Faizsiz ev ve araba satışı! Zorunlu oluyor, harekete geçildi

Yüz binlerce kişiyi ilgilendiren haber... Üyelerine çekilişle faizsiz ve kefilsiz ev ve otomobil vereceğini taahhüt eden ve kendilerini değer artış sistemi ve benzeri isimlerle tanımlayan tasarruf finansman şirketlerine başvuran vatandaş sayısının 400 bini bulduğu öğrenildi. Edinilen bilgilere göre bu şekilde faaliyet gösteren tam 30 şirketin 400 bin üyesi var.

2019’dan sonra bu yolla konut sahibi olmaya çalışanların sayısı adeta patladı. Bu kuruluşlarla ilgili sözlerinde durmadıkları, vaat ettikleri evleri zamanında sahiplerine vermedikleri iddiası ile ilgili şikayetler artınca bu sisteme çekidüzen vermek için devlet el koydu. 7292 sayılı "Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla" birlikte tasarruf finansman şirketleri (TFS) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) düzenleme ve denetimi yetkisi altına alındı.

BAZI ŞİRKETLER BAŞVURU YAPTI

Sektör kaynaklarına göre BDDK'nın verdiği sürenin ardından geçen ilk haftada kimi şirketler BDDK’ya intibak süreci başvurusunda bulundu. Birçok şirketin başvuru evraklarını tamamlama sürecinde olduğu da belirtiliyor. Şirketlerin 7 Nisan’dan önce başvurularını tamamlaması gerekiyor. Asgari 100 milyon lira sermaye şartı getirilen bu şirketlere sisteme uyum sağlamaları için 1 ay süre tanındığı öğrenildi. Sektörde bir çok şirket hayli düşük sermayelerle faaliyet gösterirken kimi şirketlerin kapanması bazılarında ise birleşme ve devralmaların görülmesi bekleniyor. Böylece tasarruf finansman şirketlerinin BDDK düzenleme ve denetiminde güvenilir ve istikrarlı bir tasarruf aracı olarak ulusal tasarruf seviyesinin artmasına katkı sağlaması bekleniyor.

İÇ DENETİM VE RİSK YÖNETİMİ BİRİMLERİ OLUŞTURULACAK

Tasarruf finansman şirketlerinin BDDK düzenleme ve denetiminde güvenilir ve istikrarlı bir tasarruf aracı olarak ulusal tasarruf seviyesinin artmasına katkı sağlaması bekleniyor. İntibak sürecinin sonunda tasarruf finansman sektörünün belli bir kurumsal yapıya ulaşacağı ve belirli bir geçiş döneminden sonra istikrarlı bir büyümeye ulaşacağı öngörülüyor.

BDDK lisanslaması ile birlikte tasarruf finansman şirketleri iç denetim, iç kontrol ve risk yönetimi birimlerini kuracak ve Kurul tarafından belirlenen standart oran ve sınırlamalara uymaları zorunlu olacak. Şirketler belirli aralıklarla bağımsız denetim ve faaliyet raporu hazırlama yükümlülüğüyle kurumsal yönetim ve şeffaflık kazanımları sağlayacak. BDDK lisansına sahip tasarruf finansman şirketleri, müşterilerini etkin bir şekilde bilgilendirmek başta olmak üzere, müşteri haklarının korunmasına yönelik ayrıntılı düzenlemelere uygun davranmakla yükümlü tutulacak.

ÖNCE REHABİLİTE EDİLİP EDİLEMEYECEĞİNE BAKILACAK

Sektör kaynaklarına göre BDDK intibak sürecinde öncelikle mevcut şirketlerin rehabilite edilme imkânı olup olmadığına bakacak. Öncelikle piyasada faaliyet gösterip de BDDK’ya başvuruya gelmeyen firma sahipleri için izinsiz faaliyet göstermek suçundan işlem başlatılacak ve kurulacak tasfiye komisyonu bu firmaların tasfiyelerini gerçekleştirilecek. BDDK’ya başvuru yapmasına rağmen gerekli şartları sağlayamayan şirketler için de tasfiye süreci başlatılacak.

Faaliyetini sona erdiren bir şirkette iradi tasfiye veya tasfiye komisyonu vasıtası ile tasfiye süreci uygulanacağını belirten kaynaklara göre iradi tasfiye halinde şirket topladığı tasarrufları ve diğer borçlarını bir plan çerçevesinde geri ödemesi gerekecek. Ancak bu tasfiye sürecinde müşterilerin hak ve menfaatlerinin zarara uğratıldığının tespit edilmesi halinde iradi tasfiye iptal edilerek bir tasfiye komisyonu atanacak. Bu uygulama intibak sürecindeki şirketler için de geçerli olacak. Tasfiye komisyonu, genel kurulunun tüm yetkilerine sahip olarak şirket varlıklarının en etkin şekilde nakde çevrilmesi, alacaklarının tahsil edilmesi ve borçlarının ödenmesi konusunda görevlendirilecek.

TASFİYE PLANI DA DEVREDE

Kanuna eklenen 'Tasarruf finansman şirketlerinin intibak süreci' başlıklı Geçici 7'nci maddede, 'Tasarruf finansman faaliyeti yürüten şirketlerin 1 ay içinde BDDK'ya başvuruda bulunmalarına ve durumlarını kanun hükümlerine uygun hale getireceklerine veya müşteri hak ve menfaatlerini zarar uğratmadan tasfiye olacaklarına dair bir plan sunmak zorunda oldukları' hükmü yer alıyor. Bu nedenle, halihazırda tasarruf finansman faaliyeti yürüten tüm kişi ve kuruluşların 7 Nisan 2021 tarihine kadar gerekli bilgi ve belgelerle, kanun hükümlerine intibak etmek veya tasfiye olmak üzere BDDK'ya başvuru yapmaları zorunlu. Mevcut durumda tasarruf finansman faaliyetinden kaynaklanan borç veya alacakları bulunan ancak belirtilen tarihe kadar BDDK'ya henüz başvuru yapmamış olanlar hakkında kanunun 46'ncı maddesi hükümleri uyarınca işlem yapılacak. Kanunun Geçici 7'nci maddesi kapsamında BDDK'ya başvuracak şirketler, verecekleri dilekçe ile birlikte gerekli belgeleri noter onaylı şekilde sunacaklar.

Gerekli belgeler; intibak veya iradi tasfiye planı, bilgi formu, tasarruf finansman faaliyetinde bulunduklarına dair beyanı, sürecin tamamlanacağına ilişkin yönetim kurulu taahhüdü, ortaklarına ait beyanname ve taahhütleri, üst düzey yöneticilerine ait beyanname ve Kamu Gözetimi Kurumu tarafından kamu yararını ilgilendiren kuruluşların (KAYİK) denetimi ile yetkilendirilmiş bir bağımsız denetim kuruluşu ile yapılan bağımsız denetim sözleşmesi olarak sıralandı.

5 YILA KADAR HAPSİ VAR

İzinsiz tasarruf finansman faaliyetinde bulunan şirketler hakkında BDDK tasfiye kararı verebilecek. Alınması gereken izinleri almaksızın tasarruf finansman faaliyetlerinde bulunan kişiler, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak. BDDK'nin ilgili Cumhuriyet Başsavcılığını muhatap talebi üzerine, sulh ceza hakimince, dava açılması halinde davaya bakan mahkemece iş yerlerinin faaliyetleri ve reklamları geçici olarak durdurulacak, ilanları toplatılacak. Bu aykırılıkların internet ortamında gerçekleşmesi halinde BDDK tarafından içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verilebilecek. Karar uygulanmak üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna gönderilecek. Rakim Ak/Habertürk