İMKB'yi iyimserlik kurtardı
‘Paket bu kez onaylanır’ diye İMKB’de çok kan dökülmedi
Dünya borsalarının altüst olduğu günlerde bayram tatilinde olan İMKB dün yüzde 4.16 düştü. Bir ara kaybın yüzde 7’ye ulaştığı İMKB, paketin çıkacağına dair iyimserliğin artması ve Wells Fargo’nun Wachovia’yı alacağını duyurması ile kayıplarını telafi etti.
Tüm dünya piyasalarının yerle bir olduğu günlerde Ramazan Bayramı nedeniyle kapalı olan İMKB de dün yüzde 4.16 düşerek diğer ülke borsalarıyla farkı kapadı.
Yarım gün işlemlerin yapıldığı Pazartesi günü ABD’de Temsilciler Meclisi’nin 700 milyar dolarlık paketi reddetmesinin şokuyla dev borsalarda tarihi düşüşler yaşanmıştı. Paketin revize edilerek yeniden oylanacağı haberleri borsaların kayıplarını bir miktar telafi etmesine neden olmuş ancak paketin işe yaramayacağı korkuları tedirginliği yeniden artırmıştı. İşte böyle bir ortamda bayram tatili nedeniyle sert fiyat hareketlerinden kurtulan İMKB, dün güne yüzde 5.8’lik kayıpla başladı. Bir ara düşüşün yüzde 6.82’ye ulaştığı İMKB, uluslararası borsalardaki toparlanmaların etkisiyle günü 1498 puanlık yani yüzde 4.16’lık düşüşle 34.553 puandan tamamladı.
Dün Temsilciler Meclisi’nde oylanan yenilenmiş pakete onay çıkacağı beklentisinin artmasının yanında ABD Merkez Bankası’nın (FED) faiz indirimi yapacağına yönelik görüşler de borsalarda alımların artmasına neden oldu. Ayrıca ABD’nin en büyük bankalarından olan ve mali açıdan zor günler geçiren Wachovia’nın Wells Fargo ile birleşeceğini açıklaması piyasalarda moralleri artırdı.
Dolar 1.32 YTL’den döndü
Uluslararası piyasalardaki çalkantı dolar kurunu da etkiledi. Pazartesi günü 1.23 YTL’den kapanan dolar, dün 1.32 YTL’ye kadar yükseldi. Ancak global borsalarda yaşanan yükselişlerin ve beklentilerin altında gelen Eylül ayı enflasyon rakamlarının ardından dolar 1.30 YTL seviyesine geriledi. Dün yüzde 20.08 seviyesine kadar tırmanan bono faizleri ise günü yüzde 19.98’den tamamladı. Bono faizleri Pazartesi günü yüzde 19.42 seviyesinden kapanmıştı.
Avrupa borsaları da moralsiz başladığı günün ikinci yarısında tırmanışa geçti. Yükselişlerde ABD borsalarının güne yüzde 1’in üzerinde artışla başlaması etkili oldu. Uzmanlar, piyasaların yön bulmakta zorlandığına dikkat çekerek global ekonomik durgunluğa ilişkin kaygıların piyasaların toparlanmasının önündeki en büyük engel olduğu görüşünde.
Libor faizleri rekor kırdı
Pİyasalardakİ likidite sıkışıklığı ve bankaların birbirlerine para vermeye yanaşmaması Londra’da bankalararası faiz oranının (Libor) rekor seviyelere yükselmesine neden oldu. Üç aylık Libor faizi dün yüzde 5.33’le tarihinde gördüğü en yüksek seviyeye çıktı. Yurtdışı borçlanmalarda baz alınan Libor faizinin artışı özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin borçlanma maliyetlerinin yükselmesine neden oluyor.
En fazla kayıp Rus Borsası’nda
26-Eyl 03-Eki Değişim (%)
ABD (Dow Jones) 11143 10577 -5,08
ABD (S&P 500) 1187 1130 -4,80
ABD (Nasdaq) 2183 2011 -7,88
Fransa 4106 3996 -2,68
Almanya 6001 5703 -4,97
İngiltere 5088 4922 -3,26
G. Afrika 24499 22521 -8,07
Rusya 1285 1070 -16,73
Polonya 38460 36814 -4,28
Macaristan 19403 19041 -1,87
Brezilya 50783 47619 -6,23
Arjantin 1664 1542 -7,33
Meksika 25593 24170 -5,56
Japonya 11788 10938 -7,21
Hong Kong 18500 17682 -4,42
İMKB 36556 34553 -5,48
Krizin borsalara maliyeti: 20 trilyon $
ABD’de 2007’nin Temmuz ayında patlak veren ve tüm dünyayı etkisi altına alan kredi krizinin borsalara çıkardığı fatura her geçen gün artıyor. Global krizin, Morgan Stanley Capital International (MSCI) Endeksi’ne dahil 49 ülke borsasına çıkardığı fatura 20 trilyon dolara ulaştı. Yılbaşında 1682 puan seviyesinde bulunan MSCI World Endeksi yüzde 32.16 gerileyerek 1141 puana düştü. MSCI World Endeksi’nin 2007 Temmuz ayından bu yana kaybı ise yüzde 31 olarak gerçekleşti.
Dünyanın en büyük hisse senedi piyasası New York Borsası krizden parasal anlamda en fazla yarayı alan borsa oldu. MSCI Endeksi’nden ağırlığı en yüksek olan New York Borsası’nın piyasa değeri Temmuz 2007’den bu yana yaklaşık 4 trilyon dolar eridi. Özellikle dev bankaların peşpeşe iflas etmesi ve hisse senetlerinin değerinin 1 doların altına gerilemesi New York Borsası’nın piyasa değerinin hızla erimesine neden oldu. New York Borsası’nın geçen yıl 16.6 trilyon dolar olan piyasa değeri 12.5 trilyon dolara kadar indi. Bu arada teknoloji hisselerinin işlem gördüğü Nasdaq’taki kayıp ise 1 trilyon dolara ulaştı. Kriz patlak vermeden önce 4.2 trilyon dolar olan Nasdaq’taki şirketlerin toplam piyasa değeri yaklaşık 1 trilyon dolar azaldı. Endeksin tarihi zirve yaptığı 15 Ekim 2007’den bu yana İMKB’nin piyasa değeri ise 109 milyar dolar eriyerek 178.4 milyar dolara geriledi.