan diğer bir bayinin yetkilisi de şu bilgileri verdi: “Otomatik viteste hemen araç teslim edemeyiz ancak eylül ayında teslimat gerçekleştirebiliriz. Dilerseniz küçük sınıfta manuel modellerimiz bulunuyor. Bunların teslimatını hemen yapabiliyoruz.”

‘ÖTV GÜNDEMİ TALEBİ ETKİLEMEDİ’

Dolaştığımız bayilere “ÖTV’de indirim gündemi bayilere gelen müşterilerin talebini etkiledi mi? Alımını erteleyen oldu mu?” diye de sorduk. Gezdiğimiz beş bayinin yetkilisi de talepte herhangi bir geri çekilme olmadığını söyledi. İsmail Güneş isimli bir bayi yetkilisinin sözleri ise dikkat çekiciydi. Güneş, “ÖTV’de bir indirim veya matrah güncellemesi yapılsa dahi araç bulamazsanız. Bu kez talep daha da artar ama araç olmadığı için zaten yanıt veremeyiz. Aylardır sıra bekleyen insanlar var. Bu insanlar sıralarını kaybederlerse belki uzun süre araç sahibi olamayacaklar. O yüzden, tedarik şu seviyedeyken alım iptali zor. Bizleri arayıp indirim gelecek mi diye soran oldu ama iptal eden henüz olmadı. İnsanlar bir daha alamam endişesinde” ifadelerini kullandı.

DÜZENLEME SONRASI DÜŞTÜ

ÖTV düzenlemesi Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu düzenleme sonrası araba fiyatlarında bir düşüş olup olmayacağı araba alma planı yapanlar tarafından yakından takip ediliyor. Düzenleme sonucunda Cumhurbaşkanı; bundan sonra motorlu araçlardaki özel tüketim vergisi ve matrahlarının alt ve üst sınırını üç katına kadar artırabilecek veya sıfıra indirebilecek. Peki otomobil satışında ÖTV indirimi gelecek mi? Araba fiyatları düşecek mi?

Renault Yetkili Satıcıları Derneği (REYSAD) Başkanı Ali Özerinç, otomotiv sektörünü yakından ilgilendiren Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tebliğinde yapılan değişiklikle yetkili bayilerle aksesuar satıcıları arasındaki haksız rekabetin ortadan kaldırıldığını ifade etti. REYSAD Başkanı Ali Özerinç, 16 yıldan beri faaliyet gösteren derneğin hem otomotiv sektörünü hem de kendi markalarını ilgilendiren gelişmelerle ilgili faaliyetler yürüttüklerini belirtti ve ÖTV tebliğinde yapılan değişikliğin sektörü olumlu etkilediğini ifade etti.

“YETKİLİ SATICILAR OLARAK HAKSIZ BİR REKABETE MARUZ KALMIŞ OLDUK”

Aksesuar satışlarının otomobilin ilk çıkış anında ÖTV matrahına dahil edilmesi ile ilgili ilk tebliğin 2015 yılında yayınlandığını söyleyen Özerinç, "Bu tebliğin çıkış amacı yurtdışından ülkemize getirilen “gray market” otomobillerin niteliklerinin değiştirilmesiydi. Biz bu konuyla ilgili bu tebliğin aslında yetkili satıcıları kapsamadığı yönünde bir görüş almıştık.

Bir süre sonra yetkili satıcılar olarak bu tebliğe tabi olduğumuz ve birtakım denetimlerden geçeceğimiz söylendi. Yetkili bayiden alınan aksesuarlar ÖTV matrahına dahil edilirken, piyasadan alınan aksesuarlar için aynı durum söz konusu değildi. Bu durumda yetkili satıcılar olarak haksız bir rekabete maruz kalmış olduk.

Paspas, navigasyon ya da krom çıta gibi aksesuarlar aracın niteliğini değiştirmeyen ürünlerdir. Ancak tebliğe göre; bu ürünlerin bedellerinin ilgili aracın ÖTV matrahına dahil edilmesi gerektiği şeklinde yorumlandı ve bu durum karşısında yetkili bayiler ciddi cezalarla karşı karşıya kaldılar" dedi.

Konuyla ilgili bazı önerilerde bulunduklarını anlatan Özerinç, önerilerinin değerlendirildiğini ve tebliğde bir değişikliğe gidildiğini söyleyerek şöyle konuştu:

"Yeni düzenlenen ÖTV tebliğine göre, aracın teslimi veya ilk iktisabından sonra yetkili bayiden ayrıca alınan; aksesuar, ek garanti, boya koruma ve benzeri hizmetler ilgili aracın ÖTV matrahına dahil olmayacaktır. Bu sayede bir müşteri yetkili bayiden otomobil aldıktan sonra ilave bir hizmet almak istiyorsa, yetkili bayiden veya bağımsız bir kuruluştan aynı koşullarla alabilir hale geldi.

Yetkili bayiler ile piyasada aksesuar satan bağımsız kuruluşlar arasındaki haksız rekabet ortadan kalkmış oldu. 2 yıldan beri uğraştığımız ve anlatmaya çalıştığımız bir konuydu. Bir hafta önce çıkan tebliği ile bu konu netleştirilmiş oldu. Hem yetkili satıcılar hem de aksesuar satıcıları nezdinde eşit şartlar oluştu."

TALEP ARZIN ÜZERİNDE

Türkiye'nin dinamik ve genç bir ülke olduğuna dikkat çeken Ali Özerinç, otomobil ihtiyacının azalmadığını ve her yıl ülkemizin en az 700- 750 bin otomobil satışına ihtiyaç duyduğunu açıkladı.

Pandeminin yarattığı olumsuz koşullar ve lojistik maliyetlerin artması ile beraber otomobil fiyatlarının da global olarak arttığına dikkat çeken Özerinç, “Bankaların kredi musluklarını kısması tüketicilerin finans kaynağı sağlamasını olumsuz etkilese de talep hala daha arzın üzerinde. Yıl sonunda satışların 750 bin adetin altına düşmeyeceğini öngörüyorum" ifadelerini kullandı.

Özerinç, son olarak ÖTV tebliğinde yapılan düzenlemeyle ilgili teşekkürlerini ileterek şöyle konuştu:

"Ülkemizin ve Dünya’nın çok yoğun gündemleri var. Hem ulusal hem de uluslararası birçok süreci yöneten Cumhurbaşkanımız sayın Recep Tayyip Erdoğan Beyefendi’ye bu sürece destek olduğu için teşekkür ediyoruz. Bu vesile ile bizlerin taleplerini kırmadan bizi defalarca dinleyip önerilerimizi ciddiye alan Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın Dr. Nurettin Nebati’ye ve bakanlık ekibine bu yoğun gündemlerinde vakit ayırıp bu sorunu çözmelerinden dolayı sektörümüz adına çok olumlu bir ÖTV tebliği olduğunu düşünüyorum ve teşekkür ediyorum."

ÖTV İNDİRİMİ GELECEK Mİ?

"Yeni ÖTV düzenlemesi ile otomobil fiyatları düşecek mi, indirim gelecek mi?" soruları da yanıt arıyor. İşte yeni düzenleme sonrası otomobil fiyatlarında son durum ve tüm detaylar...

YENİ ÖTV DÜZENLEMESİ NEDİR?

Hazine ve Maliye Bakanlığınca, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Uygulama Genel Tebliği'nde muhtelif konulardaki ihtilaf yaşanan konulara ilişkin hususlara açıklık getirilirken, daha önce ilgili kanuna eklenen Cumhurbaşkanının motorlu araç ÖTV ve matrahlarının alt ve üst sınırını 3 katına kadar artırabilme ve sıfıra indirebilme yetkisi de uygulama tebliğine eklendi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının "Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre, muhtelif konularda düzenleme yapan Tebliğ'de özellikle ihtilaf yaşanan konulara ilişkin hususlara açıklık getirildi.

Bu kapsamda, muvazaalı olmamak kaydıyla, motorlu araç ticareti ile uğraşan ÖTV mükelleflerince taşıt tesliminden sonra aynı araç için yapılan aksesuar, boya koruma, kuaför, ek garanti ve benzeri teslim ve hizmetlere ilişkin bedellerin ÖTV'ye tabi olmadığı hususu netleştirildi.

ÖTV Kanun'u uyarınca ÖTV kapsamı dışında bırakılmış bulunan itfaiye öncü aracının mahiyeti ve taşıması gerektiği özelliklerin ne olduğu açıklığa kavuşturularak, hem bu alandaki suistimallerin hem de hatalı uygulamaların önüne geçildi. Buna göre, ÖTV kapsamında olmayan itfaiye araçlarının bu kapsamda olabilmesi için araçların bazı donanımlara sahip olması gerektiği konusu netleştirildi.

Örneğin, aracın uzaktan fark edilebilir özellikte olması, tepe lambalarının olması, taşıtlardaki zorunlu yangın tüpü ve ilk yardım malzemeleri dışında, ortalama bir yangına müdahale edilebilir boyutta yangın tüpü ile yangın yaralanmalarında kullanılacak nitelikte tıbbi malzemenin bulunduğu ilk yardım kutusunun sabit bir yerinin olması, araç içinde itfaiye öncü hizmetlerinde kullanılacak nitelikte teknik ekipmanın olması gibi hususlar Tebliğ'e eklendi.

Öte yandan 26 Ekim 2021'de yayımlanan "Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"da yapılan düzenlemeye istinaden, ÖTV tebliğindeki "Bakanlar Kurulu" ibaresi "Cumhurbaşkanı" olarak değiştirildi. Böylece, Cumhurbaşkanının motorlu araç ÖTV ve matrahlarının alt ve üst sınırını 3 katına kadar artırabilmesi ve sıfıra indirebilmesine ilişkin düzenleme uygulama tebliğinde yer almış oldu.

ARABA FİYATLARI DÜŞECEK Mİ?

Özel Tüketim Vergisi'nde (ÖTV) indirim sinyali bile ikinci elde fiyatları aşağı çekmeye yetti. 26 Ekim 2021'de yayımlanan “Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”da yapılan düzenlemeye istinaden, ÖTV tebliğindeki “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” olarak değiştirildi. Böylece motorlu araç ÖTV ve matrahlarının alt ve üst sınırını 3 katına kadar artırılabilmesi ya da sıfıra indirebilmesi yetkisi Cumhurbaşkanı'na geçti.

ARABA FİYATLARI DÜŞMEYE BAŞLADI

Olası düzenlemeyle sıfır km araçların fiyatlarının düşecek olması, ikinci el piyasasında hareketliliğe neden oldu. Otomobili yatırım aracı gören vatandaşlar ve bayilerden sıfır araç çeken galericiler fiyatları indirmeye başladı.

Yenişafak'tan Gökhan Özturan'ın haberine göre; ikinci el araç satışı yapılan internet sitelerinde ilandaki araç fiyatlarının düşüşe geçtiği görüldü. Daha önce bin lira indirime bile yanaşmayan bazı araç sahipleri 350 bin bandındaki orta segmentte 10-15 bin, 1 milyon lira bandındaki lüks segmentte ise 30-40 bin liraya yakın indirime gitti.