Mütevazı büyümeden önce 4.4’lük sürpriz!

Taksitlere sınır getiren düzenlemeyi Maliye Bakanı Şimşek, “Cari açık kontrol altına alınana kadar mütevazı büyümeye razı olacağız” diyerek savunmuştu. 3. çeyrek verileri mütevazı büyüme öncesi beklentileri aştı. Ancak ekonomistler tedbirlerden sonra yüksek büyümenin zor olduğunu belirtti.

Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde gaza bastı. Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) iç talep ve özel sektör yatırımlarının rüzgarıyla beklentilerin üzerinde büyüdü. TÜİK verilerine göre, Türkiye yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 4.4 büyüme kaydetti. Beklentiler büyümenin yüzde 4 çıkması yönündeydi. Türkiye böylece kesintisiz büyüme performansını 16 çeyreğe çıkardı. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “Cari açığı düşürmek için mütevazı büyüme istiyoruz” sözleri sonrası vites düşürmeden önce sürpriz büyüme yakalanmış oldu.

% 3.6’lık OVP hedefini aşacak

Ekonomik büyümenin yılsonunda Orta Vadeli Program’da (OVP) yer alan yüzde 3.6 hedefini aşması ancak yüzde 4’ün de altında kalması bekleniyor. Ekonomistler büyüme beklentisini yüzde 3.5’ten yüzde 3.8’e yükseltti ancak kredi ve taksit önlemleri sonrası yüksek büyümenin zor yakalanacağını belirtti.

İlk iki çeyrekte revizyon

TÜİK 2013 yılı ilk çeyreği için yüzde 2.9 olan büyümeyi yüzde 3’e, ikinci çeyrek için daha önce yüzde 4.4 olarak açıkladığı büyümeyi yüzde 4.5’e revize etti. 9 aylık büyüme de yüzde 4 oldu.

İç tüketim olumlu etkiledi

Takvim etkisinden arındırılmış GSYH üçüncü çeyrekte bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 4.3 arttı. Üçüncü dönemde gerçekleşen yüzde 4.4’lük büyümeyi yurtiçi tüketim 3.3 puan, stok değişimleri 1.9 puan, devletin nihai tüketim harcamaları 0.1 puan yukarı çekti. Net ihracat ise büyümeyi 2.2 puan aşağı çekti. Kamu harcamaları hız keserken, özel sektör yatırımları üst üste 6 çeyreklik daralmadan sonra yüzde 5.3 ile büyümeye geçmesi dikkat çekti.

Kişi başına düşen gelir 10.958 $

Üçüncü çeyrek büyüme verilerine göre, Türk halkı geçen yıla göre 454 dolar zenginleşti. Kişi başına düşen milli gelir 10 bin 958 dolara ulaştı. Milli gelir, 2012’de 10 bin 504 dolar olmuştu.

Babacan: OVP tahminiyle uyumlu

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, 2013’ün 9 ayında gerçekleşen yüzde 4 oranındaki büyümesinin, OVP büyüme tahminiyle uyum gösterdiğini belirtti. Üçüncü çeyrekte GSYH’nin bir önceki yılın aynı dönemine göre reel olarak yüzde 4.4 artış gösterdiğini söyleyen Babacan, şöyle devam etti: “Türkiye 2009 yılı son çeyreğinden itibaren sürdürdüğü kesintisiz büyüme sürecine 2013 yılı üçüncü çeyreğinde de devam etti. Diğer taraftan, 3. çeyrekte ekonomi bir önceki çeyreğe göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak yüzde 0.9 büyüme kaydetti.”

İlk hedefimizi yakalarız

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, “OVP’de yüzde 4 hedef koymuştuk sonra bunu yüzde 3.6 olarak revize ettik. Ama bu tablo gösteriyor ki Türkiye, OVP’deki başta koyduğu yüzde 4’lük hedefi yakalayacak bir performansa sahip olacak” dedi. Avrupa’da işsizliğin tarihi seviyelere ulaştığı bir dönemde, Türkiye’nin büyümede istikrarını koruyarak, önemli bir istihdam artışı da sağladığına işaret eden Ergün, 2009’dan bu yana 6 milyon kişiye iş bulduklarını ekledi.

Çağlayan: % 3.6’nın üzerine çıkar

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, ekonominin 3. çeyrekte yüzde 4.4 ile 16 çeyrektir büyümesini devam ettirdiğini belirterek, “Dış konjonktürdeki gelişmeler 4. çeyrekte büyümemizi olumlu etkileyecek. 2013 genelinde büyüme yüzde 4’e yakın olabilir” diye konuştu. Çağlayan, şunları kaydetti: “Sanayi üretimindek gelişmeler, bu büyümeyi yakalayacağımızı gösteriyordu. 4. çeyrek büyüme biraz daha düşük gelebilir ama yine de yılı yüzde 3.6 olan OVP hedefinin üzerinde tamamlarız.”

En büyük sorun cari açık

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye ekonomisinin en önemli sorunlarından birinin cari açık olduğunu ve makro finansal istikrarı korumak için cari açığı kontrol edilebilir seviyelerde tutmanın şart olduğunu belirtti. Şimşek, “Orta vadede küresel ekonominin daha hızlı büyümesi ve komşu ülkelerin siyasi istikrara kavuşması dış ticaret dengelerimizi olumlu yönde etkileyecek” dedi.

‘Gezi’ olmasaydı % 4.8’i devirirdik

Yapı Kredi Başekonomisti Cevdet Akçay, “Gezi olayları olmasaydı 4.8’i devirirdik biz. Gezi olayları ve Fed’in varlık alımlarını durdurması operasyonu birleştiğinden yani Haziran’dan itibaren Türkiye ekonomisinde varlık fiyatlarında sıkıntı çektik” açıklamasını yaptı.

İhracat, büyümeye negatif katkı verdi

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, büyümenin beklentileri aştığını söyledi. Büyükekşi, “3. çeyrek büyümesine toplam net ihracatımız, ne yazık ki yeterli katkıyı veremedi. İthalatta yaşanan artışın etkisiyle üçüncü çeyrekte net ihracatın büyüme 2.2 puan negatif katkı verdi” dedi.

Büyümeye özel sektör dopingi

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, üçüncü çeyrekte büyümenin dengeye oturmuş göründüğünü belirtti.

Bahçıvan, şunları belirtti: “Özel sektör yatırımlarında görülen yüzde 5.3’lük artış sevindirici. Büyümenin dinamosunun yine iç talep olduğu görülüyor.”