Kira zammında yüzde 25 sınırı için kritik detay!
Son yıllarda hızla artan kira fiyatları ev sahibi ve kiracı arasında büyük sorunlara yol açtı. Ev sahiplerinin yaptığı zamları yüksek bulan kiracılar, mahkemenin yolunu tuttu. Yığılan taleplerle davalar artarken, kiralara yüzde 25 zam sınırlaması getirildi. Ancak birçok ev sahibi bu sınırlamanın üstünde zam yapmaya devam etti.Tüketici Konfederasyonu Başkan Vekili Avukat İbrahim Güllü, bu durumlarda izlenmesi gereken yollara ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.
İREM NUR KAYA | gazetevatan.com
Ev sahibi ve kiracılar arasında son zamanlarda en sık karşılaşılan sorunlardan biri de kiralara getirilen yüzde 25 zam kısıtlaması oldu. Türkiye’de artan kiralar nedeniyle kiracılar evden çıkmak istemiyor, ev sahipleri de yüzde 25 sınırına uymuyor. Bu durumda kiracı haklarını bilmiyor evden çıkmak ya da kirasına yüksek oranda yapılan zammı kabul etmek zorunda kalıyordu. Tüketici Konfederasyonu Başkan Vekili Avukat İbrahim Güllü, konuyla ilgili gazetevatan.com’a önemli açıklamalarda bulundu.
Konutlarda kira artış oranını yüzde 25’te sınırlayan düzenlemenin 10 Haziran 2022 tarihinde yürürlüğe girdiğini ve en son yapılan düzenleme ile 1 Temmuz 2024 tarihine kadar uzatıldığını belirten Avukat İbrahim Güllü, “TBMM'nin 8 Haziran 2022 tarihli genel kurulunda kabul edilen geçici kanunla, kira sözleşmelerinde kira bedelinin artışına ilişkin anlaşmalara yüzde 25 oranında bir üst sınır getirildi. Türk Borçlar Kanunu'na eklenen geçici maddeyle getirilen yüzde 25'lik kira artış sınırlaması, konutlarla sınırlı olarak getirilmişti. Bu düzenleme halen devam ediyor. Yani konutlar dışındaki işyerlerinde bu sınırlama söz konusu değil. Dolayısıyla bu noktada eşitlik ilkesine aykırılık olduğu yada işyerleri açısından eksiklik olduğu söylenebilir. Sosyal adaletin de sağlanabilmesi için sınırlandırmanın işyerleri içinde geçerli hale getirilmesi gerekir.” dedi.
KİRACI HAKLARINI BİLMELİ
Kiracıların, yasal sınırdan daha yüksek yapılan zammı kabul etmemesi gerektiğini belirten Güllü, “Ev sahipleri güçlü olan taraf. Kiracılar üzerinde bu sınırlandırmayı aşmak için kullanabileceği tahliye taahhüdü, ihtiyaç sebebiyle tahliye, kira tespit davası açma imkanlarına sahip.
Kiracılar ev sahiplerinin yasal sınırı aşan taleplerini kabul etmemeli. İhtiyaç sebebiyle tahliye davaları yaklaşık 2 yılı bulmakta. Yine ev sahipleri 5 yıl geçmeden kira tespit davası açamazlar. Ev sahipleri komşu dairelerde yapılan artışları referans alarak kendi kiraladığı yerler içinde haksız taleplerde bulunuyorlar. Kiracı haklarını bilir ve kullanırsa bu baskılara karşı koyma imkanına sahip olacaktır.
Tahliye taahhüdünün olması ise kiracının elini çok zayıflatan bir husus. Tahliye taahhütleri genellikle boş olarak verildiğinden ev sahibinin inisiyatifine bağlı olarak doldurulmaktadır. Yeni daireye giren kiracılara tavsiyemiz hiç gecikmeden bir ihtar ve bildirimle tahliye taahhüdünün geçersizliğini yani kiralana girmeden önce vermek zorunda kaldığını belirtmeleri. Bu bildirimi kısa sürede yapmazlarsa tahliye taahhüdüne onay vermiş yani kabullenmiş olarak mahkemeler kanaat getirebilir." açıklamasında bulundu.
ZAMAN AŞIMI 5 YIL
Güllü, yüzde 25’ten daha fazla zam yapmak zorunda kalan kiracının tahliye durumunda fazla ödediği parayı talep edebileceğini belirterek, ”Kanuni düzenlemeler tarafları bağlar. Eğer kiracı yeni bir sözleşme ile kira bedelini belirlememişler ve kira bedeli yasal sınırın üstünde ödemişler ise tahliye olduktan sonra yada kirada otururken geri talep edebilirler. Kira alacaklarında zaman aşımının 5 yıl olduğunu da unutulmamalıdır.” diye konuştu.
SÖZLEŞMEDE BELİRTİLEN MİKTARDA ARTIŞ YAPILMALI
Yasal sınırın üzerinde yapılan artışların kontratta belirtilmemesi halinde kiracının yapması gerekenleri aktaran avukat Güllü,”Kontratta belirtilen kira bedeli üzerine her yıl kira sözleşmesinde belirtilen miktarda artış yapılarak kira bedeli belirlenir. Kiracı fazla ödeme yaptığını ancak yazılı belge (el yazısı, banka dekontu, makbuz vs) ile kanıtlayabilir.” dedi.
BELGESİZ ÖDEMELERDEN UZAK DURUN
Ev sahipleri genellikle vergi yükümlülüğünden kaçmak için kirayı elden almayı tercih ediyor ve kiracıları elden ödemeye zorluyor. İhtilaf halinde kira bedelinin ödendiğini ispat yükü kiracıya ait. Elden kira ödemek kiracı için çok büyük sıkıntılar doğurur. Ev sahibi almış olduğu kirayı tahliyeyi gerçekleştirmek için almadım diyerek icra takipli tahliye işlemlerine başlayabilir. Bu konuda tanık da dinletilemez. Bu da doğal olarak ya kiracının ödediği parayı tekrar ödemesine yada tahliye kararının çıkmasına neden olur. Kiracılar belgesiz ödemelerden uzak durmalıdır.
