Krizde işçi çıkartılmayacak
Küresel krize karşı güçlü durmak isteyen şirketler yeni stratejilerini kilit pozisyonlara yönelik eleman alımı olarak belirledi. Finans ve otomotiv sektörleri başta olmak üzere dünya devlerinin işçi çıkardığı kriz ortamında Türk şirketleri, finans yöneticileri başta olmak üzere, finansal konulardaki stratejik pozisyonlarla risk yönetimi gibi alanlarda eleman arıyor.
Durgunluğu bir fırsat olarak gören bazı firmaların bu dönemde hem giriş hem de orta seviyede eleman alımlarını artırdığına işaret eden insan kaynakları uzmanları, özellikle 2001 krizini yaşamış tecrübeli orta ve üst kademe yöneticilere talebin yükselişte olduğunu belirtti. Uzmanlar, artan talebin arkasındaki en önemli nedenlerden birinin ise olası bir kriz ve işsizlik durumuna karşı yöneticilerin ücret beklentilerini 6-7 ay öncesine göre ortalama yüzde 20 aşağı çekmeleri olduğunu söyledi. Yönetici alımlarının en fazla ivme kazandığı sektörlerlerin başında ise, finans, perakende ve otomotiv geliyor.
Deneyimli yöneticiye talep var
Dünya iş piyasalarında şu anda yaşanan telaşın Türkiye'de 2001 krizi sırasında yaşandığını söyleyen Arche Danışmanlık Yönetici Ortağı Tülin Çalhan, "Türk şirketleri geçmişten tecrübeli olduğu için mevcut gelişmelere sert tepki vermiyor. Bu durum istihdam piyasalarına da yansıdı. Yeni eleman alımlarında durma değil, ancak bir beklemeden söz edebiliriz" dedi. Belli pozisyonlara alımlarda ise bir hızlanmanın göze çarptığına dikkat çeken Çalhan, "Şirketlerde özellikle finansal konulardaki stratejik pozisyonlara yönelik alımlarda artış var. Örneğin, bankacılıkta başta kredi değerlendirme pozisyonları olmak üzere, diğer sektörlerde ise risk değerlendirme ve risk yönetimine yönelik pozisyonlara eleman alımında artış söz konusu" diye konuştu.
Üst düzey yönetici seçme ve yerleştirme firması Antal International'ın Türkiye Genel Müdürü Mine Batıyel ise firmaların bu dönemde 2 farklı şekilde davrandığını belirterek, şöyle konuştu: "Bunlardan biri, krizi fırsat gören firmalar. Gerek finansal gerekse insan kaynakları açısından sağlam yapıya sahip firmalar, böyle dönemlerde bünyelerine kalifiye eleman katmayı planlıyor. Bu eleman alımları sadece üst düzey değil, hem giriş hem de orta seviyede olabiliyor. Kriz beklentisi içindeki şirketlerin üst düzey pozisyonlara yönelik alımlarında da artışlar söz konusu. Geçmişte kriz tecrübesi olan yöneticilerin bu tecrübelerinden faydalanabilmek için bu tür deneyimli yöneticilere talep artıyor."
Ücret beklentisi yüzde 20 geriledi
İnsan kaynakları uzmanı Pembe Candaner de şirketlerin işten çıkarma yerine, soğukkanlı davranma eğiliminde olduğunu, hatta bazı firmaların bu durumu bir fırsat olarak değerlendirdiğini kaydetti. Candaner, "Böyle bir ortamda şirketlerde kendilerine akıl verebilecek, stratejik olarak faydalı olabilecek deneyimli kişilere talep arttı. Çünkü şirketler 'bu zor durumdan beni kim kurtarabilir' arayışı içinde. 'Yarın kriz bitince bu kişileri daha pahalıya alabilirim' düşüncesiyle uzman pozisyonları ile yönetici konumuna yönelik alımları şu anda yapma eğilimindeler. Uzman ve yönetici pozisyonlarına yönelik ücret beklentileri son birkaç ayda yüzde 20 oranında düştü" dedi. Candaner, özellikle finans, perakende ve otomotiv sektörlerindeki orta ve üst kademe pozisyonlarda hareketlilik var" diye konuştu.
14 ülke arasında eleman alımında Türkiye birinci
Uluslararası danışmanlık firması Antal International ile Prometheus Danışmanlık tarafından hazırlanan 2 ayrı rapor da, Türkiye'deki şirketlerin eleman çıkarmak bir yana, krizi insan kaynakları açısından bir fırsat olarak değerlendirdiğini ortaya koyuyor.
Üst düzey yönetici seçme ve yerleştirme konusunda dünyanın önde gelen firmalarından Antal International'ın 14 ülkeyi kapsayan raporuna göre, Türkiye'deki firmaların yüzde 73'ü ekonomik ortama rağmen hala işe alım yapıyor. Yönetim ve profesyonel çalışan kadrolarına yönelik bu oran, batı Avrupa ve Avrasya bölgesi için en yüksek oran. 14 ülkedeki bin 500 büyük firmanın katılımıyla gerçekleştirilmen "Global Enstantaneler" araştırmasına göre ekonomideki olumsuz gidişin çalışanlara olan talepte azalmaya neden olduğu İngiltere'de ise bu oran sadece yüzde 31. Türkiye'deki yüzde 73'lük orana karşın işverenin işe alımları sürdürme oranı Almanya'da yüzde 57, İspanya'da yüzde 63, İtalya'da ise yüzde 70. Antal International Türkiye Genel Müdürü Mine Batıyel, "Ekonomik sorunların baş gösterdiği dönemleri firmalar ihtiyaç duydukları nitelikli elemanları kendilerine çekmek, hatta diğer şirketlerden transfer etmek için kullanıyor" dedi.
İnsan kaynakları danışmanlık şirketi Prometheus'un 7 il ve 120 şirket arasında yaptığı bir başka araştırmaya göre ABD ve Avrupa'daki şirketlerin aksine Türkiye'deki şirketlerin küresel krize karşı aldıkları önlemler arasında eleman çıkarma bulunmuyor. Prometheus Genel Müdürü Yücel Atış, "Araştırmaya katılan şirketlerin yüzde 65'i 'ekim ayı içinde eleman çıkarma gündeminizde mi?' sorusuna, 'hayır' derken, yüzde 15'i eleman çıkarmak için ön çalışma yaptıklarını açıkladı" dedi.
İşçi boş oturmuyor departman değiştiriyor
Şirketlerin büyük bir kısmı 2001 krizi sırasında da eleman çıkarmamak için insan kaynakları politikalarına yönelik çeşitli uygulamaları hayata geçirdi. Örneğin Bosch, haftada 5 günlük çalışma süresini 4 güne indirmiş, çalışanlarla da maaşların 4 gün üzerinden ödenmesi için anlaşmaya varmıştı. Yine dünya otomotiv devi Volswagen, üretimini düşürme kararı aldığında o bantta çalışan işçileri işten çıkarmamak adına, farklı departmanlarda istihdam etme yoluna gitmişti.
Bunun gibi örnekler iş dünyası için mevcut küresel krizde yol gösterici oldu. Çalışanların yıllık izinlerini kullanmaları ya da erken emekliliğe teşvik edilmesi de şirketlerin işten çıkarmalara alternatif olarak başvurduğu yollar arasında bulunuyor. 2001'de kriz tecrübesini yaşayan Türk iş dünyası, mevcut global krizde işgücünü yönetmekte yurtdışındaki örneklere göre çok daha başarılı. İşçi çıkarmamak için alternatif politikaları hayata geçiren şirketler, çalışanları üretimin azaldığı bantlardan diğer bölümlere kaydırmaktan, çalışma gün ve saatlerini düzenlemeye kadar bir dizi tedbire başvuruyor.
Eleman çıkarmamak için insan kaynaklarına yönelik bir dizi tedbiri hayata geçirdiklerini anlatan YKM Yönetim Kurulu Üyesi Nuşin Oral, "Part-time eleman sayısını artırarak çalışma saatlerini yeniden ayarladık. Vardiyaları gözden geçirdik, gereksiz ya da fazla mesaileri kaldırdık. Böylece milyon YTL seviyesinde tasarruf sağlamayı planlıyoruz. Bu sayede, eleman çıkarma gibi bir zorunlulukla karşılaşmayacağız" dedi. Dalgakıran Kompresör Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran da, "Eleman çıkarmamak için içerideki satış elemanlarını farklı alanlara kaydırıyoruz. Özellikle bayi ağına ağırlık veriyoruz" dedi. (REFERANS)
