Fiyatlar düşmedi ama ‘uzatma’ya bakılacak

Hükümetin ekonomiyi canlandırmak için Şubat’ta beyaz eşyada ÖTV oranını sıfırlaması ve mobilyada KDV’yi düşürmesi satışlara doping olurken, vergi indiriminin etiketlere yansımadığı ortaya çıktı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nda 8.5 yılın zirvesine çıkan enflasyonda temel belirleyicinin gıda olduğu belirtilirken, vergi indirimine karşın mobilya ve beyaz eşya fiyatlarında artışlar olduğuna dikkat çekildi. Raporda; “Geçici vergi indirimine rağmen, mobilya ve beyaz eşya fiyatlarında da artışlar gözlendi. Tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı baskılar güçlü seyrini sürdürdü” denildi.

Bakanlar Kurulu, Şubat’ta aldığı kararla klima, buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, termosifon, elektrikli süpürge ve bazı küçük ev aletlerinden alınan yüzde 6.4’lük ÖTV’yi 30 Nisan tarihine kadar sıfırlamıştı. Mobilyada da KDV oranı yüzde 18’den yüzde 8’e indirilmişti.

Satışlar yüzde 32 arttı

Yapılan bu indirimler düğün mevsimi öncesinde piyasanın hareketlenmesini sağladı. Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) Yönetim Kurulu Başkanı Ergün Güler, ÖTV indiriminin etkisinin sektörde yoğun olarak hissedilmeye başlandığını belirterek, “ÖTV indirimi sonrası beyaz eşyada en az yüzde 6.7’lik fiyat düşüşü oldu. Geçen yılın Şubat ayı ile karşılaştırdığımızda 4 ana üründe satışların yüzde 32 arttığını görüyoruz” dedi.

Benzer hareket mobilya sanayinde de görüldü. 2 aylık dönemde mobilya talebi yüzde 15 ile yüzde 30 arasında arttı. İşlerin canlandığını gören mobilya üreticileri, 3 aylık indirim sürecinin daha uzun olması gerektiği, böylece iç pazarın ciddi şekilde hareketleneceği ve istihdamın artacağı görüşünde.

% 11.29’un suçlusu gıda

TCMB’nin Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu’nda Mart’ta gıda enflasyonunun bir önceki yıldaki düşük bazın da etkisiyle tüketici enflasyonundaki yükselişin temel belirleyicisi olduğu belirtildi.

Raporda, tüketici fiyatlarının yüzde 1.02 arttığı ve yıllık enflasyonun 1.16 puan artarak yüzde 11.29 olduğu belirtildi. Raporda, “Öte yandan, enerji fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak düştü. Hizmet enflasyonundaki yüksek seyir devam ederken TL’deki birikimli değer kaybının gecikmeli etkisiyle temel mal enflasyonunda genele yayılan bir artış gözlendi” denildi.

Ekonomi çok da ısınmasın

Maliye Bakanı Naci Ağbal, Nisan sonunda beyaz eşya ve mobilya sektöründe ÖTV indirimlerinin son bulacağını hatırlatarak, “Ekonominin talep tarafı bu sektörlerde teşvikin devamını gerektiriyor mu, gerektirmiyor mu ona bakacağız” dedi. TV’de konuşan Ağbal, vergi indirimleriyle ilgili şunları kaydetti:

“İnşaat, beyaz eşya ve mobilyada yapılan geçici vergi indirimlerinin ekonomi üzerinde canlandırıcı etkisi oldu. İndirimler fiyatlara tam olarak yansımamış. Önümüzde Nisan sonunda bitecek olan beyaz eşya ve mobilya sektörü var. Burada yapmamız gereken şey şu, ekonominin talep tarafı bu sektörlerde teşvikin devamını gerektiriyor mu gerektirmiyor mu ona bakacağız. Bu sektörleri mi uzatmalıyız, yoksa diğer sektörlerde mi vergi indirimi yapmalıyız. Ekonomide ısınmaya meydan vermemek gerektiğini de düşünüyorum. Vergiden vazgeçeceksek yatırımı ve üretimi destekleyecek kalemler olmalı. Talepler geliyor, oturacağız baştan değerlendireceğiz.”

Mali disiplinden taviz yok

Bakan Naci Ağbal, tedbirlerin bütçe üzerinde etkileri olduğunu ancak mali disiplinden taviz vermeyeceklerini söyledi.

Ağbal, şöyle devam etti: “2016 bütçe hedefleri bakımından hedefleri tutturduğumuz bir yıl oldu. Son 5 yılın ortalama bütçe açığının milli gelire oranı yüzde 1 civarında.

2017 yılı bütçe açığı hedefe göre bir miktar fazla gerçekleşebilir. Vergi indirimleri geçici süreli olacak. Mali disiplinin genel gidişatından taviz vermeyeceğiz. Bütçemiz iyi gidiyor. Ocak ve Şubat’ta toplamda bütçe fazla verdi. Şubat’ta bütçede bir miktar bozulma gözüküyor. Sosyal güvenlik primlerini Ocak, Şubat ve Mart aylarında erteledik. Ocak’ta yansımadı ama Şubat’ta bütçe açığı 3.6 milyar lira olması gerekenden fazla oldu. Prim gelirini Şubat ayında almadık. Onu Kasım’da alacağız. Bu geçici bir artış. Nisan ve sonraki aylarda bütçe açığı görece olarak daha iyi gidecek. Bütçede bir sıkıntı yok. Önemli olan bütçede yıl sonu hedefidir.”