Ev alacak milyonları ilgilendiren açıklama! Konutta yeni mülkiyet sistemi...
Ev almayı düşünene milyonları ilgilendiren son dakika açıklaması! Kira ve ev fiyatlarındaki fahiş artışlar sonrası hükümet harekete geçmişti, hem ev sahiplerinin hem de kiracının hukukunu koruyacak bir düzenlemenin yapılacağı duyurulmuştu. Kritik bir öneri daha geldi. Avrupa’da uygulanıyor, konuttaki fahiş fiyat sorununa hızlı çözüm olacak. Bu modelde, kişiler sadece konutun yapı ömrü boyunca kullanım hakkını satın alıyor, arsa mülkiyeti yine hak sahibinde kalıyor. Evin yapı ömrü kadar kira ödüyor, çocuklarına miras bırakabiliyor. İşte detaylar....
Ev fiyatlarında fahiş fiyatlara son verecek son dakika önerisi geldi. İnşaat sektöründe yeni konut üretimi azalırken, satılık ve kiralık konut fiyatları yükseliyor. Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) sorunun hızlıca çözümü için İngiltere’de uygulanan ‘kullanım hakkı satışı’ yöntemini önerdi. Bu modelde, kişiler sadece konutun yapı ömrü boyunca kullanım hakkını satın alıyor. Arsa mülkiyeti yine hak sahibinde kalıyor. Müteahhit sadece yaptığı konut bedelini ve kârını alıyor. Konutu alan kişiler ise müteahhide konut bedelini ödedikten sonra, konutun yapı ömrü kadar yapılan sözleşme kapsamında kira ödüyor. Kullanım hakkı alan kişinin, binanın ömrü boyunca konutu çocuklarına miras bırakabileceği kaydediliyor.
TURİZM, MADEN VE TARIMDA KULLANILIYOR
Dünya gazetesinde yer alan habere göre; düzenlenen basın toplantısıyla konut üretimini ve fiyatını düşürmesi beklenen yeni modeli tanıtan GAPAS Başkanı İsmail Özcan, sistemin Türkiye’de turizm, madencilik ve tarım gibi alanlarda kullanıldığını ifade ederek, perakende konut piyasasına da bu modeli adapte etmek gerektiğini söyledi.
Önerdikleri Yeni Mülkiyet Sistemi’nin arsa maliyetini, konutun veya ticari ünitenin ilk yatırım maliyetinden çıkardığını söyleyen Özcan, “Yeni mülkiyet sistemiyle; arsanın mülkiyeti ilk sahibinde kalıyor, daire veya dükkan alan, satış fiyatı olarak arsanın bedelini değil, müteahhidin inşaat maliyetini ödüyor, arsa sahibine de uzun süreli olarak kira ödüyor” dedi.
Bu sistemin, mevcut kanunlarda kısmen ‘intifa’ hakkı olarak tanımlanan hakkın satışına dayandığını ifade eden Özcan, bugün 1 milyon TL’ye satılan bir dairenin, uygulanacak yeni mülkiyet sistemiyle 500 bin-600 bin TL’ye satılabileceğini, arsa bedelinin ilk satın almada ödenmeyip, bunun yerine, arsa için aylık bir kira bedelinin arsa sahibine ödenebileceğini söyledi.
Yeni mülkiyet sisteminde her kesimin kazançlı çıkacağını savunan Özcan, “Vatandaş fiyatı erişebilir bir konuta sahip oluyorken, müteahhit inşaat yapıp satıyor. Arsa sahibi arsayı elden çıkarmadan uzun vadeli getiriye kavuşuyor” dedi. Arsa sahibinin, binanın kullanım ömrü dolduğunda arsaya istediği başka bir gayrimenkulü yapabileceğini aktaran Özcan, “İsterse toplu para alıp fonlara projeyi kiralayabilir. Bu açıdan büyük avantaj sağlıyor” dedi.
KAMU ÖNCÜ OLABİLİR
Sistemin kamu içinde faydalı olacağı görüşünü dile getiren İsmail Özcan, “Bugün kentsel dönüşüm önünde en büyük engel parçalı mülkiyet yapısı ve artan maliyetler. Tek mülkiyeti olacağı için sonrasında kamunun dönüşüm yapması da çok daha rahat olacak” dedi. Özcan, özellikle büyük hazine arazilerini elinde bulunduran kamunun TOKİ ve Emlak Konut eliyle bu sistemin hayata geçirilmesi gerektiğine dikkat çekti.
"ÇELİK KARKAS UYGULAMALARI ARTMALI"
Diğer taraftan gelecekte konut ihtiyacı olacak şehirlerde özel sektörün inisiyatif alması, kooperatifl eşme uygulamalarının artması, çelik karkas gibi inşaat sürecini kısaltan yapım sistemlerinin tercih edilmesinin de önemine vurgu yapan İsmail Özcan, “Yaşlı nüfus için büyük kentlerde tersine mortgage sistemi uygulanarak onlara yazlık yerlerde veya memleketteki ikinci konutların daha verimli kullanılmasını sağlayacak teşvikler de sağlanabilir” dedi.
BAKAN YENİ SİSTEMİ DUYURMUŞTU
Öte yandan vatandaşlara rahat bir nefes aldıracak yeni sistemde detaylar netleşmeye başladı. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, ‘Yozgat Personel Eğitim Merkezi’nin açılışının ardından gazetecilerle bir araya geldi. Burada açıklamalarda bulunan Bozdağ, kiralardaki fahiş artışın önüne geçmek için çalışmaların başladığını duyurdu. Bozdağ, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı öncülüğünde Adalet Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığının müşterek bir çalışma gerçekleştirdiğini ve hem ev sahibinin hem de kiracının hukukunu koruyacak bir düzenlemenin yapılacağını söyledi.
Yapılacak çalışma sonrası kiraların ölçülü bir şekilde düzenleneceğini belirten Bozdağ, “Vergi kanunlarımızda ve diğer kanunlarımızda bu konularla alakalı yeterli mevzuatlar var. O mevcut mevzuattan da ilham alarak oradaki bazı öneriler kanunda geçen kısımlar var. Oradaki bazı rakamlar, oranları biz ‘Acaba bu dönemde fahiş kira artışları karşılığında bunu uygulayabilir miyiz?’ bakılıyor.
Oran üzerinden bir belirleme yapacağız, miktar üzerinden değil. Çünkü oran üzerinden bir belirlemenin daha makul olacağı, çünkü oran üzerinden yaptığımızda maliyet her miktara göre farklı şekilde oluşacaktır. Onun üzerinde son aşamaya gelindiğini ifade etmek isterim. Bu geçici bir düzenleme olacaktır” dedi.
“ARABULUCULUK İLE TARAFLARIN HUSUMETE DÖNÜŞMESİ ÖNLENECEK”
Kiracı ve ev sahibi arasındaki sorunları arabulucular aracılığıyla çözmeyi hedeflediklerini dile getiren Bozdağ, “Bunun çok faydası var; kısa sürede mesele halledilecek, usul ekonomisi bakımından tasarruf yapılacak ve mahkeme masraflarından tasarruf edilmiş olacak. Taraflar arasındaki ihtilafın husumete dönüşmesi önlenmiş olacak.
Kısa sürede arabuluculuğun bu ihtilafları çözeceğine inanıyoruz ve arabuluculuk müessesesinin çok faydalı olacağını da düşünüyoruz. Çünkü bu konuya ilişkin kamuya yansıdıktan sonra çok sayıda olumlu tepki aldık” ifadelerini kullandı.
Kira sözleşmesinin hürriyetini de koruyacaklarını vurgulayan Bozdağ, bu durumda hassas terazi dengesi kurmak gerektiğini, amacın birilerini cezalandırmak değil ve taraflar arasındaki dengeyi korumak olduğunu işaret etti. Herhangi bir cezai yaptırımın da söz konusu olmadığını söyleyen Bozdağ, kira sözleşmesiyle ilgili değerlendirmelerin Anayasa’da da açıkça yer aldığını vurguladı.
“DİĞER ÜLKELERDEKİ ÖRNEKLERİ İNCELİYORUZ”
Evin maliyeti ve emlak değeri üzerinden bir oranlamayla hesap yapan ülkelerin olduğunu söyleyen Bozdağ, “Biz bu örnekleri inceliyoruz. Bize yakın, bizim toplumumuzun kabul edebileceği ve doğru olduğunu düşündüğümüz örneklerden istifade edip ya onlardan birini alıp ya da kendimize göre onlardan istifade edip yeni bir formül üretebiliriz.
Çünkü Hollanda'da ya da başka ülkelerde bir takım düzenlemeler var. Ev sahibinin ve kiracının da hukukunu koruyacak, yani fırsatçılık yaparak fahiş fiyatla hak etmediği kira bedeli almak isteyenin önüne geçilecek. Yoksa hak ettiği kira bedelini elbette herkes alacak. Ama ülkedeki artan fiyatlar nedeniyle hak etmediği bir kirayı almaması sağlanacak. Yoksa herkes evini dilediği gibi kiraya verecek, ona bir müdahale yok” diye konuştu.
