Ev satışı ile ilgili flaş karar... Yasa çıktı, artık yasak! Fakat hala...
Ev alacak herkesi ilgilendiren önemli bir karara imza atılmıştı. Zorunlu hale getirilerek vatandaşların mağduriyet yaşamasının önüne geçilmeye çalışıldı. Ancak bir çok kişi bu zorunluluğa uymuyor. Ev almayı planlayan herkesin doğru şeklide adım atması gerekiyor. Emlakçılara yetki belgesi şartı getiren düzenleme hayata geçse de internet portallarında ‘yetkisiz’ kişiler cirit atıyor. İlan portallarına yeni üye olacak emlakçıların yetki belgesi sorgulanıyor ancak mevcut üyelerden yetki belgesi istenmiyor. Durum böyle olunca, bazı kötü niyetli emlakçılar yanıltıcı ilanlarla vatandaşı kandırmaya devam ediyor.
Emlak sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin taşıması gereken nitelikleri belirleyen ve yetki belgesi şartı getiren ‘Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’ 5 Haziran 2018’de yayımlanmıştı. Yetki belgesi alınması için son tarih ise 31 Ağustos 2020 olarak belirlenmişti. Bu tarihten itibaren yetki belgesi olmayanlar emlakçılık yapamıyor. Yönetmelik, bu mesleği icra eden kişilere standartlar getirirken, yayınlanan ilanlara da belli kurallar koydu.
Hizmetlere standart
Örneğin, mal sahibi ile yetkilendirme sözleşmesi imzalayan emlakçılar, taşınmazlar için ilan verebiliyor. Böylece bir taşınmaz için mükerrer ilan verilemiyor. Ayrıca internet portalları yetki belgesi olmayanları üye olarak kabul edemiyor. Düzenleme ile vatandaşın yanıltılmasının önüne geçilmek istendi ancak bazı kötü niyetli işletmeler, yasadaki boşluktan yararlanarak vatandaşı kandırmaya devam ediyor.
Yenilere kontrol
Yönetmelikte, internet ortamında taşınmaz ticaretine yönelik ilan verilmesine aracılık eden portallar için ‘işletmelerin üyeliğinden önce yetki belgesi kontrolü yaparak yetki belgesine sahip olmayan işletmeleri üye yapmamak’ şartı bulunuyor. İşte yönetmelikteki bu cümle, internet portallarına yeni üye olacak emlakçıların yetki belgesini sorgulatıyor. Daha önce kayıt olmuş, mevcut üyelere yönelik geriye dönük bir uygulama yapılmıyor.
Dolandırma yöntemleri
Durum böyle olunca sitelerde üyeliğini önceden yapmış, yetki belgesi olmayan, kötü niyetli emlakçılar, vatandaşı kandırıyor. Bazı emlakçılar, gerçek olmayan çok cazip fiyatlı ilanlarla ev bakanları ofislerine çağırıyor, daha sonra yüksek fiyatlı başka evlere yönlendirip satış yapmaya çalışıyor. Bir başka yöntem de gerçekte var olmayan ilanlar için kapora toplayarak vatandaşı dolandırmak.
Eski üyelerin belgesi de sorgulanmalı
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, yönetmeliğin ilan portallarına sorumluluk yüklediğini belirterek, “Yönetmelik ‘yetki belgesi olan emlak işletmelerini ilan portallarına üye yapabilirsiniz, ilan girişlerine izin verebilirsiniz’ diyor. Ancak eskiden üyeliğini almış kişilerin yetki belgesi olmasa da üyelikleri devam ettiriliyor” dedi.
Bakanlığa şikayet
Portalların yönetmeliğin yürürlüğe girmesine rağmen, yetki belgesi olmayan işletmelere üyelik açmaya devam ettiğini anlatan Akdoğan, “Bu durumu Ticaret Bakanlığı’na bildirdik ve alenen 12’nci maddenin ihlal edildiğini söyledik. Bu ihbarımız üzerine, Ticaret Bakanlığı uyarıda bulundu, artık yetki belgesi olmayanlara üyelik açmıyorlar, bunu durdurdular” diye konuştu.
Vatandaşı koruyun
Portalların vatandaşı koruması gerektiğine dikkat çeken Akdoğan, şöyle devam etti:
“O mecralar kirli kalmamalı. Mecralar kirli kaldığı müddetçe, düzenleme de işe yaramıyor. Bu portallarda, internette bu emlakçılara yer verilmezse, vatandaşın karşısına kolay kolay çıkamazlar. Portallar, yetki belgesi olmayan emlak işletmelerini vatandaşın karşısına çıkarmasınlar.”
İhbar hattı talebi
Kötü niyetli eylemlerle karşı karşıya kalmamak için emlakçınıza mutlaka yetki belgesini sorun. Yetki belgesinde yer alan numarayı ve işletmenin unvanını https://ttbs.gtb.gov.tr/Home/BelgeSorgula adresinden sorgulamak mümkün. Belgeyi internetten sorgulamak mümkün olsa da vatandaşların yanıltıcı ilanlar ve bu ilanları yayınlayan kişilere karşı daha hızlı hareket edebilmesi için Ticaret Bakanlığı’ndan ‘ihbar hattı’ açması talep ediliyor.
Mükerrer ilanlar tek tek siliniyor
Yönetmelik kapsamında, bir taşınmaz için mal sahibi ile emlakçı arasında yetkilendirme sözleşmesi imzalandığı takdirde sitelere ilan verilebiliyor. Mükerrer ilan olduğu durumda, mal sahibi ile kim yetki belgesi sözleşmesi imzalamış ise onun ilanı yayında kalıyor. Hakan Akdoğan, yetkilendirme sözleşmesi olan emlakçıların sitelerdeki mükerrer ilanları şikayet ettiğini belirterek, şunları söyledi:
“İlanın yetkili emlakçısı siteye ulaşıp ‘mükerrer ilanı kaldırın’ diyor. Portallar da diğer ilan sahiplerinden belli bir süre içerisinde belgelerini istiyor. Belge ibraz edenlerin ilanı kalıyor, belge gelmezse mükerrer ilanlar portaldan kaldırılıyor. Bunun örneği çok yaşandı.”
İnternetten ev bakarken bunlara dikkat!
Emlakçının yetki belgesini sorgulayın.
Sadece ilan üzerinden beğendiğiniz evi fiziki olarak görmeden kapora yatırmayın.
Gerçek olamayacak kadar uygun fiyatlı evlere aldanmayın. Bölgedeki diğer ilanların da fiyatlarını inceleyin.
Adresi iyi sorgulayın. Haritada gösterilen adresle evin gerçek yeri aynı olmayabilir.
Mal sahibiyle ‘yetkilendirme sözleşmesi’ imzalamış emlakçıları tercih edin. (Posta)