Ev kadınlarına emeklilik imkanı

Noyan Doğan'ın yazısına göre;

Ev hanımları için sigortalı olup, emekliliğe hak kazanmak mümkün. Sadece ev hanımları değil, evde küçük el işleri yapıp, bundan gelir elde eden kadınlar da sigorta yaptırarak, emekli olabiliyor. Nasıl mı? Anlatayım. Ev hanımlarının emeklilik imkânından yararlanmasının birkaç yolu var. Bunlarda biri, isteği bağlı sigortalılık. Ev hanımları Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurarak, sigortalı olabiliyor, düzenli prim ödeyerek, emeklilik hakkını da alabiliyor. Sigortalılık süresi ise SGK’ya yapılan başvurunun kayıtlara geçmesi ile başlıyor.

AYLIK 815 LİRA PRİM

Ev hanımlarına emeklilik imkanı

Peki, ev hanımları ne kadar prim ödeyecek? Ödenecek prim için altı ve üst sınır var. En az ödenecek prim, brüt asgari ücretin yüzde 32’si kadar. En fazla ödenecek prim ise brüt asgari ücretin 6.5 katının yüzde 32’si kadar. 2019 yılında asgari ücret tutarı 2.558,40 lira. Bu çerçevede ev hanımları aylık en az 815.6 lira; en fazla da aylık 5.321.1 lira ödeyerek sigortalı olabilirler. Yani, bugün, asgari ücret üzerinde isteğe bağlı sigortalı olmak isteyen ev hanımının aylık ödeyeceği sigorta primi 815.6 lira. Bunun yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, yüzde 12’si ise genel sağlık sigortası primidir. Buradan da anlaşılacağı üzere isteğe bağlı sigorta yaptıranlar genel sağlık sigortası kapsamına da giriyor ve devletin sunduğu tüm sağlık hizmetlerinden de yararlanabiliyor.

Gelelim, kritik soruya; isteğe bağlı sigortalı olan ev hanımları ne zaman emekli olur? İsteğe bağlı sigortalılık Bağ-Kur’lu kapsamında değerlendiriliyor ve emeklilik için de Bağ-Kur şartları uygulanıyor. Bugün isteğe bağlı emeklilik sistemine giren bir ev hanımı, 9 bin gün prim ödemek durumunda. Bunun bir de yaş haddi var. Bunun için de 5.400 gün prim ödeyen 61 yaş haddini doldurması gerekiyor.

EL İŞİ YAPANLAR İÇİN DURUM FARKLI

Ev hanımı olup da evde küçük işler yapanlar da emeklilik hakkından yararlanabiliyor. Evde üretim yapan hanımlar, ev hanımı sigortası ile sigortalanabiliyor ki, böylece vergide esnaf muaflığından da yararlanıyor. Düzenlemede bu imkândan yararlanacak ev hanımlarının yapacakları işler sınırlandırılmış. Havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, örgü, dantel, nakış işleri, turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, tığ örgü işleri, tarhana, erişte, mantı gibi ürünlerin üretilmesi gerekiyor. Bu ürünlerin de sadece kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satılması gerekiyor. Bu şartlarda ev hanımları vergide esnaf muaflığından yararlanabiliyor ve bu sayede de ev hanımı sigortası imkânından faydalanabiliyor.

Yapılması geren ise önce vergi dairesinden gelir vergisi mükellefi olunmadığına dair belge alınması, ardından SGK’ya isteğe bağlı sigortalı olmak içinde başvuruda bulunulması. Böylece Bağ-Kur kapsamında girilmiş oluyor. Peki, ne kadar prim ödenecek? Prime esas günlük kazanç alt sınırının –ki, 2019 yılı için asgari ücrette prime esas kazanç tutarı 2.558,40 lira, günlük de 85,28 lira- 15 katı üzerinden (asgari ücret için 1.279.2 lira) ve takip eden her yıl için bir puan artırılarak 30 katını geçmemek üzere sigorta primi ödenebiliyor. Primin; yüzde 20’si ölüm, emeklilik ve sakatlık primi, yüzde 12’si de genel sağlık sigortası için ödeniyor. Bu sayede ev hanımları devletin sunduğu tüm sağlık hizmetlerinden de yararlanmış oluyor. Emeklilik için de 9 bin gün prim ödenmesi gerekiyor.

KİMLER YARARLANABİLİR?

- 18 yaşını doldurmuş olmak.

- Zorunlu sigorta gerektiren işlerde çalışmamış olmak.

- Sigortalılığı nedeniyle aylık alıyor olmamak.

- Sosyal sigorta güvencesi olmaması gerekiyor.

- Ev hanımı sigortası yaptıracaklar için gelir vergisinden muaf olduğunu belgelemek.

- Ev hanımı sigortası yaptıracaklar için kendi işinde aktif olarak çalışmak.

- Ev hanımı sigortası yaptıracaklar için kimseye bağlı olmadan kendi imkânları ile işi yapmak.