Doğalgaz için tarihi gün

KKTC’nde karada petrol ve doğalgaz arama çalışmalarında tarihi bir adım atıldı. İskele bölgesinde bulunan Sınırüstü köyü yakınlarında ’Türkyurdu-1’ ismi verilen kuyuda ilk sondaj, bugün düzenlenen törenle başladı.

KKTC ile Türkiye arasında imzalanan Petrol Sahası Hizmetleri ve Üretim Paylaşım Sözleşmesi uyarınca Türk Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) tarafından yürütülecek sondaj çalışmasında 3 bin metre derinliğe kadar inilmesi bekleniyor. Çalışmaların ilk sonuçlarının 3-6 ay içinde elde edilmesi hedefleniyor. Sınırüstü’ndeki törene KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, KKTC Başbakanı İrsen Küçük, Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Halil İbrahim Akça, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Adem Huduti, Güvenlik Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Mehmet Daysal, Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, TPAO Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Mehmet Uysal, bazı bakanlar ve milletvekilleri ile kalabalık bir vatandaş topluluğu katıldı. TPAO Batman Sondaj Müdürlüğü’nün dev platformunun kurulduğu sondaj alanı Türk ve KKTC bayraklarıyla süslendi. Törene katılanlar yanında sandaj çalışmasını yapacak ekibin de büyük bir heyecan içerisinde olduğu gözlemlendi. Saygı duruşu, saygı marşı ve istiklal marşı ile başlayan törene, KKTC ve Türkiye basını yanında yabancı haber ajansları ve Güney Kıbrıs’tan gazeteciler de yoğun ilgi gösterdi.

TPAO Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Mehmet Uysal, KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, KKTC Başbakanı İrsen Küçük ve KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’nun konuşmalarının ardından sondaj düğmesine basıldı.

Konuşmaların ardından ’Türkyurdu-1’ kuyusundaki sondaj çalışmaları KKTC Cumhurbaşkanı Eroğlu, KKTTC Başbakanı Küçük, Türkiye Enerji Bakanı Yıldız ile Ekonomi ve Enerji Bakanı Atun tarafından saat 12.45’te resmen başlatıldı.

DOĞU AKDENİZ’DE PETROL VE DOĞALGAZ ARAMA SÜRECİ

TPAO’nun KKTC’de karada sondaja başlaması süreci, Kıbrıs Rum Yönetiminin, Türk tarafının tüm uyarılarına rağmen Doğu Akdeniz’de tek yanlı sondaj çalışmasına geçen eylül ayında başlamasıyla hız kazanmıştı. Rum Yönetimi’nin Doğu Akdeniz’de tek yanlı ilan ettiği Münhasır Ekonomik Bölge 13 parsele ayırırken, ”Afrodit” adı verilen 12’inci parselde 18 Eylül’de İsrail’in de desteği ile Amerikan Noble şirketi sondaja başlamıştı. 28 Aralık 2011’de de Rum Yönetimi Başkanı Dimitris Hristofyas tarafından bu bölgede doğalgaz bulunduğu açıklanmıştı. Rumlar’ın tek yanlı petrol ve doğalgaz sondajına başlaması üzerine KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ve Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan 21 Eylül’de New York’ta, Akdeniz’de Kıta Sahanlığı Sınırlandırma Anlaşması imzalamıştı. KKTC Bakanlar Kurulu da 22 Eylül’de TPAO’ya Ada’nın etrafındaki deniz alanlarında petrol-doğalgaz arama ruhsatları vermişti. TPAO, 26 Eylül’de Koca Piri Reis isimli sismik araştırma gemisi ile KKTC adına ”G bölgesi” olarak adlandırılan ruhsat sahasında jeofizik araştırma ve sismik veri toplama çalışmasına başlamış ve 2 Kasım’a kadar 4 bin kilometrekarelik alanda veri toplamıştı. 2 Kasım 2011’de ise Lefkoşa’da, KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanlığı ile TPAO arasında Petrol Sahası Hizmetleri ve Üretim Paylaşımı Sözleşmesi imzalanmıştı.

YILDIZ: BU ÇALIŞMANIN BARIŞIN BİR GEREKÇESİ OLACAĞINA İNANIYORUM

Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Turkyurdu-1 Arama Kuyusu’nda başlatılan doğalgaz ve petrol arama çalışmasının, barış gerekçesi olacağına inandığını söyledi. Stratejik önemi ve teknik gerekçeleri nedeniyle sondaja büyük önem verdiklerini ifade eden Yıldız, "Bu kuyudan doğalgaz çıkmayabilir ama KKTC’nin bütün jeolojik haritasını ortaya çıkaracak bir sondajdır" dedi.

"SONDAJ MALZEMELERİ 100 TIRLA TAŞINDI"

Yıldız, törende yaptığı konuşmada, sondaj için gerekli malzemelerin 100 TIR’la taşındığını ve bunun ülkede ekonomik hareketlilik yarattığını, birçok kesimin yararlandığını belirtti. Konuşmasında Türkiye’deki sondaj çalışmalarıyla ilgili bilgiler aktaran Taner Yıldız, kuyu sayısının 10’a, sondaj metrajının ise 6 katına çıktığını; bu işe ayrılan bütçenin de 13 kat yükseldiğini anlattı. Şu ana dek yapılan kazıların metraj uzunluğunun Edirne-Kars uzaklığına eşdeğer olduğunu kaydeden Bakan Yıldız, aramaların sadece karada değil, denizde de sürdürüldüğünü ve doğalgaz ve petrol varsa mutlaka bulacaklarını söyledi.

Taner Yıldız, bazı sondajların maliyetinin 250-300 milyon dolara ulaştığını kaydederek, Karadeniz’den vazgeçmediklerini ama rotalarını aynı zamanda Akdeniz’e de çevirdiklerini, yakın geçmişte bir ihale de açtıklarını ve 12 uluslar arası firmanın katıldığını anlattı. Yıldız, günde hem kendileri hem KKTC için günde 1 varil üreten de günde 1000 varil üreten kuyunun da değerli olduğunu vurgulayarak, miktarın damlaya damlaya artacağını; uluslar arası sermayeyi davet eden bir yapı da oluşturulacağını belirtti.

"BARIŞIN GEREKÇESİ"

"Adadaki bu yaptığımız çalışmanın barışın bir gerekçesi olacağına inanıyorum. Enerji dünyada savaş gerekçesiyken burada barış gerekçesi olacaktır" diyen Taner Yıldız, bu çalışmaların ülke ekonomisine de büyük zenginlikler katacağına inandığını dile getirdi.

"TARİHİ BİR GÜN DAHA"

KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, ’Türkyurdu-1’ arama kuyusu açılışıyla tam anlamıyla tarihi bir gün daha yaşadıklarını belirterek; su, elektrik, petrol ve doğalgazın bir araya gelmesiyle KKTC ekonomisinin büyük yarar sağlayacağını vurguladı. Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Türkyurdu-1 Arama Kuyusu’nun açılışında yaptığı konuşmaya, "Tam anlamıyla tarihi bir gün daha yaşıyoruz. Bir ilk gerçekleşiyor. Anavatan Türkiye- KKTC kardeşliğine, gönül ve iş birliğine yeni ve son derece stratejik öneme haiz bir halka daha ekleniyor" ifadeleriyle başladı.

Petrol ve doğalgaz arayışlarının başlamasının, Kıbrıs Türk halkının Kıbrıs’ta ekonomik, siyasal ve sosyal varoluş mücadelesinden asla vazgeçmeyeceğini, kararlılıkla haklarını koruyacağını yeniden gözler önüne serdiğini belirten Eroğlu, "Bugün burada atılan adım Kıbrıs Türk halkının hakkı, hukuku, milletimizin bu topraklardaki ve bölgedeki hakkı, hukukuyla ilgili çok derin bir mana içermektedir" dedi. Eroğlu, sondaj kuyusu için seçilen Türkyurdu-1 adının da son derece isabetli olduğunu ifade ederek, "Bu topraklar asırlardır Türk yurdudur ve öyle kalmaya devam edecektir" diye konuştu.

Kimsenin toprak, yurt, özgürlük ve egemenliğinde gözleri olmadığını ama kendilerininkilerin de gasp edilmesine izin vermeyeceklerini vurgulayan Eroğlu, siyasi yaşamı boyunca Anavatan Türkiye ile KKTC arasında en sıcak, en ileri ilişkilerin oluşması için çaba gösteren ve bunu gözeten bir kişi olduğunu ifade etti. Cumhurbaşkanı Eroğlu, bunun her iki ülkenin de yararına olacağını düşündüklerini ve bu anlayışla çok mesafeler kat ettiklerini belirterek, şöyle dedi:

"Üniversite, turistik tesislerimiz, sanayi bölgelerimiz, hedef koyduğumuz 60 bin öğrenci, 40 bin turistik yatak kapasitesi bu düşüncenin ürünüdür ve sevinerek görüyorum ki Sayın Recep Tayyip Erdoğan başkanlığındaki AK Parti hükümeti çok büyük bir heyecanla bu oluşan ortak düşünceye desteğini her geçen gün artırmaktadır. Bu anlayışla şimdiye kadar kat edilen mesafeyi katlayarak, çok daha hızla yeni başarılara imza atacağımızdan birlikte çok daha refah dolu ve güzel günlere erişeceğimizden hiç bir kuşkum yoktur. Anavatan Türkiye büyük bir güçtür ve yapılan doğru işler dolayısı ile her geçen gün çok daha iyiye gitmektedir. Biz de doğru işler yaparak, Anavatan Türkiye’den destek alarak çok daha iyileri mutlaka başarmalıyız ve inanıyorum ki başaracağız ve birlik beraberlik içinde hareket ederek başarabileceğiz."

"BAMBAŞKA BİR KKTC"

Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Türkiye’den KKTC’ye borularla su getirilmesinin hakikaten asrın projesi olduğunu ve 7 Mart 2014’te uygulamaya girmesiyle KKTC’deki her sektörün olumlu etkileneceğini, ortaya bambaşka bir KKTC çıkmasının zeminin oluşacağını anlattı. Buna enerjinin eklenmesiyle Türk milletinin ve Kıbrıs Türk halkının önüne yepyeni ufuklar açılacağını kaydeden Eroğlu, çalışmaların sonuç vermesini diledi.

"EKONOMİNİN BÜYÜK YARAR SAĞLAYACAĞI AŞİKAR"

Su, elektrik enerjisi, petrol ve doğal gazın bir araya gelmesinin ne demek olduğunu herkesin çok iyi takdir edeceğini belirten Cumhurbaşkanı Eroğlu, "Eğer ithalat kalemi olarak dışa aktardığımız paranın çok önemli bölümünü teşkil eden petrol konusunda beklentimiz olan olumlu neticeye ulaşırsak ekonomimizin bundan büyük yarar sağlayacağı aşikardır" dedi.

"RUM TARAFININ NİYETİ YOK"

Cumhurbaşkanı Eroğlu, konuşmasında Kıbrıs konusuna da değindi ve tam uyumlu bir anlaşmayla meselenin bitmesi için ellerinden gelen gayreti ortaya koyduklarını ama Rum kesiminin anlaşma için niyeti olmadığını söyledi. "Oyalamaya, gün gele bizim aramızda bir problem olması beklentisi içinde işi sürüncemede bırakma gayretlerine devam ediyorlar. Ne yazık ki onların bu oyunlarını engellemesi gerekenler de şu ana kadar duyarlı davranmıyorlar, bizi cezalandırmaya devam ediyorlar.Ancak bu böyle gitmemeli" diyen Eroğlu, Kıbrıs Türk halkının, 1964’ten bu yana ortada duran statükodan kurtulması gerektiğini belirtti.

"Hiç kimsenin bizi daha fazla ambargo, izolasyon altında tutmaya hakkı yoktur" diyen Eroğlu, önlerinde kritik günler bulunduğunu kaydetti ve halktan ve Türkiye’deki kardeşlerinden iyi ilişkilerin en güzel şekilde sürdürülmesi, kimseye bunu bozma fırsatı verilmemesi isteğinde bulundu.

"YARINLAR AYDINLIK VE PARLAK"

Eroğlu, yarınların aydınlık ve parlak olacağını vurgulayarak, bunun en güzel nişanelerinden birinin petrol ve doğalgaz çalışmalarının olduğunu; bir ilk olan bu çalışmanın son olmayacağını söyledi. "Milletimizin, Kıbrıs Türk halkının Doğu Akdeniz’deki hakları sonuna kadar gözetilecek ve kimseye yedirilmeyecektir. Barışçı olmak, yurtta ve dünyada barışı gözetmek bizim şiarımızdır ama karşımızdakiler de bizim gibi barışçı olmalıdır" diyen Cumhurbaşkanı Eroğlu, projeye katkıda bulunanlara teşekkür etti ve olumlu neticelerinin insanlık yararına kullanılmasını diledi. Cumhurbaşkanı Eroğlu, Rum tarafının petrol ve doğalgaz sondajını müzakereler sonrasına ertelemesi önerisine karşın Rum lider Hristofyas’ın "Eğer beni tehdit ediyorsan müzakere masasında yerim yoktur" dediğini; bulunacak doğalgaz için de 5 kişilik heyet oluşturulması, elde edilecek gelirin anlaşmadan sonra doğacak ihtiyaçların karşılanması yani barış için kullanılması önerisinin de yine Hristofyas tarafından reddedildiğini anlattı.

Eroğlu, şöyle konuştu:

"Kendi kendimizi suçlamaktan vazgeçelim. 50 yıldan beri devam eden müzakerelerde kimin uzlaşmaz olduğunu anlamayanlar varsa bir kere daha Hristofyas’ın tavrına bakmalarını öneriyorum. Anlaşma niyetinde olmadıklarını görürsünüz. Bu anlamlı günde bir daha uyarı yapmak istedim. Bu ülkede gerçek manada anlaşma istemeyenin kim olduğunu aktarmakta fayda vardır."

TPAO’NUN KKTC’DE KARADA SONDAJA BAŞLAMASI SÜRECİ

Kıbrıs Rum yönetimin, Türk tarafının tüm uyarılarına rağmen Doğu Akdeniz’de tek yanlı sondaj çalışmasına geçen Eylül ayında başlamasıyla hız kazandı. Rum yönetimi, Doğu Akdeniz’de tek yanlı ”Münhasır Ekonomik Bölge” (MEB) ilan ettiği alanı sözde 13 parsele ayırdı. ”Afrodit” adı verilen 12. parselde, 18 Eylül’de, İsrail’in de desteği ile Amerikan Noble şirketi Rumlar adına sondaja başladı.

Rumların tek yanlı petrol ve doğalgaz sondajına başlaması üzerine, Kıbrıs Türklerinin ortak sahibi oldukları Ada ve çevresindeki doğal kaynaklar üzerindeki eşit haklarını muhafaza etmek amacıyla KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 21 Eylül’de New York’ta, Akdeniz’de Kıta Sahanlığı Sınırlandırma Anlaşması imzaladı.

KKTC Bakanlar Kurulu da 22 Eylül’de Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO) Ada’nın etrafındaki deniz alanlarında petrol-doğalgaz arama ruhsatları verdi.

TPAO, 26 Eylül’de Piri Reis sismik araştırma gemisi ile KKTC adına ”G bölgesi” olarak adlandırılan ruhsat sahasında jeofizik araştırma ve sismik veri toplama çalışmasına başladı. Çalışmalarını 2 Kasım’da tamamlayan Piri Reis, bu sürede 4 bin kilometre alanda veri topladı.

2 Kasım 2011’de Lefkoşa’da, KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanlığı ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı arasında ”Petrol Sahası Hizmetleri ve Üretim Paylaşımı Sözleşmesi” imzalandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın huzurunda yapılan anlaşmaya, KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun ile TPAO Genel Müdürü Mehmet Uysal imza koydu. Anlaşma, TPAO’ya kar payı esasına göre arama, kuyu açma ve işletme yetkisi veriyor.

14 Şubat 2012’de, Kıbrıs Rum yönetimi 12. parsel dışında kalan diğer 12 parsel için doğalgaz ve petrol arama-işletme imtiyaz hakkı dağıtım ihalesini ilan etti.

Rum yönetimi, Doğu Akdeniz’de tek yanlı ”MEB” oluşturma ve çevre ülkelerle bu yönde anlaşmalar imzalamaya 2003 yılında başlamıştı.