Konut satışları 2013 yılından bu yana kazandığı ivmeyle 5 yıldır üst üste rekor kırmaya devam ediyor. Türkiye genelinde konut satışları 2017’nin tamamında bir önceki yıla göre yüzde 5.1 artışla 1 milyon 409 bin 314 adede ulaşarak tarihin en yüksek seviyesine ulaştı. Yabancıya satış da yeniden
20 binleri aştı.
Konut sektörü için 2017 zor ve öngörülemeyen bir yıl olarak başlamıştı. Özellikle darbe girişiminden sonra yerli tüketici beklemeye geçmiş, jeopolitik risklerin yanı sıra daralan küresel ekonomi de yabancıyı geri çekmişti. Bu ortamda konut kredi faiz oranlarının da psikolojik sınır olan yüzde 1’in üzerine çıkması satışlara sekte vurmuştu. Ancak bu zor yılda da hükümetin hem yerli hem yabancıya verdiği teşvikler ile kamunun düzenlediği kampanyalar konut sektörünü yeniden canlandırdı ve rekora ulaştırdı. Ancak teşviklerin bittiği yılın çeyreğinde satışlardaki gerileme dikkat çekti.
Son çeyrekte daraldı
Yıl boyunca satılan 1.4 milyon konutun 473 bin 99’u için kredi kullanıldı. İpotekli satışlarda yıllık bazdaki artışa paralel olarak yüzde 5.25 yükseliş görüldü. Konutların yüzde 33.5’i için kredi kullanıldı, satılan her 3 evden biri ipotekli oldu. Ancak 2017 yılının son çeyreğine bakıldığında ipotekli satışlarda geçen yıla göre yüzde 25’lik bir daralma mevcut. Bunda hem konut kredisi faizlerinin yüksekliği hem de bankaların kredi taleplerini geri çevirmesinin payı büyük oldu. Satışların yüzde 66.5’inin (936 bin 215) diğer satış yöntemleriyle satışı gerçekleştirildi. Bu yöntemler arasında senetli satış en çok tercih edilen oldu. Kredi kullanılan konutların 206 bin 723’ü sıfır konut olarak kayıtlara geçti. 2017’de yeni konut satışlarında da ivme yakalandı. Yılın tamamında 659 bin 698 sıfır konut satışı yapıldı. Bu da tüm satışların yüzde 46.8’ine denk geliyor. İkinci el satışların toplamı da 749 bin 616’ya ulaştı.
İstanbul yine lider
Konut satışlarında 2017 yılında, İstanbul 238 bin 383 konut satışı ve yüzde 16.9 pay ile yine ilk sırayı kimseye kaptırmadı. İstanbul’u, 150 bin 561 konut satışı ve yüzde 10.7 pay ile Ankara, 84 bin 184 konut satışı ve yüzde 6 pay ile İzmir izledi. İlk 10 bu yıl da değişmedi. İzmir’in ardından sıralama şöyle oldu: “Antalya, Bursa, Kocaeli, Mersin, Aydın, Konya, Tekirdağ.” En az satış 124 konut ile Hakkari’de gerçekleşti. Ardahan’da 165, Şırnak’ta 557 konut satışı yapıldı.
Tapuda erkek egemen
TÜRKİYE genelinde 2017 yılında, erkekler yüzde 59.4 pay ile 837 bin 928, kadınlar yüzde 29.1 pay ile 409 bin 453 konut sahibi oldu. Başka bir deyişle her 10 konuttan 6’sını erkekler satın aldı. Yalnızca yüzde 2.1 pay ile 29 bin 178 konut kadınlar ve erkekler tarafından ortaklaşa alındı. İstanbul 64 bin 147 konut satışı ve yüzde 15.7 payla Türkiye’de kadınlar tarafından en fazla konut satın alınan il oldu.
Yabancıya rağmen Antalya ve Trabzon geriledi
KONUT satışları, sadece 18 ilde gerileme gösterdi. Van neredeyse yarı yarıya düşüşle en çok kayıp yaşayan il olurken, yabancının gözdesi Antalya ve Tranzon’daki düşüş de dikkat çekti. Antalya’da satış 60 bin 608’den 60 bin 273’e inerken, Trabzon’da 13 bin 523’ten 12 bin 227’ye geriledi. Konut satışlarının düştüğü 18 il şöyle sıralandı: “Antalya, Ardahan, Batman, Çanakkale, Çorum, Edirne, Erzincan, Hakkari, Hatay, Karabük, Kayseri, Kilis, Malatya, Ordu, Tekirdağ, Trabzon, Van, Zonguldak.”
2017’de yerli alıcıya yönelik verilen teşvikler:
- Konutta KDV oranları yeniden belirlendi. Yüzde 8 KDV yüzde 1’e, yüzde 18 KDV yüzde 8’e düştü.
- Damga vergisi oranı sıfırlandı.
- Tapu harcı oranlarında indirim yapıldı.
- Konut kredisi kullanımında yüzde 25 olan peşinat kullanımı yüzde 20’ye çekildi.
- 150 metrekareden büyük evlerde KDV yüzde 8’e çekildi.
- 36 ay olan konut iade süreci 24 aya çekildi.
- Emlak Konut 240 ay vadeli kampanya yaptı. Yıl sonunda da taksitleri Ocak 2019’a erteleyen kampanya başladı.
2017’de yabancı alıcıya yönelik verilen teşvikler:
- 1 milyon doların üzerinde mülk alan yatırımcıya vatandaşlık verileceği açıklandı.
- Yabancı KDV’den muaf tutuldu.
Yabancı 20 bin barajını aştı
YABANCIYA konut satışı, bu yıl yeniden 20 bin barajını geçti. Yabancıya satış 2017’de bir önceki yıla göre yüzde 22.2 artarak 22 bin 234’e ulaştı. Yabancıya satışın yükselişinde vatandaşlık hakkı, yabancının KDV’den muaf tutulması gibi 2017’de verilen teşvikler etkili oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında 2017 yılında ilk sırayı 8 bin 182 konut ile İstanbul, ikinci sırayı 4 bin 707 konut ile Antalya aldı. Antalya’yı 1.474 konut satışı ile Bursa ve 1.079 konut satışı ile Yalova izledi. En çok satış toplam 3 bin 805 adet ile Iraklılar’a yapıldı. Irak’ı 3 bin 345 konut ile Suudi Arabistan ve 1.691 konut
ile Kuveyt izledi.
Lokomotif özelliği devam edecek
DKY İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Dumankaya, 2016’nın tüm olumsuzluklarına rağmen büyümesini sürdüren gayrimenkul sektörünün, 2017’nin ilk yarısında da maliyetlerdeki artışa ve
döviz kurlarındaki dalgalanmalara rağmen büyüme ivmesini sürdürdüğünü söyledi. Dumankaya, “Sektör temsilcilerinin kampanyaları, hükümetimizin sektörün önünü açan kararlar alması satışlarda artışa katkı sağladı. Gayrimenkul fiyatlarındaki reel artış ile ekonomik büyüme arasında doğrudan bir ilişki olması, sektörün hem büyüme hem de istihdama katkısı lokomotif sektör özelliğini devam ettireceğini gösteriyor” diye konuştu.
Kuzu Grup Yönetim Kurulu Üyesi Özen Kuzu, “Devletimizin konut satışına teşviki, faiz indirimleri, tapu harcı ve damga vergisindeki indirimler ile sektörümüz 2017’de ivme kazandı” dedi.
Hükümetin yerli ve yabancıya yönelik teşvikleri ile düzenlenen kampanyalar rekorun en önemli etkeni oldu. Bazı teşviklerin bittiği yılın son 3 ayında satışlardaki gerileme dikkat çekti
İLK 10 ŞEHİR
İstanbul 238.383
Ankara 150.561
İzmir 84.184
Antalya 60.273
Bursa 56.192
Kocaeli 38.898
Mersin 36.540
Aydın 35.033
Konya 34.750
Tekirdağ 33.144
2018 hedefi yüzde 5 büyüme
KONUTDER Başkanı Altan Elmas, “2017 için koyduğumuz 1.4 milyon satış hedefini tutturmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Yabancıya satıştaki yükseliş, sektörün Türk ekonomisine katkısının devam ettiğinin göstergesi oldu” dedi. Elmas, 2018’de gayrimenkul sektörünün yüzde 5 büyüyeceğini tahmin ettiklerini, alternatif finansman modellerinin gelişmesiyle orta ve alt gelir gruplarının konut satın alma imkânı bulacağını ifade etti.
Yabancı sevindirdi
Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt, yabancıya yapılan
22 binin üzerinde konut satışı rakamını sevindirici bulduğunu belirterek, “Türkiye’nin yabancı yatırımcının yakın markajında olmaya devam ettiğini görüyoruz. 2018’de bu satışların katlanarak devam etmesini umuyoruz” dedi.
KDV indirimi satışı artırdı
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği Başkanı Melih Tavukçuoğlu, konut satışını tetikleyen en önemli olayları şöyle sıraladı: “Yıl içerisinde gerçekleştirilen KDV indirimleri, konut fiyatlarının düşmesi ve markalı büyük konut projelerinin yanı sıra Emlak Konut gibi kurumların yapmış olduğu kampanyalar etkili oldu. 2018’de döviz kurundaki belirsizliğe karşılık yerli inşaat malzemelerinin tüketimi yaygınlaştırılmalı, lüks konut üretimine sınırlama getirilmeli, arsa maliyetlerindeki oransız artışa bir çözüm getirilmeli.”
Potansiyeli ortaya koydu
Fuzul Grup Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Eyüp Akbal, “Bölgemizde oldukça sıkıntılı durumlar olsa da konut satışında kırdığımız rekor, hem ülkemizin potansiyelini hem de ne kadar enerjik bir nüfus olduğumuzu fazlasıyla ortaya koyuyor” diye konuştu.
Satışta Avrupa birincisiyiz
Nef İcra Kurulu Başkanı Erden Timur, “Bu sene de Avrupa birincisi olduğumuz bu rakam aslında beklediğimiz bir rekordu. Bunda Türkiye’de oluşan konut ihtiyacının yanı sıra devletin yasal düzenlemelerle getirdiği teşvikler ve Emlak Konut GYO öncülüğünde ülkemizde ilk kez uygulanan ‘240 ay vade’ gibi kampanyaların da önemli etkisi oldu” diye konuştu. Timur, damga vergisinin sıfırlanması, KDV’de aşağı yönlü düzenleme ve tapu harcının düşürülmesinin maliyet avantajı sağladığını hatırlattı.
