Kiralık işçi devri

İşçilerin kiralanmasını sağlayan ‘özel istihdam büroları yasa tasarısı’ dün sabaha karşı Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildi. Düzenlemeye göre, geçici iş ilişkisi, özel istihdam büroları vasıtasıyla kurulabilecek. Türkiye İş Kurumu’ndan yetki alan özel istihdam büroları, işveren ile sözleşme yaparak işçisini geçici olarak işverene devredecek. Kiralık işçiyi çalıştıranlar, iş hukuku bakımından işveren olmayacak.

Maksimum süre 8 ay

Düzenlemeyle işyerindeki başka işçilerin hamilelik, askerlik, yıllık izin ve hastalık hallerinde, mevsimlik tarım işlerinde ve ev hizmetlerinde kiralık işçilik uygulaması yapılabilecek. Aralıklı olarak gördürülen işlerde, iş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya işletmenin iş hacminin öngörülemeyen şekilde artması veya dönemsellik arz eden iş artışları halinde, en fazla 4 ay süresince kiralık işçi çalıştırılabilecek. Geçici işçi sağlama, toplam 8 ayı geçmemek üzere en fazla 2 defa yenilenebilecek. Sürenin sonunda aynı iş için 6 ay geçmedikçe geçici işçi çalıştırılamayacak. Grev ve lokavt uygulaması sırasında kiralık işçi çalıştırılamayacak. Kamu kurum ve kuruluşlarında, madenlerde kiralık işçi çalıştırılamayacak. Toplu işçi çıkaran işyerlerinde ise 8 ay sonra işçi kiralanabilecek.

1 işçisi olan esnafa kiralık 5 işçi serbest

Yasaya göre, kiralık olarak çalıştırılacak işçi sayısı toplam işçi sayısının dörtte birini geçemeyecek. Ancak 10 veya daha az işçi çalıştırılan işyerleri için 5 işçiye kadar kiralık işçi çalıştırılabilecek. Bu kapsamdaki işyerlerinin sayısının 1.5 milyona ulaştığı ve toplam işyerlerinin yüzde 85’ini oluşturduğu belirtiliyor. Yasa 2009 yılında Meclis’ten geçmiş, dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül sendika temsilcileriyle görüştükten sonra “işçilerin emeğinin istismarına ve çalışma barışının bozulmasına yol açabileceği” düzenlemeyi gerekçesiyle veto etmişti.

Hindistan’da her 2 işçiden 1’i kiralık

Yasa tasarısın gerekçesinde kiralık işçi uygulamasının yaygınlaşmasıyla, son 20 yılda özellikle Avrupa’da bu kapsamda çalışan işçi sayısında artış görüldüğü savunuldu. Çalışanlar içinde özel istihdam büroları aracılığıyla çalışanların oranının AB’de yüzde 1.7, ABD’de yüzde 2.1, Japonya’da yüzde 2 olduğu kaydediliyor. Kiralık işçilerin toplam işçilere oranının en yüksek olduğu ülke yüzde 50 ile Hindistan görünüyor. İspanya yüzde 31, Meksika yüzde 10, Filipinler yüzde 11 ile yüksek diğer ülkeler.

Sistem nasıl işleyecek?

- İş ve işçi arayanlar özel istihdam bürolarına başvuracak.

- Bürolar işveren ile işçi kiralama, geçici işçi ile de iş sözleşmesi imzalayacak.

- İşveren sözleşme karşılığında büroya bir bedel ödeyecek. Özel istihdam bürosu bu bedelden komisyonunu aldıktan sonra işçinin ücretini ödeyecek.