Musk’un açıklaması Bitcoin'i vurdu! Kripto paralar tepetaklak!
Kısa süre önce oto satışında kripto para Bitcoin’i kabul edeceğini duyuran Tesla’nın kurucusu Elon Musk çark etti. Bitcoin’e harcanan enerjinin çılgınlık olduğunu söyleyen Musk’ın ‘tweet’iyle kripto paralar tepetaklak oldu. Peki Musk kripto para pazarını nasıl etkileyebiliyor? Musk'un paylaşımları kripto paraya olan güveni nasıl etkileyecek? İşte uzmanların yorumları...
SpaceX ve Tesla’nın kurucusu ve tepe yöneticisi Elon Musk, en ünlü kripto para olan Bitcoin’i üretmek için kullanılan enerji miktarı için “çılgınlık” ifadesini kullanarak, araç satışlarında Bitcoin kullanmayı askıya aldıklarını duyurdu. Halbuki Tesla, 8 Şubat’ta 1.5 milyar dolarlık Bitcoin aldığını duyurmuş, martta da otomobil satarken de Bitcoin kabul etmeye başladığını açıklamıştı.
Musk’ın paylaşımının ardından Bitcoin 58 bin dolar seviyesinden 46 bin dolar bandına kadar geriledi. Bitcoin’le birlikte Ethereum gibi kripto paralar da düşüş kaydetti.
Twitter’da yaptığı son paylaşımda Bitcoin madenciliği ve işlemlerinde fosil yakıtların, özellikle en kötü emisyona sahip kömürün hızla artan kullanımı konusunda endişeli olduklarını belirterek, Tesla'nın araç satışlarında Bitcoin kullanımını askıya aldığını açıkladı. "Kripto paranın birçok düzeyde gelecek vaat eden bir fikir olduğuna inanıyoruz ancak bunun çevre için büyük bir bedeli olmamalı" diyen Musk şöyle devam etti: "Tesla Bitcoin satmıyor ve Bitcoin madenciliği daha sürdürülebilir bir enerji kaynağına geçtiği anda Bitcoin'lerimizi alışverişlerde kullanmaya niyetliyiz."
Şirket Mart ayında satışlarda Bitcoin kullanımına başladığını açıklamış ve bu gelişme Bitcoin'in büyük değer kazanmasını sağlamıştı. Aynı dönemde Tesla'nın 1,5 milyar dolarlık Bitcoin alımı yaptığının ortaya çıkması da kripto paranın değerlenmesine katkıda bulunan bir diğer faktör olmuştu. Musk'ın son paylaşımının ardından Bitcoin fiyatı 58 bin dolar seviyesinden 46 bin dolar bandına kadar geriledi. Bugün itibariyle ise 49-50 bin aralığında seyrediyor.
GELECEK VAAT EDİYOR AMA...
Elon Musk, arka arkaya yaptığı Twitter paylaşımlarında, Bitcoin madenciliği ve işlemleri için fosil yakıtların artan kullanımı konusunda endişeli olduklarını dile getirdi.
Tesla’nın araç satışlarında Bitcoin kullanımını askıya aldığını kaydeden Musk, “Kripto para iyi bir fikir ve gelecek vaat ediyor ancak çevre bunun için büyük bir bedel ödeyemez” diye yazdı.
BİTCOİN’İ SATMIYOR
Musk, Tesla’nın elindeki Bitcoin’leri satmayacağını belirterek, kripto para madenciliği sürdürülebilir hale gelince bunu işlemler için kullanmayı planladıklarını kaydetti. Tesla’nın 1.5 milyar dolarlık Bitcoin yatırımının ardından kripto paranın değeri yüzde 20 artmıştı. Ancak bu yatırım Elon Musk’ın teknolojide düşük karbon yaklaşımıyla büyük bir çelişki olarak görülüyordu.
YATIRIMCILAR NE DİYOR?
Tesla hissesi sahibi Osmosis Investment Management CEO’su Ben Dear, “Musk’ın Bitcoin’in çevre üzerindeki zararlı etkisini fark etmesinin bu kadar uzun sürmesine şaşırdık, ancak Tesla’nın pozisyonunun tersine döndüğünü görmekten mutluyuz” dedi.
AYA SEYAHAT İÇİN DEVAM MI?
Dijital varlık yöneticisi Coin Shares Group’un baş strateji sorumlusu Meltem Demirörs, Tesla’nın Bitcoin’le pek araba satmış olamayacağını, bu hamlenin ödeme süreçlerini basitleştirirken pozitif bir tanıtım olduğunu söyledi. Demirörs, “Elon pek çok eleştiri alıyordu ve Bitcoin’i bilançosunda tutarken eleştirileri yatıştırma olanağı kazandı” dedi.
Bitcoin kararından bir gün önce Musk, Tesla’nın kendi parlattığı Dogecoin’i kabul edip etmemesi konusunda Twitter’da bir anket yapmıştı. Ayrıca Musk roket şirketi SpaceX’in aya seyahat için ödeme olarak Dogecoin kabul edeceğini duyurmuştu.
MUSK’IN ATTIĞI BİR TWEET, KRİPTO PARA PİYASASINI NEDEN BU KADAR DERİNDEN ETKİLEYEBİLİYOR?
AlbCoin araştırma müdürü Helin Çelik, Elon Musk’ın yaratıcı kimliğiyle milyonların dikkatini çeken bir isim olduğunu ve dolayısıyla adım attığı projelerin de yakından takip edilmesinin büyük bir etken olduğunu söylüyor. “Kripto para piyasasında artan ilgi sürecini düşündüğümüz zaman Musk’ın piyasaya eğilim göstermesi yatırım çevrelerinin gözünden kaçmıyor. Bu durumu davranışsal olarak açıklamak mümkün" diyen Çelik, geçmişten referans alma güdüsüyle daha önce fiyat artışı yakalandığına emin olan yatırımcının tekrar benzer fiyat hareketlerinin görüleceğine inandığını belirtiyor.
Çelik, yatırımcının böylelikle bir dayanak noktası belirlediğini ve onun üzerinden ilerlediğini vurgulayarak şöyle devam ediyor: "Bu eylemi gerçekleştirirken ısrar etme ve doğrulayıcı önyargı mekanizması devreye giriyor. Yalnızca biraz daha muhafazakar yatırımcı bu noktada veri ne olursa olsun davranışını yavaş değiştirme eğilimi gösterebilir. En son olan olayı referans alan yatırımcı temsil etme eğilimi ve çoğunluğun yaptığı eylemi yapma gereksinimi hissediyor. Böylelikle aslında bir tweet ile meydana gelen fiyat artışı yatırımcı algısını tetikliyor.”
Bitci.com araştırma müdürü Mehmet Çoban ise Elon Musk’ın sadece kripto para piyasasında değil her piyasada ciddi anlamda önemsenen birisi olduğunu söylüyor ve ekliyor: Bu açıdan bakarsak Musk’ın her söyleminin piyasalar üzerinde kısmi olarak etkili olmasını açıklayabiliriz. Burada kısmi kelimesine özellikle dikkat çekmek istiyorum. Ancak bugün Musk’ın attığı bir tweet, piyasa değeri 2 trilyon dolar civarında olan bir argümanın fiyatını yüzde 15 civarında düşürebiliyorsa o zaman farklı konulara da bakmak lazım. Burada gelen olumlu ya da olumsuz etkilerin bu denli fazla olmasında kripto para piyasasının henüz yeni olmasıyla birlikte kendi dengesini bulmamış olmasına bağlayabiliriz.”
BİR KİŞİNİN YARATTIĞI ETKİ KRİPTO PARA PAZARI İÇİN NE ANLAMA GELİYOR?
Mehmet Çoban, burada kişilerden daha fazla kurumlar ve kurumları yönetenlerin söylemleri önemli olduğunu belirterek şunları söylüyor: “Tesla şu anda dünyanın adından en fazla söz ettiren şirketlerinden biri. Böyle bir şirketin CEO’sunun açıklamaları tabii ki etkili olacak. Ancak bu yüzde 15’lik bir düşüş olmamalı. Şunu da unutmamak gerekiyor. Yakın dönemde Musk’ın (Dogecoin hariç) Bitcoin üzerinde pozitif etki yapan açıklamaları oldu. Dikkat edilirse bu açıklamalar ilk başta sert etkiye neden oldu. Sonrasında ise bu etki giderek azaldı.”
Helin Çelik de farklı finansal enstrümanlarda belirli bir olayı ya da kişilerin davranışlarını takip ederek pozisyon alındığını ancak arkasında hiçbir siyasi-ekonomik-sosyolojik gerekçe olmadan yapılan bu davranışa, kripto para yatırımcılarının bir kısmının eleştirel baktığını ifade ediyor. Bu durumun süreç içerisinde kripto para ekosistemine zarar vereceği düşüncesinin hakim olduğunu vurgulayan Çelik, “Likidite henüz istenen düzeyde olmadığı için tek bir elden yapılan yönlendirmeler karşılık buluyor. Ancak, kripto para piyasasında al-sat yapan yatırımcı günün sonunda kendi kârına bakıyor. Daha önce fiyat hareketleriyle güdülenmiş olan yatırımcı bir akış yaratarak çoğunluğun yöneldiği kâr oranından pay almaya çalışıyor” diye konuşuyo
MUSK'IN AÇIKLAMASINI NASIL YORUMLAMAK GEREKİYOR?
Özellikle de şirket 1.5 milyar dolarlık kripto para satın alarak büyük bir riske girmişken… Mehmet Çoban, Tesla’nın araç satışlarında çevresel endişeler nedeniyle Bitcoin kullanmayı askıya aldığını açıklamasını hiç inandırıcı bulmuyor ve durumu şöyle açıklıyor: “Dünyanın en büyük şirketlerinden birinin bu kadar kısa vadede aldığı karardan dönmesi için çok daha inandırıcı ve tatmin edici bir argüman sunması lazım. Bu gelişmenin inanın çok fazla bir yorumu olmaz. Sadece inandırıcı olmadığının altını çizmek istiyorum…”
‘PİYASA ÜZERİNDEKİ ETKİSİ SINIRLI OLACAKTIR’ Musk yakın dönemde kripto para piyasalarını özellikle de Bitcoin'in değerini pozitif yönde etkileyen açıklamalarda da bulundu. Ancak bu açıklamaların etkisi saman alevi gibi parladı ve kayboldu. Doğal olarak son yaşanan gelişme sonrası piyasalarda orta ve uzun vadede nasıl bir hareketlilik gözleneceği merak konusu oldu.
Mehmet Çoban, bu konuda önümüzdeki dönemde kurumsal alımlar ya da kurumsal haberlere yönelik gelişmeler yaşanacağının altını çiziyor: “Toplamda 2 trilyon dolarlık bir piyasa var karşımızda. Bundan bir yıl önce kurumsallar tarafından yapılan açıklamaların piyasa üzerinde etkisinin nasıl olduğunu biliyoruz. Ancak bunların etkileri artık sınırlı olacak. Bundan sonra kripto para piyasasında yönü kalıcı olarak belirleyecek yegane etken hükümetlerin, devletlerin ve siyasi otoritenin atacağı adımlar. Bu sebeple Elon Musk’ın bu açıklamalarının piyasa üzerindeki etkisinin sınırlı olacağını düşünüyorum.”
Helin Çelik ise bu olaydan sonra yeniden yükselişlerin olabileceğini söylüyor ve kripto paraya olan ilginin azalmayacağını vurguluyor. Özellikle projesi gelecek vadeden ve geleneksel finans piyasalarına ışık tutan birçok kripto para biriminin olduğunu ve hepsinin kullanım yeri ve amacının farklı olduğunun da altını çizen Çelik, "JPMorgan, Goldman Sachs ve UBS’ten gelen kripto para alım satım ve saklama hizmeti sunma projeleri küresel bankacılık devlerinin müşteri profillerinin kripto paraları da bir seçenek olarak düşünmesine neden olabilir. Diğer yandan yapılması planlanan regülasyonlar yine çekimser olan yatırımcının ilgisinin kripto para piyasasına kaymasına neden olabilir" diyor.
Zaman geçtikçe ve sistem oturmaya devam ettikçe piyasaya olan güveninin de farklı yollardan kazanılır hale geleceğini ifade eden Çelik, "Tabii ki zaman zaman piyasa içerisinde düzeltmeler yaşanabilir. Özellikle yaşanan yükselişlerin oranı düşünüldüğünde bunun doğal karşılanacağı söylenebilir. Düzeltme bölgeleri ve trend görünümü bu sebeple yakından takip edilmelidir. Söylemek gerekir ki halihazırda majör kripto para birimlerinin ana trend görünümlerinde bozulma söz konusu değil. Yanı sıra, dünya ekonomisinin ve finansal piyasaların durumu göz önünde bulundurulduğunda kripto paralar hâlâ bir seçenek olarak masada duruyor" diye konuşuyor.
BİTCOİN NEDEN ÇOK ENERJİ HARCIYOR?
Arkasında bir merkez bankası güvencesi bulunmayan Bitcoin riskli bir yatırım. Bitcoin’i ‘tedavüle çıkarmak’ için güçlü bilgisayarlar, çok zor matematik işlemleri çözmek zorunda. Buna da ‘madencilik’ adı veriliyor. Bu işlem sırasında çok enerji harcanıyor. Bu nedenle bazı girişimciler İzlanda gibi ülkelerde ucuz jeotermal enerjisiyle çalışan ve buz gibi havayla soğuyan süper bilgisayarlarla Bitcoin madenciliği y
2140’A KADAR DEVAM
Bitcoin madenciliği için bilgisayarlar kripto para ağına bağlanıyor. Problemler çözüldükçe Bitcoin blokları serbest kalıyor. ‘Madenciler’ bir problemi 10 dakikadan az sürede çözerse problem daha zorlaşıyor. Bu bilgisayarlar Bitcoin alım satımının kayıtlarını doğru tutmada da rol oynuyor. Beklentilere göre 2140 yılına kadar Bitcoin arzı 21 milyona ulaşacak ve orada arz sona erecek.
MALEZYA’YI SOLLADI, TÜRKİYE’YE YETİŞEMEDİ
Cambridge Üniversitesi’nin araştırmasına göre, Bitcoin yıllık 149.63 terawatt-saat (TWh) enerji harcanmasına sebep oluyor. Bitcoin’in yıllık enerji tüketimi, Malezya’yı (147.2 TWh), İsveç’i (131.7 TWh) ve Arjantin’i (125.03 TWh) sollamış durumda. Türkiye’nin 251.3 TWh’lik tüketimine ise henüz uzak durumda... Bu yüzden Tesla’nın Bitcoin yatırımı şirketin çevreci imajını lekeleyen bir adım olarak görülüyordu.