Gizemli arızada 1.7 milyar TL uçtu!

Borsa İstanbul’da dün günün ilk seansında saat 10.51 itibariyle teknik arıza nedeniyle işlemler durdu. Birinci seansta erken kapanmak zorunda kalan Borsa İstanbul’da ikinci seans işlemleri de ancak 15:30’da başlayabildi. Saat 16:10 itibariyle endeks yüzde 1.57’lik kayıpla 66.273 puana gerilerken düşüş 1000 puanı geçti. Teknik arıza nedeniyle varant ve sertifikalar da işleme açılmadı.
Yapılan ilk açıklamada ise; hisse senedi piyasası alım satım sisteminde meydana gelen teknik bir nedenden dolayı işlemlere geçici olarak ara verildiği duyurulurken, herhangi bir emir girişi veya işlem yapılamadığı belirtildi. Arızanın ne olduğu hakkında detaylı bilgi verilmezken konuyla ilgili açıklamanın daha sonra yapılacağı söylendi. BIST 100 endeksi teknik arıza nedeniyle kısalan işlem gününde 918 puan geriledi ve günü 66.413 seviyesinden tamamladı.

Teknoloji Nasdaq’a emanet

Bir süredir teknolojisinin yenilenmesiyle ilgili tartışmaların sürdüğü Borsa’da meydana gelen arıza yeniden bu tartışmayı alevlendirdi. Bilindiği gibi teknoloji yenileme işini Nasdaq OMX üstlenmiş durumda. BIST’e stratejik ortak olacak olan Nasdaq OMX, borsanın işlem teknolojisini yenilerken Borsa İstanbul’dan da pay alacak.
Halihazırda Nasdaq OMX’in bünyesinde 24 borsa, 5 saklama ve 3 takas kuruluşu bulunuyor. Ayrıca 50 ülkede teknolojisini kullandırıyor. Bu ağ teknoloji transferi ve diğer borsalarla entegrasyon konusunda sıkıntı yaşanmayacağını gösteriyor.

Tartışılan ortaklık

En fazla tartışılan husus ise ortaklığın nasıl olacağıyla ilgili. Anlaşma kapsamında Nasdaq OMX, Borsa İstanbul’dan yüzde 5 hisse alacak, daha sonra payını yüzde 7’ye kadar yükseltebilecek. Buna karşılık Borsa İstanbul da Nasdaq OMX’ten yüzde 2 pay alabilecek. Şirketlerin birbirlerinde alacakları paylar 30 Haziran 2014’te kesinlik kazanacak. Bu anlamıyla ortaklığın sınırları henüz net olarak çizilmiş değil.

Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Turhan ise, anlaşmayla birlikte 5 milyon dolar ödemede bulunacaklarını dile getiriyor. Devamında ise pay takası olması halinde toplamda 21.5 milyon dolar, pay takası olmaması halinde ise 16.5 milyon dolar ödeme yapılacağını dile getiriyor. Borsa Başkanı her ne kadar ortaklığa sıcak bakıyor ise de bu haliyle bir ortaklığa sert eleştiri getirenler de yok değil.
Eski İMKB Başkanı Yaman Törüner, BIST’in yeni teknolojiye ihtiyacı olduğunu kabul etmekle birlikte meselenin abartıldığı düşüncesinde. “Nihayetinde verilecek olan şey birkaç disketten ibaret ve bunu zaten birçok borsa kullanıyor” diyerek kesenin ağzının abartılı bir şekilde açılmasına karşı olduğunu belirtiyor.

Teknik arıza durdurdu

İMKB’nin çıkarmış olduğu 6 Kasım 2009 tarihli genelgeye göre seans öncesinde veya sonrasında çıkabilecek olağandışı durumlarda seansın durdurulabileceği ifade edilirken teknik sebepler de sayılmış. Uzmanlar dünkü arızanın sebebinin aşağıdaki nedenlerden birisi olabileceğini ifade ediyor:
- Sistem, şebeke, veri yayını ya da veri tabanından kaynaklanan teknik sorunlar.
- Üyelerin 1/4’ünden fazlasının teknik nedenlerden dolayı sisteme girememesi.
- Elektrik veya kesintisiz güç kaynağında meydana gelen arıza nedeniyle sistemin çalışamaması veya çalışmanın tehlikeye girmesi.
- Borsadan kaynaklı nedenle veri yayınının yapılamaması.
- KAP sunucularından kaynaklanan arıza nedeniyle bildirimlerin KAP’a ulaşamaması veya KAP yayın sisteminin çalışmaması ve makul süre içinde arızanın giderilemeyeceğinin anlaşılması.

Entegrasyonu hızlandıracak

Alınacak teknolojinin maliyeti bir tarafa Nasdaq OMX’in global piyasadaki yapılanması gözönüne alındığında, BIST’in diğer piyasalarla entegrasyonunu daha hızlı ve kolay sağlaması mümkün olabilecek. Esasen Nasdaq OMX’in de benzer bir beklentisi olduğu görülüyor. Kurumun CEO’su Bob Greifeld, hedefleri arasında bölgesel pazarlara açılmak olduğunu ifade ederken, Avrasya borsaları arasında BIST’in ağırlığı, Nasdaq’a geniş bir manevra imkanı sağlayacağı düşünülebilir. (Milliyet)