Maliye'den korkmadıkları için açlık sınırının altında yaşıyorlar

Gelirler Genel Müdürlüğü'nün 2003 yılı gelir vergisi beyanname sonuçları, Türkiye'de vergi kayıp ve kaçağının had safhaya ulaştığını ortaya koydu. Vergi barışına yönelen mükellefler, bu defa normal vergilerini ödemekten kaçındı.

Gelir vergisi genel beyan dönemi olan Mart ayında işadamları ile doktor, avukat, mimar, mühendis gibi serbest meslek erbabının oluşturduğu 793 bin 311 kişi 2002 yılı gelirleri için bildirimde bulundu.

Gelirlerde indirim
Bu mükelleflerin toplam gelirleri 3 katrilyon 508 trilyon 761 milyar lira, bunun vergisi ise 1 katrilyon 58 trilyon 617 milyar lira olarak belirlendi. Böylece beyannameli gelir vergisi mükelleflerinin ortalama yıllık geliri 4 milyar 422 milyon 933 bin lira, ortalama vergileri de 1 milyar 334 milyon 429 bin lira oldu. 2002 yılı Mart ayında da bir önceki yıl gelirleri için 792 bin 335 adet beyanname verilirken, toplam gelir 3 katrilyon 769 trilyon 131 milyar lira, toplam vergi de 1 katrilyon 88 trilyon 254 milyar lira olarak gerçekleşmişti. Bu şekilde enflasyonun toptan eşyada yüzde 30.8, tüketici fiyatları bazında ise yüzde 29.7 olarak ilan edildiği 2002 yılında, vatandaşa sunulan mal ve hizmetlerin fiyatları da asgari bu oranda arttırılırken, işadamları ve serbest meslek erbabı, hayat standardının kalkmasını da fırsat bilip gelirlerinde indirime gitti.

Doktor kazanmıyor
Yaptıkları her işlemi belgelendirmek zorunda olan noterler ile kamuya ilaç satışları karşılığı mutlaka fatura düzenleyen eczacıların özel durumları dikkate alındığında, gelirini arttıranlar küçük bir grupla sınırlı kaldı. Sonuçta çok kazananlar çok vergi vermek yerine gelirini düşürme yoluna gitti ve normal vergisini bile ödemedi.

2003 yılı gelir vergisi beyanları, açlık sınırının 460 milyon 161 bin lira, yoksulluk sınırının ise 1 milyar 398 milyon lira olarak hesaplandığı Türkiye'de işadamlarının, doktor ve avukatların, lokantacıların ne kadar düşük bir gelirle yaşamak zorunda kaldıklarını da gözler önüne serdi. Beyanlarına göre: Türkiye'de sadece noterler, ecza ve ilaç depoları,
eczacılar, deterjan sanayicileri, sanatçılar ve akaryakıt bayileri yoksulluk sınırının üzerinde gelir elde ederek, normal bir yaşam sürebiliyor.

Çok özel çapraz denetim
Bir diş çekiminin en ucuz semtte bile 30 milyon liradan başladığı Türkiye'de, diş hekimlerinin ortalama 150 milyon lira aylık kazanç beyan etmesi oldukça dikkat çekiciydi. Beyana göre dişçilerin aylık kazancının döviz karşılığı 100 doları ancak buldu.

Gelirler Genel Müdür Vekili Osman Arıoğlu, mükelleflerin beyanları üzerinde kapsamlı bir değerlendirmede bulunduklarını bildirdi. Arıoğlu, "Beyan ettikleri gelir açısından en düşüklerden başlayarak yukarıya doğru bütün mükellefleri tek tek inceleyeceğiz. Hızlı denetim programı ile kim ne kazanmış, ne harcamış, ne bildirmiş bunları çapraz kontrole alacağız" dedi. Doktor ve avukatlara yönelik özel bir denetim başlattıklarını hatırlatan Arıoğlu, mobilya ve konfeksiyon gibi kayıt dişiliğin yoğun olduğu sektörleri de ayrıca büyüteç altına aldıklarını vurguladı.