HÜRKUŞ’a işkenceyle standart getiriliyor

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ/TAI) mühendisleri tarafından tasarlanan eğitim uçağı HÜRKUŞ’un dünya genelinde satışlarının önünü açacak sertifika sürecinde sona yaklaşıldı. Çalışmaları Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı’nın (EASA) Türkiye’ye verdiği ilk uçak tasarlama yetkisinin sahibi olan TUSAŞ yürütüyor. Uçağa yönelik testler EASA tarafından onaylanıyor. SHGM ve EASA’dan alınacak ruhsat, uçağın tipine göre “uçuş emniyetine uygun” olduğu anlamına geliyor.

İlk uçuş 2013’te yapıldı

TUSAŞ Genel Müdürü Muharrem Dörtkaşlı, proje kapsamında EASA CS-23’e göre tip sertifikasyonu sürecine yönelik çalışmaların sürdüğünü, uçuş testlerine de devam edildiğini belirtti. İlk uçuşunu 29 Ağustos 2013’te gerçekleştiren uçağın 2 yılı geçen sürede yaklaşık 300 sortilik uçuş yaptığını ifade eden Dörtkaşlı, her sortide uçağın kabiliyetleriyle ilgili değişik bir test uygulandığını dile getirdi. Dörtkaşlı, şöyle konuştu:

“Sona doğru yaklaşıyoruz. İnşallah 2016’nın ilk yarısında tip sertifikası almak için çalışmaları bitireceğiz. Zor bir süreç, adım adım bütün riskleri ve şartları simüle ederek gidiyoruz. Bu sürece yönelik olarak 2’si uçuş testleri 2’si yer testleri için olmak üzere 4 uçak hazırladık. Uçuş ve yer test uçakları birbiri ile yakın konfigürasyonda oldukları için platformlara yönelik hemen hemen aynı masrafları yaptık. Uçağı işkenceye bağlıyoruz, işkence havacılık terminolojisinde uçağın asıldığı ve üzerine yüklerin uygulandığı, uçağı içine alan büyük bir test düzeneğidir. Yer testi uçaklarının birini statik testte kırıyoruz, diğerini fatik yükte (yorulma testi) kırıyoruz. Yani 4 uçaktan ikisini kırıyoruz, diğer ikisiyle uçuş testlerimiz sürüyor.”

Askeri versiyonu var

Adını Türk pilot ve mühendis Vecihi Hürkuş’tan alan Yeni Nesil Temel Eğitim Uçağı (HÜRKUŞ) Geliştirme Programı, Mart 2006’da Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile TUSAŞ arasında imzalanan anlaşma ile yürürlüğe girdi. Gece ve gündüz görev yapabilme kabiliyetine sahip HÜRKUŞ eğitim uçağı ile intibak, görerek, aletli uçuş, seyrüsefer, gece ve kol uçuşu eğitimleri yapılabilecek. Program kapsamında 2 ayrı uçak konfigürasyonu geliştirildi. HÜRKUŞ-A, EASA CS-23 gereksinimlerine göre sertifikalandırılan temel konfigürasyon, HÜRKUŞ-B ise Türk Hava Kuvvetleri ek isteklerini de içerecek şekilde geliştirilmiş konfigürasyon olarak tasarlandı. Uçak 29 Ağustos 2013’te ilk uçuşundan sonra geçen sürede, yük, iniş takımı acil durum açılma, düşük süratli uçuş, viril (spin), performans, aerobatik ve operasyon, yüksek hız ve çırpınma dahil birçok testten başarıyla geçti. Kalan testlerin başarıyla sonuçlanmasıyla HÜRKUŞ-A, EASA CS-23 kurallarına göre sertifikalandırılacak ve böylece bu sınıfta ilk sivil havacılık sertifikası alan uçak olarak tescil edilecek. Uçağın dünyaya satışlarının önü açılacak.

İŞTE ÖZELLİKLERİ

- En yüksek hız: 574 kilometre/saat

- Maksimum havada kalma süresi: 4 saat 15 dakika

- Maksimum menzil: 1.478 kilometre

- Uzunluk: 11 metre

- Kanat açıklığı: 9.96 metre

- İlk uçuş tarihi: 29 Ağustos 2013

- Üretici: TUSAŞ