Piyasaların efendisi Neftçi

Tüm dünyayı sarsan ve Türkiye'yi de olumsuz etkileyen küresel dalgalanma ile ilgili olarak birçok piyasa oyuncusu ve akademisyen yorumlarda bulundu. Ancak bu yorumların büyük bölümü, dalgalanma başladıktan sonra yapılmış durum tespitleriydi.

En isabetli öngörülerle ön plana çıkan isim ise VATAN yazarı Prof. Dr. Salih Neftçi oldu. Özellikle önceki gün piyasalarda yaşanan dalgalanmanın ardından piyasalarda en çok konuşulan yazar Neftçi oldu. Küresel piyasalarda yaşanan dalgalanmayı, Prof. Dr. Neftçi, işlerin iyi gittiği Şubat ayından bu yana öngörüyor ve dikkatli olunması gerektiğim ifade ediyordu. Yazılarıyla Çin'in en çok okunan 3. ekonomi yazan haline gelen Salih Neftçi'nin tüm piyasalarda çok konuşulan ve rehber olarak kullanılan yorumlarından bazıları:

15 Şubat: Kemerleri bağlayalım mı?
Ne dedi? Bernanke bugün ilk kez dünya piyasaları karşısına çıkıyor. Oyunun kurallarında değişiklik söz konusu. Bernanke akademisyen diliyle konuşacaktır. Bugünden itibaren döviz ve faiz piyasalarında volatilitenin yükselmesini bekliyoruz.

Ne oldu? Piyasalar Alan Greenspan'den görevi devralan Fed Başkanı Ben Bernanke'nin mesajlarını anlamakta güçlük çekiyor. Bernanke'nin ardından tüm dünya piyasalarındaki dalganın boyu büyürken, gelişmekte olan piyasalar bundan olumsuz etkilendi.

6 Mart: Parti ne zaman bitecek?
Ne dedi? 2002'den bu yana finansal piyasalarda tam bir parti yaşanıyor. Artık, hiçbir riske dikkat edilmiyor. Finansal piyasalardaki bu yüksek iyimserlik Japonya para politikasını değiştirdiği zaman dönmeye başlayacak. Bu değişikliğin başlangıcı yakın.

Ne oldu? Neftçi'nin bu öngörüsünün üç gün sonrasında Japonya Merkez Bankası açıklama yaparak "sıfır faiz" politikasını terkedeceğini açıkladı. Bu açıklamanın hemen ardandan küresel likiditede daralmanın ilk işaretleri gelmeye başladı.

8 Mart: Çanlar kimin için çalıyor?
Ne dedi? Çanlar daha önce de defalarca çaldı. Bir şey olmadı. Fiyatlar ne kadar şişmiş olursa olsun, biz ne kadar "Temkinli olun" dersek diyelim, 2004'ten bu yana emerging piyasalar sürekli yukarı gitti. Yakında bir gün emerging piyasaların makul bir çizgiye gelmesi kaçınılmaz.

Ne oldu? Neftçi, küresel likiditedeki daralmayla birlikte gelişmekte olan ülkelerde satışların başlayacağının sinyalini 8 Mart'taki yazısında vermişti. Likiditenin sıkışmasının ardından başlayan satış dalgası, "çanların gelişmekte olan piyasalar için çaldığını" kanıtladı.

30 Mart: Esas sorun TCMB değil
Ne dedi? Asıl önemli olan çok uzaklarda başka bir merkez bankasında tanık olduğumuz gelişmeler. Fed'in verdiği mesaj Bernanke'nin Greenspan'den çok farklı bir çizgi izleyeceğini gösteriyor. Ekonomiyi spekülatif balonlar aracılığıyla yönetme dönemi sararız geride kalacak

Ne oldu? Türkiye'de Merkez Bankası Başkanlığı atama sürecine ilişkin belirsizlik devam ederken, Neftçi asıl sorunun yurtdışı piyasalardaki gelişmelerden kaynaklanacağını savundu. Nitekim, Merkez Bankası yönetiminin seçilmesinden sonra sorun devam etti.

6 Nisan: Cari açık öne çıkacak
Ne dedi? Büyük merkez bankaları faizleri yukarı çekmeye başladı. Japonya Merkez Bankası'nın bedava likiditeyi önümüzdeki 6 içinde azaltacağı biliniyor. Bu değişim nedeniyle cari açık veren ülkelerin paraları değer yitirirken, fazla verenlerin parası değer kazanacak.

Ne oldu? Japonya'nın para politikasında değişikliğe gitmesiyle birlikte, cari işlemler konuşunun önem kazanacağını söyleyen Salih Neftçi, cari işlemler açığı veren ülkelerin para birimlerindeki değer kayıplarının daha sert olacağını öngörmüştü.

10 Nisan: Bir satış fırsatı
Ne dedi? Düşüşlerin alım fırsatı olduğu uzunca bir dönemden çıktık Yükselişlerin satiş fırsati olarak kullanılacağı uzunca bir döneme girdik. Uluslararası piyasalarda riskleri azaltma eğilimi var. Bu aralar dışarıdan gelen haberler epey olumsuz.

Ne oldu? Salih Neftçi'nin, yatırımcıların Türkiye'nin de aralarında bulunduğu riskli ülkelerden çıkacağı uyarışını Nişan ayındaki yazısında tekrarlamıştı. Tahmin Rusya, Macaristan, Türkiye gibi tüm gelişmekte olan piyasalardak borsalarda yaşanan sert satışlarla doğru çıktı.

11 Mayıs: Rüzgar dönüyor
Ne dedi? "Dünya ve Türkiye piyasalarında büyük bir dalga mı geliyor?" Soru işaretinde belli olduğu gibi büyük bir dalga geleceğine dair bazı önemli belirtiler vardı. Bu duruma yazılarımızda değindik ve "rüzgarların değiştiğini" yazdık.

Ne oldu? Salih Neftçi piyasalarda Mayıs ayında başlayan dalgalanmalar ile birlikte, rüzgarın yönünün değiştiğini ifade etmişti. Haziran ayında da devam eden dalgalanmalar bu görüşün doğruluğunu bir kez daha ortaya koymuş oldu.