İran gazı Şubat’a kadar yok

78 milyon metreküp doğalgaza eşit 130 bin metreküp LNG taşıyan Cezayir bandıralı Radane Abana adlı gemi Egegaz’a yönlendirildi

İran gazının kesilmesiyle doğalgaz teminini bıçak sırtında yürüten BOTAŞ, İran’dan Şubat ayı sonuna kadar gaz alamayacağı tahminiyle yeni bir kriz planı hazırladı.

Gemi rota değiştirdi

BOTAŞ, doğalgaz temininde sıkıntı yaşanmaması için yaklaşık 40 günlük bir çözüm planı hazırladı. Başbakan Erdoğan’ın devreye girmesiyle Türkiye’ye geçtiğimiz Pazartesi yeniden gaz vereceğini söyleyen İran, bu taahhüdüne de uymamış, Başbakan Erdoğan’ı da mahçup etmişti. Pazartesi’den itibaren İran’dan doğalgaz gelmeyeceğinin anlaşılması üzerine bir yandan Türkmenistan bir yandan da İranlı yetkililerle görüşen BOTAŞ, İran gazından Şubat sonuna kadar umudunu kesti. Bu kapsamda Ocak’ın son haftası, Şubat ayının ikinci haftası ve Şubat’ın son haftasında doğalgaza çevirerek, sisteme sokmak üzere spot piyasadan 3 ayrı partide alınacak LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) arayışı başladı. Spot piyasada şu anda kış koşulları tüm ülkelerin LNG talebini artırdığı için, sıvılaştırılmış doğalgazı, en yüksek fiyatı veren alabiliyor.

İran’ın Pazartesi günü doğalgaz vermeye başlamayacağı anlaşınca BOTAŞ, spot piyasada fiyat pazarlığına çıkarak Cezayirli bir LNG tankerini kapattı ve tankeri Egegaz’a yönlendirdi. Böylece bu haftaki gaz yokluğunda Türkiye’nin imdadına Cezayir bandıralı “Radane Abana” isimli tanker yetişmiş oldu. Spot piyasadan bulunan 130 bin m3’lük LNG taşıyan tanker Egegaz’a yükleme yaptı.

3 tanker daha lazım

130 bin m3 LNG, doğalgaza çevrildiğinde miktarı 600 kat artıyor. Buna göre Radane Abana’nın Türkiye’ye getirdiği doğalgaz 78 milyon m3’e ulaştı. Enerji Bakanlığı Müsteşarı Selahattin Çimen’in verdiği bilgiye göre Egegaz’dan günde 15 milyon m3 doğalgaz, kullanıma giriyor. Bu miktarın 20 milyon m3’e kadar artırılmasına çalışılıyor. Depodaki mevcut gazla birlikte Radane Abana’nın getirdiği doğalgaz, Silivri Doğalgaz deposu ve Azerbaycan gazının da katkısıyla Ocak ayının son haftasına kadar kullanılabilecek. Ancak BOTAŞ’ın Ocak ayının son haftasında spot piyasadan mutlaka yeni bir LNG tankerini Egegaz’a yanaştırması gerek. BOTAŞ’ın planına göre, 3 tanker daha bulunmak zorunda. BOTAŞ yönetimi halen spot piyasadan LNG bulabilmek için arayışını sürdürüyor.

İran’ın gazı kesmesinin faturası 100 milyon $

BOTAŞ kaynakları, dünyada artan soğuklarla spot piyasada LNG fiyatının 18 dolara çıktığını belirttiler. 18 dolarlık sıvılaştırılırmış LNG, 643 dolarlık doğalgaz fiyatı anlamına geliyor. Hesaplama şöyle yapılıyor: LNG fiyatı (18 dolar), 35.71 katsayısıyla (kalori düzeltme rakamı) çarpılarak, doğalgaz fiyatına çevriliyor. Çıkan rakam LNG’nin doğalgaza çevrildiğindeki birim (1000 m3) fiyatını oluşturuyor. 18 dolarlık LNG 35.71’lik katsayı ile çarpıldığında ortaya 642.8 dolarlık bir maliyet çıkıyor. Türkiye İran’dan günde 30 milyon metreküp doğalgaz alıyordu. Doğalgazın ortalama fiyatı ise 310 dolar civarında. Yani Türkiye pahalı gaza normalden 333 dolar daha fazla veriyor. (Boru hattından gelen gaz maliyetinin 2 katından fazla) Bu gazın gelmemesi nedeniyle spot piyasadan alınan 75 milyon metreküplük dogalgaza eş değer LNG, 25 milyon dolarlık bir maliyet çıkardı. Spot piyasadan 3 tankerlik daha gaz alınması halinde fatura 100 milyon doları bulacak.