Kül geliyor, asit yağmuruna dikkat!

İzlanda’da faaliyete geçen yanardağ sadece uçakları değil insan sağlığını da tehdit etmeye başladı. Şiddetli rüzgar nedeniyle kül bulutlarının Türkiye’nin batı bölgelerine ulaşacağı belirtilirken uzmanlar özellikle çiftçileri asit yağmuru konusunda uyarıyor



İzlanda’da kül püskürtmeye başlayan Eyjafijallajokull Yanardağı, önce uçak seferlerini vurdu. Dün Eyfyallayöküll’ün azalması beklenen volkanik faaliyetleri daha da artınca havayolu ulaşımındaki aksaklıkların daha da artması endişe yarattı. 15 bin metre yüksekliğe kadar ulaşan kül bulutu 4 bin kilometre yol kat ederek Türkiye sınırlarına dayandı. Bu konudaki ilk uyarıyı İngiliz Meteorolojisi dünyaya flaş haber geçerek yaptı: Rüzgar hızı arttı. Volkanik kül bulutları Avrupa üzerinde ilerliyor. Bu gece (dün gece) Yunanistan’a ulaşabilir... Yarın akşamdan itibaren Türkiye’ye Ege üzerinden girmesi tahmin edilen kül bulutları hem doğayı hem de insan sağlığını tehdit ediyor.

Rüzgara bağlı

Meteoroloji Genel Müdürü Mehmet Çağlar, kül bulutlarının Türkiye’ye salı gecesi giriş yapacağını söyledi. Kül bulutlarının dün itibariyle uzak mesafede olması nedeniyle etkisinin olmadığını belirten Çağlar, “9-10 bin metre yükseklikteki jet dediğimiz hızlı rüzgar akımları kül bulutlarını İzlanda üzerinden Türkiye’ye doğru sürüklüyor. Atmosferdeki sirkülasyondan dolayı güneye doğru iniyor. Türkiye’nin kuzeybatı kesimlerini az da olsa etkileyebilir diye tahmin ediyoruz. Bunu söylemek için biraz erken. Atmosfer değişebilir, volkanik etkiler değişebilir” dedi.

Bulutlar yağmurla geliyor

VATAN’ın sorularını yanıtlayan İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Miktad Kadıoğlu ise kül bulutlarının hareketini incelediğini ve hava akımlarında bir değişiklik olmazsa, yanardağın ortaya çıkardığı kül bulutlarının salı günü Türkiye’ye ulaşacağını söyledi. Ege Bölgesi’nden girecek kül bulutunun Karadeniz kıyılarına kadar etkili olacağını belirten Kadıoğlu, başka bir tehlikeye daha dikkat çekti. Kadıoğlu özellikle haftasonu Ege’de etkili olmaya başlayacak sağanak yağışın haftaiçi de devam edeceğini belirterek, kül bulutlarının yağmur bulutları ile temasa geçme ihtimalinin çok yüksek olduğunu söyledi.

Asit yağmurları olabilir

Kadıoğlu, kül bulutlarının yağmurla karşılaşması durumunda asit yağmurlarının ortaya çıkabileceğini söyledi: “Kül bulutlarının içinde kükürt bulunuyor. Kükürt suyla birleştiğinde ise ortaya sülfirik asit çıkar. Kül bulutu İzlanda’dan geldiği için yoğunluğu çok fazla olmayabilir. Bu yüzden asit yağmuru insanları doğrudan etkilemeyebilir. Ancak bu yağmur özellikle doğaya çok büyük zarar verecektir. Tarlalardaki ekinleri olumsuz etkileyecektir. Kül bulutlarının Ege’den gelecek olması ise en verimli toprakları tehdit altında bırakacak. Bunun dışında göller ve binalar da zarar görür.”

Farklı düşünen de var

Hacettepe Üniversitesi Çevre Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cemal Saydam ise, kül bulutuna ilişkin, “Bu patlamanın etkilerinin Türkiye’yi teğet geçeceğini düşünüyorum” dedi. Önümüzdeki günlerde sıcak havanın etkisine girecek Türkiye’nin bu kül bulutundan çok fazla etkileneceğini düşünmediğini kaydeden Saydam, “Kül bulutlarının, Türkiye’ye gelene kadar önemli oranda seyrelmesi bekleniyor. Özellikle Türkiye’yi sağlık açısından etkilemesi neredeyse imkansız” dedi.



1915’te yaz olmamıştı




İTÜ Öğretim üyesi Prof.Dr. Orhan Şen yaşanan doğa olayının olası etkilerini şöyle anlattı: 1915’te Endonezya’daki volkan patlamasında o yıl yaz yaşanmadı. Onun için bu olaydaki bir önemli etkisi de budur. Yani İzlanda’daki volkan kül püskürtmeye devam ederse bu yaz serin geçecek, kış da daha çetin olacak. Bu soğuma Türkiye’yi de etkileyecek. Bizi neden etkileyecek derseniz? Bize kış aylarında gelen soğuk hava sistemi genellikle İzlanda gibi alçak basıncın olduğu bölgeden gelir. O yüzden orada hava soğuksa bize geldiği için hava soğuyacaktır.



Günde 7500 ton Püskürtüyor


Bİlİm adamlarının yaptığı hesaplamalara göre Eyfyallayokull buzulundan günde 7 bin 500 ton sülfürik asit ve cam partikülleri püskürüyor. İzlanda Üniversitesi’-nden jeolog Magnus Tumi Gudmundsson, yanardağda buzul olduğu müddetçe, daha fazla kül bulutu oluşabileceğini ifade etti. Kül bulutları, magmanın, volkanın erittiği buzulların hızla soğumasıyla meydana geliyor.



33 bin uçuş iptal


Saatte 40 kilometre hızla hareket eden kül bulutu Avrupa’ya yapılan okyanus aşırı seferleri de felce uğrattı. Avrupa hava sahasının güvenliğinden sorumlu kuruluş Eurocontrol, kül bulutlarının etkisinin en az 24 saat daha sürebileceğini açıkladı. Bir günlük maliyeti 200 milyon dolar olan uçuş iptalleri yüzünden yüzbinlerlece yolcu kiralık araç, tren bileti ve otel odası bulmak için kıyasıya mücadele veriyor. Avrupa genelinde tüm otellerin ful kapasite dolduğu belirtiliyor. Hava sahasını kapatan ülkelerin sayısı 30’a ulaştı. 30 bin uçak seferi yapılamadı. Bu işten en karlı taksiciler çıktı. Avrupa’nın 16 ülkesi arasında müthiş bir taksi trafiği yaşanıyor.