Merkez Bankası ne kadar faiz indirecek? 16 Ocak'ta...

Dikkat ederseniz başlıkta; Merkez Bankası (MB) faiz indirecek mi değil; ne kadar indirecek diye soruyorum. Bu hafta Para Politikası Kurulu (PPK) 2020 yılının ilk toplantısını 16 Ocak’ta yapacak. Milliyet'ten Ali Ağaoğlu Merkez Bankası faiz indirimi ile ilgili bir yazı kaleme aldı. İşte o yazı...

Geçtiğimiz birkaç yıldan farklı olarak PPK bu yıl “her ay” toplanacak. Bir yandan iyi, diğer yandan çok da iyi olmayan bir karar! Her ay, dinamik tepki vermek adına değişiklik olumlu olarak değerlendirilebilirken, diğer yandan her ay “tepki verilmesi gereken” bir para politikasına sahip olmak çok da arzulanan bir durum olmasa gerek. Şimdilik bu tartışmayı bir kenara bırakalım...

“İşgören faiz” olarak tanımladığım bir faiz var! Merkez Bankası’nın belirlediği politika faiz(ler)i her ne olursa olsun, “işgören faiz” piyasalarda vücut bulan, hayata geçen faizi temsil ediyor.

Faiz artırmakta geç kalan Merkez Bankası’ndan önce işgören faizleri yükselten ve Merkez’i bir anlamda faiz artışlarına zorlayan 2018 piyasasının tersine; kamu bankalarının ardına takılan özel bankaların da son aylarda/haftalarda verdikleri kredilerde uyguladıkları faizler, politika faizlerinden oldukça farklı.

‘İşgören faiz’ kaç?

İşgören faiz 2018’de politika faizinden yüksek iken, bu aralar daha düşük. 3 aylık kredi faizinin yüzde 10.00 - 10.50, 6 aylık kredi faizinin yüzde 10.50 - 11.50 arası bulunduğu ortamda, MB’nin haftalık politika faizi yüzde 12.00’de.

Her ne kadar cari faiz kamu bankaları eliyle bu seviyelere gelse de özel bankaların da kredi yarışına katılması cari faizi “işgören faiz” statüsüne getiriyor. Küresel gelişmeler ne olursa olsun, iki faiz bir şekilde yakınsayacaktır.

Yakınsama MB’nin politika faizine mi, yoksa piyasadaki “işgören faiz” seviyesine mi olacak diye bakıldığında politik öncelikler MB politika faizinin, piyasa faizine yakınsayacağını söylüyor.

MB’nin düzenli beklenti anketinde ‘gelecek x dönemde faiz ne olur?’ diye bir soru var. Ankete katılanlar buna kendi görüşlerinin yanı sıra MB’nin ve politikacıların nasıl bir yol izleyeceğini göz önüne alarak yanıt veriyorlar.

100 puan olur mu?

Aynı ankete ‘gelecek x dönemde sizce faiz ne olmalı?’ diye bir soru eklenmeli diye yıllar önce bir öneri yapmıştım. Eğer bu sorular yılın ilk toplantısı için sorulsaydı, iki sorunun iki farklı yanıtı olurdu. Büyük ihtimalle faizler ne olmalı sorusunun yanıtı, aynı kalır olurken; ne olur sorusunun yanıtı da düşer olurdu.

2019 enflasyonu yüzde 11.84 ile MB’nin yüzde 12’lik yıl sonu tahmininin altında geldi. Baz etkisinden dolayı yılın ilk yarısında çok fazla düşmesi beklenmiyor. Bu açıdan politika faizlerinin yatay seyretmesi, enflasyonda düşüş başlarken indirilmesi daha doğru bir politika kararı olurdu. Ancak öyle mi olacak? Sanmıyorum!

Büyük ihtimalle MB “önden yüklemeli faiz indirimi(!)” politikasına devam ederek 100 baz puan indirime gidecek diye tahmin ediyorum. Ne olmalı değil, ne olurun tahminini yapıyorum. Tek haneye kadar en azından 275 baz puanlık bir yol var. Hepsini tek seferde yapmadığı, aylara yaydığı bir durumda bu aya 100 baz puan ayrılacağını tahmin ediyorum.