Faiz niye yüksek?

Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Türkiye’de faizlere yönelik beklentilere ilişkin, “Sayın Cumhurbaşkanımız haklı faizler yüksek ama niye yüksek. Burada bizim oturup bakmamız gerekiyor. Türkiye ayağını yorganına göre uzatmayan bir ülkedir, tasarruf oranı en düşük ülkelerden biridir. Tasarruf düşük olunca ne yapıyorsunuz, dış kaynağa ihtiyacınız var” dedi.

Türkiye’de tasarrufların düşük ancak yatırım iştahının büyük olduğuna işaret eden Şimşek, şunları kaydetti:

Yatırım yapmamız gerek

“Türkiye’nin yatırım yapması, gelişmesi lazım. Cumhurbaşkanımız daha çok yatırım istiyor. Çünkü yatırım bir ülkenin kalkınması için olmazsa olmazdır. Yatırım için de finansmana erişim lazım. Buraya kadar sorun yok, sorun şuradan başlıyor. Bankacılık sisteminde kredilerin mevduat oranı yüzde 120’ye çıkmış. Hatta kredilerin TL mevduatına oranı yüzde 140’ı aşmış. Yani 100 TL kredi verecek mevduatımız, kaynağımız var fakat biz 140 lira kredi vermişiz. Sistemde kaynak akışı olmadığı için büyüyemiyor, faiz ondan dolayı yükseliyor.”

Merkez bankaları Süpermen değil

Küresel kriz sonrası dönemde merkez bankalarından beklentilerin yükseldiğine dikkati çeken Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, “Merkez bankaları sanki ‘Süpermen’miş gibi bir beklenti kurgulandı. Yok öyle bir şey. Para politikalarının tek başına küresel ekonomiyi ayağa kaldırma imkanı yok. Bu beklentiler yanlış. Merkez bankaları tek başına sorunu çözemez, geçici bir takım rahatlamalar, kolaylıklar sağlayabilir” diye konuştu.

Türkiye’nin riski arttı

Mehmet Şimşek, yüksek faizin nedenleri arasında işin kredibilite boyutunun olduğuna işaret eti. Şimşek, şunları belirtti: “Kredibiliteniz yüksekse faizler düşük olabiliyor. Türkiye enflasyon hedeflerini yakın dönemde tutturamadığı için kredibilite kaybına uğradı. Yanı başımızda savaş, kaos var, terörle mücadele ediyoruz. Türkiye’nin risk primi yükseldi. Bunun yanında sisteme fon akışı yok. Çünkü, küresel olarak büyük endişeler, kaygılara var. Bunların hepsini bir arada düşünmemiz lazım. Teşhisi doğru yaparsak, çözümü doğru üretiriz. Kamuda ve özel sektörde tasarrufları artırmak olmazsa olmazdır.” Şimşek, enflasyonun mutlaka yüzde 5 seviyesinin altına indirilmesi gerektiğini, bunun yatırım ve faiz etkisinin büyük olacağını söyledi. Mehmet Şimşek, “Enflasyonu yüzde 1-3 aralığına indirmemiz lazım. Çünkü o vadelerin uzamasını sağlayacak” dedi.

Erken seçim spekülasyon

Mehmet Şimşek, “Seçimden yeni çıktık, soruyorlar ‘Seçim yok mu?’ diye. Öngörülebilirlik o açıdan çok önemli, hep söylüyorum. Biz bugüne kadar erken seçime gittik mi, fırsatçılık yaptık mı? Nereden çıkartıyorsunuz bunları? Ama ortalıkta bir sürü spekülasyon dolaşıyor. Neymiş efendim Anayasa’ya değiştirecek çoğunluğa varmak için ani bir seçim olacak. Şu anda bu konuşuluyor” dedi.

Mega bank kurulacak

SERMAYE piyasalarının derinleştirilmesi gerektiğine dikkat çeken Mehmet Şimşek, şunları söyledi: “Dünya ölçeğinde bir ‘mega bank’ kurulması gündemde. Bize enstrüman anlamında çeşitlilik gerekiyor. Vatandaşımızın atıl olan kaynaklarının sisteme çekilmesi lazım. Evinizdeki altının bir faydası var mı? Bazı tahminlere göre Türkiye’de yüz milyarlarca lira altın yastık altında, dolapta duruyor. Bu Türkiye’nin bir zenginliği ve yatırıma dönüşmüyor. Mesele yüksek faiz olsaydı bütün dünyanın parasının Brezilya’ya gitmesi lazımdı. Brezilya’da yüzde 14’ün üzerinde politika faizi var, paranın oraya akması lazım ama akmıyor.”