Havada maaş polemiği

THY’de yönetim ve sendika arasındaki zam pazarlığı kızışırken, özel havayolu şirketlerinde çalışanların daha düşük ücret aldığı ortaya çıktı. Özel sektör yetkilileri, “Çalışanlarımız THY’ye geçmek istiyor. Zam oranı çok yüksek olursa bizim için de sorun olur” diyor


THY yönetimi ve çalışanların bağlı olduğu Hava-İş Sendikası arasında 4 aydır süren toplu sözleşme pazarlığında ipler gerildi. Çalışan ücretlerine ortalama yüzde 23.9’luk zam isteyen sendika aksi takdirde grev başlatacağını açıklarken, THY yönetimi yüzde 10’luk zammın üzerine çıkamayacağını ve grev kararına karşı lokavt ilan edileceğini duyurdu. Gelişmeler THY’nin rakibi konumundaki özel havayolu şirketleri tarafından da sıkı bir şekilde takip ediliyor. Özel şirketlerin yetkililerinin en büyük merakı ise THY’de oluşacak rakamların kendilerini nasıl etkileyeceği. Sektörde halen en yüksek ücreti THY çalışanları alırken, özel havayolu şirketleri belirlenecek zam oranının orta vadede kendilerini de sıkıntıya sokabileceğinden kaygılı.

THY Genel Müdürü Temel Kotil’in açıklamalarına göre 11 bin 500 çalışanı bulunan şirkette en düşük net maaş bin YTL düzeyinde. Ancak çalışanların yüzde 50’si aylık 2 bin 500 YTL’nin, yüzde 70’i de 2 bin YTL’nin üzerinde kazanıyor.

Öte yandan THY tarafından açıklanan rakamlar şirkette ortalama pilot ücretinin aylık 12 bin YTL düzeyinde olduğunu gösteriyor. Pilot maaşları kıdem ve mesailerle birlikte 22 bin YTL’ye kadar yükselebiliyor. Özel sektörde ise ortalama pilot maaşı 6 bin euro (10 bin YTL) düzeyinde. THY’nin verileri ortalama hostes ücretinin 3 bin 600 YTL olduğunu gösterirken özel şirketlerde ortalama hostes maaşı 1.500-2.000 YTL arasında değişiyor.

İsmini açıklamak istmeyen bir özel havayolu firması yetkilisi, THY’de maaşların özel sektöre göre oldukça iyi olduğunu belirterek, “THY’nin neredeyse yarısı kadar verebiliyoruz. Özel sektördeki birçok çalışan THY’ye geçiş yapmak istiyor” diye konuştu.

Onur Air Genel Müdürü ve Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği’nin Başkanı olan Şahabettin Bolukçu da özel sektördeki maaşların THY’ye göre düşük olduğunu kabul ederek, “THY’de daha önce yapılan toplu sözleşmelerle maaşlar yükseldi. Airbus A-340 modelini kullanıp uzun mesafe uçan kıdemli bir THY pilotu ayda 22 bin YTL maaş alabiliyor. Sektörde fiyatların çok daha fazla artması muhakkak bizi de olumsuz etkileyecektir” dedi.

Bir başka şirketin üst düzey yetkilisi ise konuyu, “THY’nin teklifi çok iyi. Ortada bir gelir gider hesabı var. Şu anda çalışan ücretleri zaten tavan seviyede. Daha fazlası sektördeki bu maliyetlerle imkansız” sözleriyle değerlendirdi.


Başaran Ulusoy: Grev olursa turizmde 2008 de hasar alır

THY ile Hava-İş arasındaki uzlaşmazlık konusunda turizmcilerden de uyarı geldi. Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Başkanı Başaran Ulusoy, tarafları anlaşmaya davet etti. Ulusoy, 2007 yılı turizm sezonunun son derece yoğun bir biçimde devam ettiğini belirterek, “THY’deki bir grev, turizme indirilmiş büyük bir darbe olacaktır. Bununla da da kalmayıp sektörün 2008 yılı programlarına da ciddi ölçüde sekte vuracaktır” dedi. TÜRSAB olarak sorunun çözümü için müteaddit girişimlerde bulunduklarını kaydeden Ulusoy şunları söyledi: “Ayrıca ifade etmeliyiz ki, Hava-İş Sendikası’nın ’Ucuş Emniyeti’ ile ilgili açıklamalarının yalnızca THY değil, ülkemiz havacılık sektörü için de büyük bir güven kaybı yaratacağı endişesini taşıyor ve sağduyu çağrısı yapıyoruz. Tarafları ivedi olarak anlaşmaya davet ediyoruz.”


Ortalama pilot maaşı 12 bin YTL


Unvan Maaş

(Ort.-Net/YTL)

Pilot 12.000

Teknisyen 4.000

Hostes 3.600

Memur 3.000

İşçi 2.700

Not: Ücretler, yılda 4 ikramiye dahil aylık net maaşı gösterir. Ücretlere sosyal yardım ve uçuş primi dahil değildir.


Avrupa’da en yüksek maaşlar SAS’ta


Havayolu Pilot Hostes Uçuş

şirketi maaşı maaşı saati

(Yıllık) (Yıllık) (Yıllık)

SAS 200.0 80.0 1.800

Air France 185.5 52.1 -

KLM 179.7 47.8 -

Iberia 167.5 58 1.722

Lufthansa 154.5 49.6 1.800

British Airways 115.6 49.6 -

THY 99.1 26.3 1.800


Hava İş: Avrupa’da en az kazanan pilotlar bizde

THY yönetimi ile anlaşamadığı için THY Genel Müdürlük Binası’nın girişine grev kararını asan Hava-İş Sendikası ise THY ile yapılan zam pazarlıklarını farklı bir pencereden değerlendiriyor. Hava-İş yetkilileri Avrupa’da en fazla kâr eden ve en hızlı büyüyen havayolu şirketi konumundaki THY’nin çalışanlarına sahip çıkmadığını belirtiyor. Özellikle THY’deki sosyal hakların yetersizliğinden şikayet eden Hava İş’e göre Avrupa’da SAS, Air France gibi devlerin çalışanlarına verdiği ücret ise Türk meslektaşlarının 2-3 katına yaklaşıyor. Hava-İş’in verdiği bilgilere göre İskandinav havayolu şirketi SAS pilotlarına yıllık ortalama 200 bin dolar maaş verirken bu ücret Air France’da 185 bin 500, KLM’de 179 bin 700 dolar düzeyinde. THY’de ortalama pilot maaşının yıllık 99 bin dolar olduğunu belirten sendika yetkilileri, “Hostes ücretleri ise SAS’ın neredeyse 3’te 1’ine geliyor. Bir kabin memuru SAS’ta yıllık 80 bin dolar, Iberia’da 58 bin dolar, Air France’da 52 bin dolar, Lufthansa’da ise 49 bin dolar kazanıyor. Bu ücret THY’de ise 26 bin dolar.