Eve sığındık!
Otomobil pazarı ve taksitli harcamaların çift haneli daraldığı Şubat ayında yatırımcı konutu tercih etti. Satışlardaki yüzde 5.2 düşüş sektörün moralini bozmadı. Döviz bozduran ev aldı. Yeni konutlar kayıp yaşamazken, faiz artışı kredili satışları vurdu.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı konut satış istatistikleri, piyasalarda yaşanan dalgalı ortamda, tüketicilerin konut yatırımından vazgeçmediğini ortaya koydu. Türkiye genelinde Şubat ayında toplam 82 bin 597 ev satıldı. Konut satışlarında bir önceki yıla göre yüzde 7, bir önceki aya göre de yüzde 5.2 düşüş olsa da, otomobil satışlarının yüzde 27.5 daraldığı, taksitli harcamaların yüzde 18 azaldığı bu ortamda konutun ‘sığınılacak liman’ olarak görüldüğünü ortaya çıkardı.
Yeni konutta kayıp yok
TÜİK’in rakamlarına göre Şubat’ta satılan 82 bin 597 konutun, 38 bin 74’ünü sıfır konutlar, 44 bin 523’ünü de ikinci el konutlar oluşturdu. Satışlardaki düşüşten yeni konutlar çok fazla etkilenmezken, düşüş ağırlıklı olarak ikinci el satışlarda yaşandı. Yeni konutların satışlarının azalmamasında, üreticilerin uygun kampanya koşulları etkili oldu. Bir başka etken de dövizin artışıyla, dövizini bozanların yeni konut yatırımlarına yönelmesi oldu.
Faiz arttı, kredi azaldı
TÜİK’in rakamlarına göre, konutta kredili-ipotekli satışların payının azaldığı görülüyor. Krediye talebin azalmasında, Merkez Bankası’nın 28 Ocak gecesi aldığı faiz artışı kararı var. Merkez Bankası’nın kararı sonrası faiz artışı konut kredilerine de yansımış, psikolojik sınır olan yüzde 1 seviyesi aşılmıştı. Bu artışın hemen ardından, ipotekli satışlar yavaşladı. Buna göre, bu yılın Ocak ayında 32 bin seviyesinde olan kredili konut satışı, Şubat ayında 24 bine kadar geriledi.
Facia gibi bir düşüş değil
KONUTDER Başkanı Ömer Faruk Çelik, konut satışlarındaki düşüşü KDV düzenlemesi nedeniyle 2013’ün başından bu yana öngördüklerini belirterek, “2014’te artık KDV’si yüksek projeler gelmeye başlayacak. Bu da satın alma düşüşü olarak rakamlara yansıyacak. Satışlar bu yıl mutlaka yüzde 5 düşüş gösterecek. Ancak bu yüzde 5’lik düşüş, facia gibi, ciddi bir kriz varmış gibi algılanabilecek bir düşüş değil. Faiz artışı, KDV artışı ve siyasi konjonktürün etkilerini görüyoruz. Satışların yüzde 5 düşmesi demek yılda 1.000 konut satanın 950, yüzde 5 artması da 1.050 konut satması anlamına gelir. Bu rakamlar bizi strese sokmaz” dedi.
Yeni konutlar avantajlı oldu
SUR Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, konut satışlarında düşüş beklediklerini belirterek, “Faizlerin artmış olması ikinci el konutları dezavantajlı hale getirdi. İkinci el konut alanlar banka oranlarıyla kredi kullanacağı için toplamda ödediği fiyat yükselmiş oldu. Böylece yeni konutlar avantajlı hale geldi. Yeni konutlarda üreticiler faizin bir kısmını üstleniyor, sıfır faizli vade açma şansı sunuyor. Bu ortamda rekabette yeni konutlar öne geçti. Faizler yüzde 0.85’lere gelene kadar bu süreç böyle devam edecek. İkinci el satışlar yavaşlayacak, yeni konutlar ivme kaybetmeyecek” diye konuştu. Faizin olumsuz etkisini kaldırınca talebin hala canlı olduğunu ifade eden Elmas, kendi projelerinde Şubat ayında iyi satış yaptıklarını vurguladı.
Seçimden sonra toparlanır
ARTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, faiz oranlarının konut satışını etkilediğini ifade ederek, şu değerlendirmeyi yaptı: “Ancak diğer alanlara göre konutta daha az düşüş var. Bu da konut yatırımcısının kararından dönmediğini gösteriyor. Ayrıca önümüzde bir seçim var. Seçim nedeniyle satışlarda düşüş olabilir ancak seçimden sonra rakamlar yeniden toparlanacaktır. Yeni konutların satışında büyük bir düşüş olmadı.”
Yabancı dövizle geldi
Yabancılara satışta Şubat ayında bir önceki aya göre düşüş görülse de, yıllık olarak bakıldığında artış dikkat çekiyor. 2013’ün Şubat ayında 717 olan yabancıya satış, bu yılın Şubat ayında 1.071’e çıktı. Bunda da, dolar ve euronun yılbaşından bu yana değer kazanması etkili oldu. Yabancılar, daha ucuza konut aldı.
Otomobil frene bastı
ÖTV artışı, kurdaki yükselişe bağlı gelen zamlar, faiz oranları ve siyasi gerginlik, otomotiv satışlarına fren yaptırdı. Şubat’ta binek oto ve hafif ticari araç pazarı yüzde 27.5 daraldı.
Cep’te % 80’lik düşüş
Cep telefonu satışlarında taksitdn kaldırılması teknoloji marketlerde satışları düşürdü. Telefon satışları yüzde 80 oranında azaldı. Teknoloji marketleri cep telefonu yüzünden yüzde 25 küçülmüş olacak.
Taksitli harcama % 18 azaldı
KREDİ kartında taksitli harcamalara getirilen önlemler, harcamaları vurdu. Şubat’ta kartla taksitli ödemeler geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18 azalarak 7.1 milyar liradan 5.9 milyar liraya geriledi.
