Halktan kim esirgiyor?
Yüzde 100 kâr yetmezmiş gibi bir de...
Şarküteri ürünlerinde yüzde 100 et şartı zammı gündeme getirdi. Kırmızı et ürününde yüzde 10-20, tavukta yüzde 40 artış olacak
Sucuk, salam, pastırma ve sosis gibi ürünlerde kırmızı ve beyaz et karışımına son veren uygulama yine yüzde 100 kâr eden bazı sucuk üreticilerine yarayacak. Yeni düzenlemeyle zaten maliyetinin neredeyse iki katına satılan sucuk ve pastırmaya yüzde 20’ye kadar zam gelmesi bekleniyor. Tavuk kıymasının yasaklanmasıyla tavuktan yapılan şarküteri ürünlerinde ise zammın yüzde 40’a ulaşacağı konuşuluyor.
Et ve ürünlerinde, Avrupa Birliği’ne uyum çerçevesinde hazırlanan ‘Türk Gıda Kodeksi Et ve Et ürünleri Tebliği’ne uyum süresi bitti. Bu ay itibarıyla sucuk, salam ve sosis gibi şarküteri ürünlerinde yüzde 100 dana ya da yüzde 100 tavuk kullanımına geçildi. Yani sosis ya da salamın tavuk ve dana karışımıyla üretilmesine son verildi.
Bu tür ürünlerde kaliteyi artıracak uygulama yine zammı gündeme getirdi. Maliyetine rağmen fiyatı çok daha yüksek olan ve uzun süredir tartışılan sucuk fiyatı yüzde 20’ye kadar yükselecek.
Yeni dönemi değerlendiren Et Üreticileri Birliği (ETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Bılıkçı, “Zaten maliyeti 25 lira olan sucuğun kilosunun normalde 30-35 lirayı geçmemesi gerekiyor. Ancak 50-60 liraya satılan sucuklar da bulunuyor. Karışımın yasaklanmasıyla şarküteri ürünlerine 1-2 ay içinde zam gelmesini bekliyoruz” dedi. Bılıkçı’nın sözleri zaten vurgun yapan bazı üreticilerin fırsattan istifade kârını biraz daha artıracağını gösteriyor.
‘Pahalıysa iyidir yalan’
Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Birliği (KETBİR) Başkanı Bülent Tunç ise geçtiğimiz ay marketlerde araştırma yaptıklarını belirterek, sonucu şöyle anlatıyor: “İnsanların kafasında pahalıysa iyidir algısı var. Normalde sucuğun kilosunun 25-30 lira olması gerek. Ama 1 kilo sucuk yerine kilosu 60 lira olandan 250 gram alıyorlar. ‘Ucuzsa bunda birşey vardır’ diye bakıyorlar. Ama bunun en güzel örneği Afyon ve Kayseri’deki üreticiler. En kaliteli üretimi yapmalarına rağmen fiyatları 25-30 lira.”
‘Fiyat düşerse herkes alır’
KETBİR Başkanı Bülent Tunç, sucuğu 25 liraya satanların da kâr ettiğini belirterek, “Fiyatı biraz düşürseler herkes alabilir. O zaman herkes kazanır. Ette karışımın yasaklanması hiçbirşeyi değiştirmez. Zaten etin kilosu 13.5 lira. Sucuk yüzde 100 et ve 50 gram baharatla yapılır. Etin kilo fiyatı belliyken fiyat nasıl 60 liraya çıkar aklımız almıyor” dedi.
30 lira olması gereken sucuk 50 liradan satılıyor
Sektör yetkililerinin verdiği bilgiye göre 1 kilogram sucuğun maliyeti yapılan tüm işlemlerden sonra 25 lirayı buluyor. Yeni tebliğ sucukta yağ karışımını da yasaklamıyor. Yani yapılan hesap yüzde 100 et kullanıldığında ortaya çıkıyor. Yağ kullanımıyla birlikte kâr daha da artıyor. Üstelik vakumlu paketlerde yüzde 20 fire oranı da ortadan kalkıyor. Tüm bunlara rağmen sucuk markete ulaştığında fiyatı 50 lirayı geçiyor.
